Thời gian qua, thông tin Trung Quốc nới lỏng chính sách “Zero Covid” gây nhiều chú ý. Trong tuần trước, Trung Quốc đã bỏ nhiều/hầu hết các yêu cầu xét nghiệm Covid-19, ngừng “truy vết Covid” và đã ngưng thông báo số ca nhiễm.

Theo đó, các nhà đầu tư đang đặt câu hỏi rằng: Liệu Việt Nam có thể hưởng lợi như thế nào từ sự phục hồi tiêu dùng của Trung Quốc?

Trong báo cáo phân tích mới đây, chuyên gia VinaCapital cho rằng, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, vì vậy các nhà đầu tư, nhà hoạch định chính sách và mọi người đều quan tâm đến tác động từ việc Trung Quốc nới lỏng chính sách “Zero Covid” đối với Việt Nam.

Ông Michael Kokalari, kinh tế trưởng VinaCapital nhìn nhận, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam nhưng mức độ tiếp xúc của Việt Nam đối với nền kinh tế nội địa của Trung Quốc khá khiêm tốn. Do đó, dù các hạn chế Covid-19 của Trung Quốc ảnh hưởng đến 1/4 nền kinh tế của nước này trong năm 2022, nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam không bị tác động nhiều.

Tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc gần như không đổi trong 9 tháng 2022, song chỉ có 14% hàng xuất khẩu của Việt Nam được bán sang Trung Quốc. Vì vậy, GDP của Việt Nam tăng 8,8% trong 9 tháng so với cùng kỳ bất chấp lệnh phong tỏa của Trung Quốc. Việc này một phần là do xuất khẩu sang Mỹ và EU chiếm gần một nửa xuất khẩu của Việt Nam, tăng 25% so với cùng kỳ trong 9 tháng của năm.

Hơn nữa, hầu hết hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang và nhập khẩu từ Trung Quốc là hàng hóa dùng cho sản xuất hoặc hàng hóa trung gian khác liên quan đến sản xuất hàng điện tử và hàng may mặc. Những hàng hóa này chiếm đến 2/3 tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước. Dù vậy, vị chuyên gia này cũng cho rằng một số lĩnh vực sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Chẳng hạn như những công ty hải sản, các sản phẩm nông nghiệp khác những xuất khẩu các sản phẩm được tiêu thụ ở Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Cũng theo phân tích của ông Michael Kokalari, du lịch nước ngoài đóng góp khoảng 10% GDP của Việt Nam trước Covid-19 và lượng khách du lịch nước ngoài đang trên đà đạt 25% so với mức trước dịch trong năm nay.

“Chúng tôi kỳ vọng lượng khách du lịch nước ngoài sẽ đạt trên 50% so với mức trước Covid-19 vào năm 2023, dựa trên giả định rằng lượng khách du lịch Trung Quốc sẽ trở lại bình thường vào nửa cuối năm sau. Tuy nhiên, tốc độ phát triển gần đây ở Trung Quốc cho thấy lượng khách du lịch Trung Quốc có thể phục hồi nhanh hơn. Do đó, khách du lịch Trung Quốc có thể đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm tới so với dự kiến hiện tại”, báo cáo cho biết.

VinaCapital cũng nhận thấy một số nhà đầu tư có những lo ngại rằng việc nền kinh tế của Trung Quốc mở cửa trở lại có thể làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam cho thu hút đầu tư nước ngoài. Đại diện VinaCapital cho rằng, vấn đề này không có khả năng xảy ra, vì căng thẳng Mỹ - Trung vẫn còn. Điều này đã thúc đẩy các công ty đa quốc gia chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam hoặc thành lập nhà máy mới tại Việt Nam thay vì Trung Quốc.

Bằng chứng là thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ tăng gấp 3 lần, từ 25 tỷ USD trong 9 tháng năm 2018 lên đến 75 tỷ USD trong 9 tháng năm 2022 trong khi thâm hụt thương mại của nước này với Trung Quốc tăng từ 19 tỷ USD lên đến 52 tỷ USD trong cùng khoảng thời gian đó.

Theo khảo sát của Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) và các tổ chức khác, mức lương tại nhà máy ở Việt Nam chỉ bằng khoảng 2/3 so với ở Trung Quốc nhưng chất lượng lực lượng lao động của Việt Nam tương đương với Trung Quốc.

Ngoài ra, Nhật Bản và Hàn Quốc chiếm hơn một nửa dòng vốn FDI của Việt Nam đều đang phải đối mặt với vấn đề nghiêm trọng về cơ cấu dân số và các vấn đề kinh tế nan giải khác, buộc các công ty ở cả hai nước phải đầu tư ra nước ngoài. Điều này cho thấy, Việt Nam vẫn đầy hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài.

“VinaCapital kỳ vọng một hiện tượng tâm lý tương tự sẽ thúc đẩy VN-Index nhưng chúng tôi cũng thấy rằng thị trường chứng khoán Trung Quốc chỉ phục hồi khiêm tốn khi chính phủ nước này gỡ bỏ các hạn chế về Covid-19 và các nhà đầu tư Việt Nam hiện đang chủ yếu tập trung vào các vấn đề trong nước đã tác động thị trường năm nay”, ông Michael Kokalari chia sẻ.