Cụ thể về công tác quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện các dự án đầu tư ngoài ngân sách, Kết luận thanh tra nêu: công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp huyện như TP. Buôn Ma Thuột, huyện M’Drắc, huyện Buôn Đôn, huyện Ea Súp, huyện Ea H’leo chưa sát với tình hình phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Đáng kể, từ năm 2014-2020, giá đất trên thị trường có nhiều biến động theo hướng tăng, nhưng UBND tỉnh chưa kịp thời ban hành Quyết định điều chỉnh Bảng giá đất. Ngoài ra, tại một số huyện, thành phố, thị xã, công tác đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký biến động đất đai còn sai sót, thời gian giải quyết kéo dài.

Bên cạnh đó, vẫn có tình trạng lấn chiếm xây dựng nhà trái phép đất nông nghiệp, đất của các công ty nông lâm nghiệp diễn ra trên diện rộng và ngày càng phức tạp, thời gian dài nhưng không được các cơ quan quản lý nhà nước, các cấp chính quyền địa phương và doanh nghiệp xử lý dứt điểm. Mặt khác, trong khoảng thời gian từ năm 2017-2020, theo báo cáo của UBND tỉnh, diện tích rừng tự nhiên suy giảm là 27.460,3 ha. Về diện tích tự nhiên các công ty, đơn vị giao về địa phương quản lý, các huyện thị xã thành phố báo cáo chủ yếu tồn tại trên sổ sách, thực tế phần lớn đất rừng tự nhiên không có rừng trên thực địa.

Còn công tác quản lý các dự án đầu tư ngoài ngân sách cũng nhiều bất cập, đối với dự án có sử dụng đất, việc UBND tỉnh Đắk Lắk chủ yếu áp dụng hình thức để lựa chọn nhà đầu tư, theo hình thức quyết định chủ trương đầu tư không thông qua đấu giá lựa chọn nhà đầu tư, hoặc qua đấu giá quyền thuê đất, với lý do địa bàn ưu đãi đầu tư đã được Kiểm toán Nhà nước kết luận. Thanh tra Chính phủ không kết luận lại nhưng qua thanh tra, việc áp dụng hình thức trên cho hầu hết dự án đầu tư trên địa bàn là không phù hợp thực tế.

Công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra về trật tự xây dựng đối với dự án đầu tư tại TP.Buôn Ma Thuật có phát hiện vi phạm, nhưng xử lý không triệt để. Đặc biệt là dự án nhà ở thương mại tại khối 7, phường Tân Lợi và dự án nhà ở xã hội khu tập thể Công ty cổ phần vận tải ô tô Đắk Lắk, để xảy ra vi phạm về đất đai, xây dựng nghiêm trọng, diễn ra thời gian dài, báo chí nêu, dư luận bức xúc nhưng xử lý chưa cương quyết.

Từ những nội dung kết luận, nhận xét, đánh giá, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk căn cứ kết quả thanh tra, tiến hành kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của UBND tỉnh và các cá nhân về những thiếu sót, tồn tại, vi phạm liên quan đến trách nhiệm quản lý, điều hành.

Yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh căn cứ kết luận thanh tra tiến hành chỉ đạo thủ trưởng các sở, ngành, đơn vị, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố kiểm điểm và có hình thức xử lý kỷ luật những tổ chức, cá nhân để xảy ra thiếu sót, tồn tại, vi phạm; chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung giải quyết, chấn chỉnh, khắc phục các vi phạm, khuyết điểm… đã được nêu trong Kết luận thanh tra. Ngoài ra phải xử lý cả về kinh tế với tổng số tiền 535.608 triệu đồng.

Thanh tra Chính phủ còn kiến nghị giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp UBND các huyện, thị xã, thành phố tiến hành kiểm tra, rà soát lại 128 dự án để có hình thức xử lý theo quy định của pháp luật.