Sáng nay (23/10, theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Barack Obama và đối thủ đảng Cộng hòa Mitt Romney đã có màn tranh luận thứ ba trong chiến dịch tranh cử. Hai bên đã tranh luận nảy lửa về chính sách đối ngoại.

Cuộc tranh luận lần thứ ba diễn ra tại Đại học Lynn, Boca Raton, bang Florida, cũng kéo dài trong thời gian 90 phút. Đây được xem là màn đấu lớn cuối cùng của cả hai ứng cử viên nhằm giành được sự ủng hộ của các cử tri, đặc biệt là khoảng 20% số người còn chưa quyết định giành lá phiếu của mình cho ai.

Chủ đề chính của cuộc tranh luận cuối cùng này là những vấn đề xung quanh chính sách đối ngoại, trong đó hai ứng viên trình bày quan điểm cá nhân về hàng loạt vấn đề trong chính sách đối ngoại tương lai của Mỹ, bao gồm Iraq và Afghanistan, cuộc cách mạng Arab, tình hình Syria, quan hệ với Trung Quốc.

Ngay khi mở đầu, ứng viên Mitt Romney đã công kích chiến lược của tổng thống không dập tắt được mối đe dọa từ mạng lưới khủng bố al-Qaeda. Ông cũng cho rằng, những phần tử Hồi giáo cực đoan vẫn gây rối loạn và đó là do trách nhiệm lãnh đạo của ông Obama trong vấn đề liên quan tới Trung Đông.

Romney nhấn mạnh tới những cuộc giao tranh ở Syria và Libya, nơi 4 người Mỹ bị giết hại hồi tháng trước. "Tôi chúc mừng ông trong việc tiêu diệt được Osama bin Laden cũng như truy quét bộ máy lãnh đạo al-Qaeda, nhưng chúng ta không thể dùng giết chóc để thoát ra khỏi tình trạng hỗn loạn", Romney nói.

Ông cho rằng, Mỹ nên làm nhiều hơn, mang lại cái kết cho tình trạng bạo lực ở Syria, cũng như chế độ của ông Bashar al-Assad. "Đây là cơ hội có tính quyết định đối với nước Mỹ", Romney nói với hàm ý chỉ trích ông Obama đẩy vấn đề Syria cho Kofi Annan, phái viên chung Liên hiệp quốc và Liên đoàn Arab.


Khi bàn về vấn đề Iran, ứng cử viên đảng Cộng hòa cho rằng, Tổng thống Iran Mahmoud Ahmedinejad lẽ ra phải bị truy tố vì tội ác diệt chủng theo Công ước Liên hiệp quốc về diệt chủng. Ông cũng kêu gọi tiếp tục thực hiện các lệnh cấm vận đối với ngân hàng trung ương, ngành vận tải biển và dầu khí của Iran.

Trong chủ đề Iraq, ông Romney chỉ trích việc quân Mỹ rút quân vào năm ngoái và việc Mỹ và Iraq không thể đạt được một thỏa thuận quân sự để duy trì một lượng nhỏ quân Mỹ ở Iraq. "Tổng thống đã cố gắng và đã thất bại, để đảm bảo sự rút quân dần dần bảo đảm những gì chúng ta đạt được sẽ được duy trì”.

Về vấn đề Israel, Mitt Romney cáo buộc Tổng thống Barack Obama đã bỏ rơi các đồng minh truyền thống là Israel và Ba Lan, đồng thời hứa rằng ông sẽ bênh vực họ. "Chúng ta phải đứng bên các đồng minh của mình. Tôi nghĩ rằng căng thẳng tồn tại giữa Israel và Mỹ là điều hết sức không may", Romney nói.

Không hề thua kém đối thủ, đương kim Tổng thống Barack Obama cũng có màn đáp trả nảy lửa. Ông chỉ trích ông Romney vì gọi Nga là mối đe dọa lớn nhất với Mỹ và chỉ trích ông vì phản đối một thỏa thuận hạt nhân với quốc gia này. “Chính sách của những năm 1980 không còn phù hợp”, ông Obama giễu.

Đương kim Tổng thống Mỹ cảnh báo rằng, chính sách an ninh quốc gia mà ông thực thi vẫn đang đi đúng hướng, đồng thời chỉ trích đối thủ. Obama cho hay khi làm tổng tư lệnh quân đội Mỹ, ông học được rằng sự rõ ràng là tối thượng và mô tả đối thủ Mitt Romney như một người lãnh đạo do dự trên trường quốc tế.

"Tôi biết ông không ở vào vị trí phù hợp để thực sự tiến hành chính sách ngoại giao, nhưng mỗi khi ông đề xuất ý tưởng, ông đều sai", Obama nói. "Khi nói về đối ngoại, ông có vẻ muốn lấy lại chính sách ngoại giao từ thập niên 80, hay chính sách xã hội của những năm 1950 và chính sách kinh tế của các năm 1920".

Sau khi cáo buộc Romney quá dông dài về các vấn đề quan trọng, đương kim Tổng thống Barack Obama đã nói rằng, ông cảm thấy "hài lòng vì Romney đã đồng tình với chính sách áp dụng sức ép ngoại giao và mở ra tiềm năng thảo luận song phương với Iran" để chấm dứt chương trình hạt nhân của nước này.


Tuy nhiên, theo giới quan sát chính trị quốc tế, màn đấu cao trào nhất giữa hai đối thủ trong cuộc tranh luận lần này, là về Trung Quốc. Ông Romney cho rằng Trung Quốc sẽ mất nhiều hơn nếu nổ ra chiến tranh thương mại Trung - Mỹ vì Trung Quốc hiện hưởng lợi từ cán cân thương mại chênh lệch lớn giữa hai nước.

"Chúng ta có thể là một đối tác của Trung Quốc, chúng ta cần đạt được những tiến bộ trong vấn đề tỷ giá tiền tệ. Họ phải làm nhiều hơn”, ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa tuyên bố. Ông cũng nói Trung Quốc là nước gian lận thương mại và một ngày nào đó sẽ gọi Trung Quốc là "kẻ thao túng tiền tệ".

Ông Obama thì cho rằng, “chúng tôi tôn trọng Trung Quốc, Trung Quốc là đối thủ song đồng thời cũng là đối tác tiềm năng trên trường quốc tế nếu họ tôn trọng các quy tắc, chuẩn mực”. “Vì vậy thái độ của tôi khi bước vào văn phòng là nhấn mạnh rằng Trung Quốc phải tuân thủ mọi luật lệ giống như bất cứ ai khác”.

Ông cũng không quên cáo buộc đối thủ đảng Cộng hòa thất bại trong nỗ lực chống lại việc xuất khẩu việc làm từ Mỹ sang các cơ sở sản xuất ở Trung Quốc. Ông cũng lặp lại những lời chỉ trích nhằm vào đối thủ liên quan tới những khoản đầu tư cá nhân của ứng cử viên đảng Cộng hòa vào các công ty của Trung Quốc.

Kết quả thăm dò của CNN ngay sau khi cuộc tranh luận thứ ba kết thúc cho thấy 48% số người được hỏi cho rằng Obama là người thắng trong màn đấu khẩu cuối cùng, trong khi số người ủng hộ Romney là 40%. Còn cuộc trưng cầu do CBS News thực hiện thì cho thấy Obama giành chiến thắng với tỷ lệ 53%-23%.

Tuy nhiên, theo kinh nghiệm rút ra từ những kỳ bầu cử trước đây, những vấn đề liên quan chính sách đối ngoại không được xem là yếu tố quyết định, bởi các cử tri vẫn bị ảnh hưởng nhiều tới nền kinh tế ảm đạm. Tuy nhiên, để xác định xem cuộc tranh luận có tác động thế nào tới kết quả bầu cử sẽ phải mất vài ngày nữa.