" />

Theo Brad Sester - một chuyên gia kinh tế cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Quốc tế nhận định, "Trung Quốc hiện có năng lực đáng kinh ngạc, và tôi cho là chưa từng có, để cung cấp hơn một nửa thị trường ô tô toàn cầu, thường vào khoảng 90 triệu xe mỗi năm".

Học giả này đặt câu hỏi liệu Trung Quốc có thể thống trị ngành công nghiệp ô tô toàn cầu hay không. Câu trả lời: “Có lẽ là không”.

Ngành ô tô của Trung Quốc chắc chắn sẽ rất lớn. Xét cho cùng, có khoảng 150 nhà sản xuất ô tô hiện đang có mặt tại Trung Quốc, 97 nhà sản xuất trong nước và 43 liên doanh với nước ngoài. Các công ty mới hiện vẫn đang gia nhập thị trường đông đúc này.

Một số công ty ô tô trong số đó đang hoạt động tốt. Trong một ngành công nghiệp mà tỷ lệ sử dụng nhà máy 70% là ranh giới chung giữa lợi nhuận và thất bại, Tesla tại Trung Quốc có tỷ lệ cao nhất là 96%.

Công ty với "siêu nhà máy" ở Thượng Hải sản xuất xe thể thao đa dụng Model 3 và Model Y cho cả thị trường trong nước và quốc tế. BYD, nhà sản xuất xe năng lượng mới lớn nhất thế giới, có trụ sở tại Thâm Quyến, đạt tỷ lệ sử dụng từ 80 đến 85% trong khoảng thời gian từ năm 2022 đến năm 2024.

Tuy nhiên, nhiều công ty ở Trung Quốc sẽ không thể tồn tại. Chỉ khoảng 15% trong số 70 nhà sản xuất ô tô Trung Quốc được Viện Nghiên cứu Ô tô Gasgoo theo dõi có tỷ lệ sử dụng nhà máy ít nhất 70% vào năm ngoái.

Do đó, xu hướng tiếp theo ở Trung Quốc rất dễ dự đoán.

"Quá trình hợp nhất vẫn chưa thực sự bắt đầu", Stephen Dyer của AlixPartners tại Thượng Hải nói với Bloomberg. "Cuối cùng, nó sẽ dần dần hợp nhất vì sản xuất ô tô là một ngành kinh doanh thực sự "đốt tiền". Chúng tôi dự kiến sẽ thấy chỉ còn khoảng một chục công ty sống sót”.

Cuộc chiến giá cả bắt đầu vào đầu năm 2023 và đã gây ra hậu quả không nhỏ. Việc giảm giá là hệ quả tất yếu của việc cung vượt cầu. Nguồn cung vượt cầu là hệ quả tất yếu của mô hình kinh tế Trung Quốc, vốn kìm hãm tiêu dùng và ưu tiên sản xuất công nghiệp.

Do mô hình này, thị trường nội địa của Trung Quốc với khoảng 25 triệu xe bán ra mỗi năm không tăng trưởng mạnh mẽ.

Trong vài tuần qua, chính quyền trung ương Trung Quốc lo ngại về việc giảm giá mạnh đã can thiệp để bình ổn giá. Tuy nhiên, hành động của chính phủ chỉ là giải pháp tạm thời. Các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc coi xuất khẩu là giải pháp dài hạn.

"Trung Quốc hiện có khả năng sản xuất gấp đôi nhu cầu nội địa và đang nhanh chóng tăng công suất nhờ sự phát triển nhanh chóng của ngành xe điện", Sester nói. "Do đó, nước này có tiềm năng xuất khẩu gần như vô hạn."

“Một hệ thống của Mỹ được xây dựng dựa trên lý tưởng cởi mở và phụ thuộc lẫn nhau đang đối đầu với một hệ thống tương tự của Trung Quốc được xây dựng như một pháo đài kiểm soát”, Tom Orlik, Eric Zhu và Jennifer Welch của Bloomberg chi ra. “Trong một thế giới tự do thương mại và cạnh tranh thị trường hàng đầu, sự năng động của cách tiếp cận của Mỹ phải luôn chiến thắng”.

Nhưng các nhà hoạch định chính sách nhà nước Trung Quốc đã dành hàng thập kỷ để phát triển các công cụ cho một thế giới thứ yếu. Những nhà hoạch định này, với vô số mưu mẹo, đã khai thác thành công hệ thống đó. Trên thực tế, Trung Quốc đang giờ đây đang buộc phần còn lại của thế giới phải chấp nhận về một hệ thống tốt thứ hai.

Khi các quốc gia chọn hệ thống tốt thứ hai - đáng chú ý nhất là Mỹ với chiến dịch áp thuế quan đang diễn ra của Tổng thống Trump - các ngành công nghiệp của Trung Quốc sẽ chịu thiệt hại, đặc biệt là khi các quốc gia khác cũng đi theo chủ nghĩa bảo hộ của ông.

Đó không phải là tin tốt cho ngành ô tô Trung Quốc, vốn đang phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu.

Năm 2024, BYD đã vượt qua Tesla để trở thành thương hiệu xe điện bán chạy nhất thế giới. Nhiều người tin rằng cuộc đua giữa hai công ty sắp kết thúc. Nhưng thực tế không đơn giản như vậy. Trong một thế giới mà Trung Quốc bị cô lập khỏi các thị trường phát triển nhất, ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc và BYD, công ty dẫn đầu, có thể sẽ không còn tương lai.