Bộ Giao thông vận tải vừa báo cáo Thủ tướng Chính phủ tác động tăng giá nhiên liệu đến giá vận tải hàng không, đường bộ, đường sắt, hàng hải và đường thủy.

NHIÊN LIỆU TĂNG ĐỘT BIẾN, CƯỚC VẬN TẢI BIẾN ĐỘNG THẾ NÀO?

Liên quan đến việc điều hành giá xăng dầu đầu năm 2022, từ ngày 11/1 - 11/3, có 6 kỳ điều hành giá. Giá xăng dầu các loại tăng từ 4.625 - 7.030 đồng/lít/kg, tương đương với mức tăng từ 24,91% - 39,56%.

Trong khi đó, chi phí nhiên liệu thường chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu chi phí vận tải, bình quân 35 - 50% tùy theo phương thức vận tải.

Với đường bộ, đây là lĩnh vực nhạy cảm nhất với biến động giá nhiên liệu.

Bộ Giao thông vận tải chỉ rõ, trước đây, chi phí nhiên liệu chiếm khoảng 30 - 35% chi phí của hoạt động vận tải đường bộ. Tuy nhiên, tỷ lệ thuận với việc tăng giá xăng, dầu, hiện nay chi phí nhiên liệu chiếm tới 40 - 45% chi phí của vận tải đường bộ, cao nhất trong các phương thức vận tải hiện nay.

Trước áp lực tăng chi phí nhiên liệu đầu vào, các doanh nghiệp vận tải đường bộ từ sớm có xu hướng đề xuất điều chỉnh giá cước vận tải ngay khi giá nhiên liệu đầu vào thay đổi.

Đối với hàng không, chi phí nhiên liệu chiếm tỷ trọng khoảng 30 - 42% tổng chi phí chuyến bay của các hãng hàng không.

Vào cuối tháng 3, khi đà tăng của giá dầu thô có dấu hiệu chững lại thì giá nhiêu liệu Jet A1 vẫn tiếp tục tăng cao.

Theo tính toán của Cục Hàng không Việt Nam, giả định tỷ trọng chi phí nhiên liệu chiếm 39,5% tổng chi phí và các yếu tố chi phí khác không có biến động thì chi phí nhiên liệu tháng 4/2022 của các hãng hàng không tăng 65% so với tháng 12/2014 và tăng 84% so với tháng 9/2015.

Vì vậy, Cục Hàng không Việt Nam đề xuất Bộ Giao thông vận tải xem xét phương án điều chỉnh tăng trần giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa tại Thông tư 17/2019 ngày 3/5/2019 của Bộ Giao thông vận tải ban hành khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa.

"Trong giai đoạn chưa điều chỉnh tăng mức giá tối đa, do giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa được thực hiện theo cơ chế giá vé linh hoạt nên các hãng hàng không vẫn có thể chủ động điều chỉnh các mức giá và tỷ lệ bán vé tương ứng với từng mức giá để giảm thiểu tác động về chi phí do biến động giá nhiên liệu", Bộ Giao thông vận tải cho hay.

Về phía hãng bay, nếu giá nhiên liệu bay duy trì ở mức 130 USD/thùng cho cả năm 2022, chi phí nhiên liệu ước tính của Vietnam Airlines sẽ phải tăng thêm tới 5.200 tỷ đồng, Bamboo Airways tăng thêm khoảng 3.200 tỷ đồng và con số tương ứng của Vietravel Airlines là 310 tỷ đồng.

Với đường thuỷ nội địa, chi phí nhiên liệu hiện đang chiếm khoảng 45 - 50% chi phí vận tải và 32 - 35% giá dịch vụ vận tải đường thủy nội địa. Để bù đắp cho mức tăng của giá nhiên liệu, giá dịch vụ vận tải đường thủy nội địa tăng khoảng 10% so với cùng kỳ.

Về đường sắt, Bộ Giao thông vận tải cho hay, hiện nay, hoạt động vận tải hành khách bằng đường sắt đang cạnh tranh về giá dịch vụ so với các phương thức vận tải khác.

Do đó, giá cước vận tải hành khách của ngành đường sắt vẫn giữ ổn định so với trước thời điểm biến động giá nhiên liệu nhằm thu hút hành khách đi tàu và góp phần thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của ngành.

Đối với hoạt động vận tải hàng hóa, do đặc thù về hiệu quả sử dụng nhiên liệu của ngành đường sắt so với các phương thức khác, do đó mức tăng giá cước vận tải hàng hóa chỉ từ 3 - 5%.

Đối với lĩnh vực vận tải biển, giá nhiên liệu chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng chi phí, khoảng 35 - 45%, do vậy giá nhiên liệu tăng sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động của doanh nghiệp vận tải.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, hầu hết các hãng tàu chưa điều chỉnh tăng giá cước vận tải theo giá nhiên liệu. Chỉ có một số ít hãng tàu điều chỉnh tăng phụ thu giá nhiên liệu từ tháng 3/2022 như hãng tàu Yangming, hãng tàu SITC.

"Đến nay, giá cước vận tải biển chưa bị tác động nhiều bởi giá nhiên liệu. Tuy nhiên, giá nhiên liệu tăng cao và kéo dài có thể sẽ tác động đến giá cước vận tải biển trong thời gian tới", Bộ Giao thông vận tải đánh giá.

ƯU TIÊN TIẾP CẬN VỐN VAY, GIẢM HÀNG LOẠT THUẾ, PHÍ

Để kiểm soát giá cước vận tải, Bộ Giao thông vận tải cho hay, với mục tiêu giữ ổn định giá và kiểm soát lạm phát, Bộ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiếp tục thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái - Trưởng Ban chỉ đạo điều hành giá.

Theo đó, đối với các hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá, trước mắt chưa xem xét điều chỉnh tăng giá, tiếp tục giữ ổn định giá để đảm bảo công tác kiểm soát lạm phát chung cũng như góp phần hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân.

Bộ Giao thông vận tải yêu cầu các Sở Giao thông vận tải tham mưu cho UBND tỉnh theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu, rà soát kê khai giá của doanh nghiệp để đánh giá việc tăng giá dịch vụ vận tải đường bộ phù hợp với biến động của các yếu tố đầu vào, đặc biệt là chi phí xăng dầu.

Đồng thời, "tăng cường kiểm tra việc chấp hành niêm yết giá, thu vé đúng giá niêm yết của các doanh nghiệp. Xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng tăng giá bất hợp lý, thu cao hơn mức giá kê khai, niêm yết", Bộ Giao thông vận tải đề nghị.

Để tiếp tục hỗ trợ cho doanh nghiệp vận tải tháo gỡ khó khăn, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND các địa phương quyết định theo thẩm quyền hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền có chính sách miễn giảm phí sử dụng hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển; phí đậu, đỗ đón khách tại nhà ga, bến cảng.

Bộ Giao thông vận tải xem xét quyết định theo thẩm quyền hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định chính sách giá dịch vụ liên quan đến hoạt động hàng không nhằm hỗ trợ các hãng hàng không.

Các Bộ, ngành triển khai có hiệu quả các gói phục hồi kinh tế theo Nghị quyết 11 ngày 30/1/2022 của Chính phủ và Công điện số 291 ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ, ưu tiên doanh nghiệp vận tải tiếp cận các nguồn vốn vay hỗ trợ.