Nhà sản xuất công bố thông tin “nửa vời” về sản phẩm sữa, đã khiến người tiêu dùng không thể biết chính xác về giá trị thực của sản phẩm mình lựa chọn.  

Bức xúc trên đã được bà Nguyễn Thị Quỳnh Chi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ người tiêu dùng nữ, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) nêu ra tại tọa đàm về “Thực trạng chất lượng sữa tươi”, do Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) tổ chức ngày 9/7.

Thông tin thiếu minh bạch

Bà Chi cho rằng: ở nước ta đàn bò sữa và cả dê sữa cũng chỉ đáp ứng không quá 30% tổng nhu cầu sản xuất trong nước. Trong khi trên các phương tiện thông tin đại chúng gần đây “nhan nhản” các quảng cáo “sữa bò tươi nguyên chất”, “100% sữa tươi”, “sữa tươi tiệt trùng”. Điều đó đã khiến bà Chi đặt ra câu hỏi: Liệu các sản phẩm này có đúng như nhà sản xuất thông tin.

TS. Vũ Thị Bạch Nga, Trưởng ban Bảo vệ người tiêu dùng Cục Quản lý cạnh tranh cũng dẫn ra, năm 2008 sản lượng sữa tươi của cả nước là trên 262 triệu lít. Nhưng tổng sản lượng sữa nước của các doanh nghiệp là trên 439 triệu lít. Năm 2009 các con số này là 270 triệu lít và gần 453 triệu lít.

Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất hầu như chỉ nhập khẩu sữa bột. Như vậy, sẽ có ít nhất 40% sữa tươi tiệt trùng trên thị trường hiện nay không phải “100% sữa tươi nguyên chất”. Một số doanh nghiệp đã cố tình gây nhầm lẫn trong hoạt động truyền thông quảng cáo, ghi nhãn mác để tiêu thụ sản phẩm của mình.

Theo bà Chi, việc các sản phẩm có bao bì là “Sữa tươi tiệt trùng”, “Sữa tươi thanh trùng”… nhưng được sản xuất từ sữa bột nhập khẩu hoàn nguyên là “đánh lừa” người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm và vi phạm Pháp lệnh Bảo vệ Người tiêu dùng.  

Do đó, bà Chi đề nghị Cục Quản lý cạnh tranh cần phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành ngay việc điều tra, xem xét các doanh nghiệp sản xuất sữa để có hình thức xử phạt đối với các công ty cố tình gây nhầm lẫn cho người dân.

Người tiêu dùng không thể “khôn ngoan”?

Qua khảo sát của VnEconomy, trên bao bì sản phẩm “100% sữa tươi” của Vinamilk thì có ghi thành phần 100% sữa bò tươi. Nhưng sản phẩm sữa tiệt trùng cũng của nhà sản xuất này lại chỉ ghi thành phần: nước, sữa bột, sữa bò tươi, chất béo sữa… mà không hề có tỷ lệ của các nguyên liệu này. Tương tự, sản phẩm sữa tiệt trùng của Dutch Lady cũng không ghi rõ thành phần mà chỉ chung là gồm: nước, sữa bột, đường, chất béo sữa…

Theo lý giải của ông Nguyễn Quốc Khánh, Giám đốc điều hành Vinamilk là do vỏ bao bì của sản phẩm quá nhỏ không thể ghi hết được những thông tin này (?). Thêm nữa, hiện nay cũng chưa có quy định nào bắt buộc phải ghi đầy đủ các thông tin nói trên.

Thực tế này khiến bà Lê Thị Phi Vân, cán bộ Viện Chính sách chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) phải thốt lên rằng: người tiêu dùng đang bị bỏ rơi, có muốn cũng không thể “khôn ngoan” khi lựa chọn các sản phẩm sữa.

Theo phân tích của bà Vân, việc không ghi thành phần bao nhiêu % sữa tươi cũng như sữa bột là không minh bạch với người tiêu dùng. Sữa nước làm từ sữa bột có thể  không thua kém sữa sản xuất từ sữa tươi nhưng phải ghi rõ để cho người tiêu dùng tự quyết định.

Bà Vân còn thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân của việc các doanh nghiệp có thể “lập lờ” với người tiêu dùng là do hiện nay vẫn còn rất thiếu những tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn ngành đối với sản phẩm sữa. Vì vậy, sản phẩm sữa đang phụ thuộc vào tiêu chuẩn cơ sở. Còn về phía doanh nghiệp, bản thân họ không bao giờ đưa ra những tiêu chuẩn có thể gây khó khăn cho chính mình.

Dưới góc nhìn của chuyên gia dinh dưỡng, TS. Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng Viện dinh dưỡng (Bộ Y tế) cho biết: sữa tươi là sản phẩm được lấy trực tiếp từ bò dê… sau khi xử lý ở nhiệt độ cao, tiếp đó làm nguội nhanh và được đóng vào hộp, bịch, chai dành cho trẻ nhỏ từ 1 tuổi trở lên.

Sữa tiệt trùng là sản phẩm sữa nước với thành phần sữa bò tươi là cơ bản, có thêm sữa bột nguyên kem hay sữa đã tách béo, các loại chất béo và những thành phần khác.

Sữa thanh trùng là sản phẩm sữa nước có thể là sữa tươi hoặc pha từ sữa bột. Sữa hoàn nguyên tiệt trùng là loại sữa pha từ nguyên liệu sữa bột và chất béo các loại, nước, có bổ sung thêm vitamin và khoáng chất.

Về cơ bản, các sản phẩm sữa này giống nhau về mặt cung cấp chất dinh dưỡng. Song, nhà sản xuất cũng cần công bố đầy đủ các thông tin này tới người tiêu dùng để họ có căn cứ để lựa chọn sản phẩm khi có các nhu cầu khác nhau.