Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ quy định điều kiện đối với hoạt động đại lý đổi ngoại tệ, hoạt động cung ứng dịch vụ nhận và chi, trả ngoại tệ của tổ chức kinh tế và Nghị định số 88/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.

Theo Ngân hàng Nhà nước, từ những năm 2000, hoạt động giao thương của cư dân tại khu vực biên giới của Việt Nam và các nước Trung Quốc, Lào, Campuchia ngày càng sôi động. Nhu cầu sử dụng tiền của nước có chung biên giới với Việt Nam trong trao đổi, buôn bán hàng hóa, dịch vụ, thanh toán hàng hóa tiêu dùng tại khu vực biên giới cũng gia tăng. Trong khi mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng tại khu vực biên giới còn chưa phát triển.

Do đó, Chính phủ đã cho phép công dân Việt Nam được thành lập bàn đổi ngoại tệ để mua, bán đồng tiền của nước có chung biên giới tại khu vực biên giới và khu vực kinh tế cửa khẩu.

Trong những năm qua, hoạt động của bàn đổi ngoại tệ cá nhân đã tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của cư dân biên giới, khách du lịch và nhu cầu thanh toán xuất nhập khẩu tiểu ngạch.

Tuy nhiên, cùng với sự thay đổi của chính sách thương mại, sự phát triển mạng lưới ngân hàng, đặc biệt là tác động của dịch Covid-19, hoạt động bàn đổi ngoại tệ cá nhân bị giảm sút,  không phát sinh doanh số hoặc nếu có cũng chỉ hoạt động ở mức cầm chừng.

Theo trên, tổng doanh số của các bàn đổi ngoại tệ cá nhân trong các năm 2020 và 2021 đã giảm mạnh. Trong đó, tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh - địa bàn có hoạt động thương mại, du lịch chiếm tỷ trọng lớn trong các tỉnh biên giới phía Bắc, doanh số hoạt động năm 2021 chỉ bằng 9% so với năm 2020 và bằng 1,5% so với năm 2019. Tương tự, tại Lào Cai, trong năm 2021 không phát sinh doanh số thu đổi đồng tiền của nước có chung biên giới.

Xuất phát từ thực tế, Ngân hàng Nhà nước cho rằng, bàn đổi ngoại tệ cá nhân đã hoàn thành vai trò lịch sử và không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của khu vực biên giới, khu kinh tế cửa khẩu, không đáp ứng yêu cầu, mục tiêu và định hướng của Đảng, Chính phủ trong việc phát triển hoạt động thương mại biên giới, đặc biệt là thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc.

Tuy nhiên, để việc đổi tiền vẫn diễn ra thuận lợi, dự thảo Nghị định bổ sung đối tượng là tổ chức kinh tế thực hiện hoạt động đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới và các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động đổi tiền của nước có chung biên giới.

Đồng thời, dự thảo bổ sung quy định về tổ chức tín dụng ủy quyền trong hoạt động đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới là phải có trụ sở chính và/hoặc chi nhánh tại tỉnh biên giới. Quy định này nhằm tạo cơ sở pháp lý cấp phép cho đối tượng là các tổ chức kinh tế có nhu cầu và đáp ứng các điều kiện theo quy định.

Song song, dự thảo Nghị định cũng có điều khoản bãi bỏ các bàn đổi ngoại tệ của cá nhân được cấp Giấy phép theo quy định tại Thông tư số 07/2001/TT-NHNN. Khi Nghị định mới có hiệu lực thi hành, để tạo điều kiện thuận lợi cho các bàn đổi ngoại tệ cá nhân có thời gian chuyển đổi hoạt động sang hình thức tổ chức kinh tế làm đại lý đổi tiền phù hợp với quy định mới, cần bổ sung quy định về thời gian chuyển tiếp phù hợp.

Theo đó, cá nhân đã được cấp Giấy phép thành lập bàn đổi ngoại tệ trước đây được tiếp tục thực hiện hoạt động đổi ngoại tệ trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành. Sau thời hạn trên, Giấy phép thành lập bàn đổi ngoại tệ đã cấp cho bàn đổi ngoại tệ cá nhân tự động hết hiệu lực và cá nhân phải chấm dứt hoạt động đổi ngoại tệ.

"Cá nhân có nhu cầu tiếp tục thực hiện hoạt động đổi tiền của nước có chung biên giới phải thành lập tổ chức kinh tế để được Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh biên giới xem xét cho phép thực hiện hoạt động đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới", đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết.