Tại sự kiện Xúc tiến đầu tư ngành công nghiệp hỗ trợ 2025 do DTJ Industrial phối hợp với Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI) tổ chức ngày 10/9, các đại biểu đều chung nhận định rằng nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp FDI trong việc tìm kiếm nhà cung cấp linh kiện, phụ tùng đạt chuẩn, cùng với chính sách ưu đãi của Nhà nước, đang tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước.

CƠ HỘI SONG HÀNH CÙNG THÁCH THỨC

“Các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cần tận dụng cơ hội này để nâng cấp công nghệ, mở rộng quy mô sản xuất và chuyên sâu vào những sản phẩm có giá trị cao. Việc mở rộng không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng mà còn củng cố vị thế, từ đó tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng toàn cầu”, ông Nguyễn Quốc Khánh, Ủy viên Ban chấp hành Liên chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, nhấn mạnh.

Cũng theo ông Khánh, với các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đã có nền tảng vững chắc, đây là thời điểm không thể tốt hơn để mở rộng sản xuất. Cuộc chạy đua toàn cầu về chuỗi cung ứng đã đặt Việt Nam vào vị trí trung tâm, thu hút làn sóng đầu tư mạnh mẽ từ các tập đoàn đa quốc gia. Họ không chỉ mang đến công nghệ mà còn đặt ra yêu cầu cao về tỷ lệ nội địa hóa, tạo ra một thị trường khổng lồ ngay tại sân nhà.

Đối với các doanh nghiệp sản xuất đang có nguồn lực tài chính mạnh và mong muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư, ngành công nghiệp hỗ trợ chính là hướng đi đầy tiềm năng. Việc đầu tư vào lĩnh vực này không chỉ mang lại lợi nhuận hấp dẫn mà còn giúp doanh nghiệp làm chủ chuỗi cung ứng của chính mình, giảm thiểu rủi ro phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài.

Về tiềm năng phát triển công nghiệp hỗ trợ, ông Lê Minh Sơn, Đại diện DTJ Industrial, nhận định: Chúng ta có nguồn tài nguyên đa dạng; một chuỗi cung ứng công nghiệp đã hình thành ở cả ba miền; đường bờ biển dài cùng hệ thống cảng biển chiến lược; giá bất động sản công nghiệp còn rẻ; nguồn nhân lực trẻ, thích ứng nhanh với công nghệ; thị trường tiêu dùng nội địa đang tăng trưởng mạnh; vị trí địa lý đắc địa, nằm ngay gần ba thị trường khổng lồ: Nam Á, Trung Quốc và Đông Nam Á. Trên hết, Việt Nam còn có năng lực ngoại giao kinh tế hàng đầu khu vực, giúp mở rộng quan hệ thương mại và thu hút đầu tư. Song, bên cạnh những tiềm năng to lớn, ngành công nghiệp hỗ trợ cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức và hạn chế cần được giải quyết.

Ông Sơn cho rằng điểm nghẽn lớn nhất, dai dẳng nhất trong chiến lược phát triển công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam chính là thị trường.

Cụ thể, với thị trường cung ứng cho các nhà sản xuất ODM (nhà sản xuất thiết kế gốc) đang hoạt động tại Việt Nam: các doanh nghiệp trong lĩnh vực này đang chạy đua nâng tỷ lệ nội địa hóa, nhằm vượt qua rào cản thuế quan từ Hoa Kỳ — thị trường xuất khẩu hàng đầu, sống còn của nhiều ngành. Đây là mảnh đất màu mỡ, giàu tiềm năng, nhưng không dễ dàng. Doanh nghiệp Việt phải cạnh tranh trực tiếp với chính các nhà cung ứng nước ngoài, khi họ cũng sẵn sàng đầu tư nhà xưởng ngay tại Việt Nam để “sát sườn” khách hàng của mình.

Với Thị trường xuất khẩu linh kiện, phụ tùng cho các nhà máy ODM bên ngoài lãnh thổ Việt Nam: các doanh nghiệp Việt cũng phải cạnh tranh trực tiếp với các nhà cung cấp nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc - quốc gia đã đạt được quy mô sản xuất khổng lồ với chất lượng và tiêu chuẩn quốc tế đã được khẳng định. Nhưng cánh cửa chưa đóng lại. Doanh nghiệp Việt có thể "mở lối đi riêng" bằng cách tập trung vào những lĩnh vực công nghiệp mới, những thị trường chưa được khai phá, nơi mà quy mô chưa áp đảo và tiêu chuẩn đang dần hình thành để cạnh tranh bằng tốc độ, sự linh hoạt và năng lực thích ứng…

BA CHIẾN LƯỢC CẦN TẬP TRUNG

Phát biểu tại sự kiện, nhiều chuyên gia đồng tình rằng thị trường đang chuyển dịch nhanh hơn bao giờ hết. Các yêu cầu từ khách hàng, từ chính sách quốc tế, đến áp lực cạnh tranh từ những quốc gia sản xuất lớn đều đặt doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vào tình thế phải thay đổi. Để thành công, doanh nghiệp Việt cần tập trung vào ba chiến lược:

Thứ nhất, chuyển đổi số, nâng cấp công nghệ và sản xuất xanh. Chiến lược này hướng tới việc tích hợp các giải pháp số (ERP, IoT, AI), cải tiến máy móc, tối ưu dây chuyền, đồng thời, áp dụng quy trình sản xuất tiết kiệm năng lượng và thân thiện môi trường. Đây không chỉ là cách đáp ứng tiêu chuẩn của các thị trường xuất khẩu khó tính mà còn giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành, nâng cao hiệu suất.

Thứ hai, liên kết quốc tế và hợp tác đa phương diện (để chia sẻ công nghệ, tài chính, kênh bán hàng và truyền thông). Đây là con đường nhanh nhất để bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu, rút ngắn thời gian tiếp cận thị trường mới và chuẩn hóa sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế.

Thứ ba, đầu tư sở hữu nhà máy cố định. Thay vì chỉ thuê mặt bằng ngắn hạn, doanh nghiệp đầu tư hoặc mua lại đất và nhà xưởng để chủ động về không gian, hạ tầng, và quy hoạch mở rộng. Việc “cắm trụ” tại một địa phương chiến lược giúp doanh nghiệp tận dụng chính sách ưu đãi và giảm rủi ro gián đoạn sản xuất. Từ đó, không chỉ tối ưu được hạ tầng và nguồn lực, mà còn xây dựng được hệ sinh thái cộng hưởng gồm khách hàng, nhà cung ứng, dịch vụ hỗ trợ và thị trường lao động...

Việc tìm được địa điểm phù hợp để gắn bó lâu dài là điều đặc biệt quan trọng với các doanh nghiệp. Với các doanh nghiệp tại Đồng bằng sông Hồng, các chuyên gia gợi ý đến 3 khu vực, gồm: Đồng Văn, nơi được coi là trung tâm công nghiệp nhẹ, chuyên sản xuất và lắp ráp linh kiện điện tử, nằm rất gần Hà Nội, thuận lợi kết nối ba trục Bắc – Nam chiến lược; Ân Thi: “thỏi nam châm” FDI với hàng loạt khu công nghiệp hiện đại, hạ tầng đồng bộ, đạt chuẩn cao; Bắc Ninh mới kết nối trực tiếp Vành đai 5, thuận tiện cung ứng cho trung tâm công nghiệp Samsung (Thái Nguyên)…

Từ hoạt động thực tế, ông Trần Anh Vương, Tổng Giám đốc Western Pacific Group, chia sẻ: doanh nghiệp rất cần ổn định lâu dài về địa điểm “đóng đô” để không còn cảnh sắp hết năm thì hết hạn thuê mặt bằng, phải chuyển chỗ. Ông Vương cũng cho rằng cần có chiến lược phát triển đồng bộ các khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo mô hình Logistics – Industry – Commerce, tạo nền tảng thuận lợi để doanh nghiệp trong ngành công nghiệp tối ưu hóa sản xuất, kết nối chuỗi giá trị và nâng cao năng lực cạnh tranh.