"Bộ Giáo dục và Đào tại đã chính thức báo cáo Thủ tướng về việc rà soát lại toàn bộ các ứng viên xét công nhận đủ tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017. Trong đó có 94 ứng viên có phản ánh về hồ sơ như chưa đủ đề tài, chưa đủ bài báo, chưa đủ giờ giảng, chưa có nghiên cứu khoa học... Trước mắt Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước đang tiếp tục rà soát, đánh giá".

Thông tin được Bộ trưởng – Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết tại cuộc họp báo Chính phủ, chiều 1/3.

Nói về việc rà soát lại việc bổ nhiệm và hồ sơ các ứng viên, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là làm rất nghiêm túc, đánh giá chất lượng thực chất.

Ví dụ tiêu chuẩn về giờ giảng thì phải xác định rõ ứng viên giảng ở đâu, giáo trình nào, hợp đồng giảng dạy ra sao, hợp đồng thỉnh giảng như thế nào, hợp đồng thanh lý hợp đồng thế nào, có chi tiền hay không… chứ không phải là giảng ở đây rồi viết một cái giấy ủng hộ nhà trường, không lấy tiền. Rồi khả năng ngoại ngữ thế nào, giao tiếp thế nào? Nếu chức danh được phong hàm chính thức thì đạt trình độ nào đều có tiêu chuẩn.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2018, Thủ tướng kết luận tới đây tại phiên họp Thường trực Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo phải báo cáo rất rõ vấn đề này, tiêu chuẩn theo quy định có những gì, đến nay cái gì thiếu, cái gì không đủ.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Mạnh Hùng thông tin thêm 3 nguyên nhân chính dẫn đến việc tăng số lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn xét công nhận chức danh GS, PGS trong năm 2017.

Thứ nhất thời gian nhận hồ sơ xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 kéo dài thêm 6 tháng so với năm 2016. Trong 6 tháng đó số lượng ứng viên tích luỹ đủ tiêu chuẩn được tăng lên như số bài báo, hướng dẫn thêm nghiên cứu sinh, học viên cao học…

Thứ hai, số lượng ứng viên có khả năng đáp ứng đủ tiêu chuẩn hiện hành tăng lên do những năm trước đây Chính phủ có những đề án cho cán bộ giảng dạy trẻ đi học nước ngoài bằng nguồn ngân sách nhà nước như đề án 322, đề án 911 và những người này khi về nước, họ được đào tạo bài bản và trong một số năm đã tích luỹ đủ tiêu chuẩn về bài báo khoa học, công trình nghiên cứu, số giờ giảng dạy, hướng dẫn nghiên cứu sinh… Do đó, họ có đủ điều kiện trở thành ứng viên để xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS.

Thứ ba, trong nhiều năm gần đây, nhiều cơ sở giáo dục đại học rất chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng giảng viên nên số lượng cán bộ giảng dạy tại các trường đại học đã dần tích luỹ nhiều hơn những điều kiện để tham gia xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS.

Đáng chú ý, chất lượng các ứng viên năm 2017 so với năm 2016 tăng lên thể hiện qua số bài báo đăng trên các tạp chí khoa học nước ngoài của năm 2017 là 5.316 bài, tăng 2,1 lần so với năm 2016 (2.510 bài). Năng lực ngoại ngữ của các ứng viên được cải thiện rất nhiều, nhất là số đã được đào tạo ở nước ngoài, nhiều ứng viên thành thạo 2-3 ngoại ngữ.

Bên cạnh đó, tổng số ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS là 1.226/1.537 ứng viên, đạt tỷ lệ 79,76%, xấp xỉ những năm trước như năm 2016 tỉ lệ đạt 75,51%.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã yêu cầu Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước, Hội đồng ngành, liên ngành tổ chức rà soát lại kỹ lưỡng, nghiêm túc hồ sơ các ứng viên. Chủ tịch Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước đã thành lập tổ công tác kiểm tra hồ sơ các ứng viên xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 để bảo đảm khách quan trong quá trình rà soát bên cạnh hội đồng ngành, liên ngành.

"Đối với trường hợp ứng viên có đơn thư khiếu nại, tố cáo, thì chúng tôi sẽ xem xét giải quyết theo Luật Khiếu nại, tố cáo", Thứ trưởng Phạm Mạnh Hùng cam kết.

Trước đó, ngày 2/2, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước công bố danh sách 1.226 ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư năm 2017, gấp 1,7 lần năm 2016 và 2,3 lần năm 2015. Tổng thư ký Trần Văn Nhung lý giải sự tăng mạnh là thời hạn nộp hồ sơ kéo dài hơn 6 tháng và ứng viên cố gắng được xét theo quy định hiện hành, trước khi có sự thay đổi về tiêu chuẩn chức danh theo hướng yêu cầu cao hơn.

Ông Nhung khẳng định, Hội đồng các cấp không vì số lượng mà hạ tiêu chí đánh giá; chất lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017 không giảm, thậm chí tăng lên. Tuy nhiên lời giải thích này chưa nhận được sự đồng tình của nhiều chuyên gia.

Ngày 8/2, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Giáo dục - Chủ tịch Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước - xem xét, rà soát kỹ lưỡng đảm bảo chất lượng xét công nhận giáo sư, phó giáo sư năm 2017. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã ra văn bản yêu cầu thường trực Hội đồng chức danh giáo sư ngành, liên ngành tổ chức rà soát hồ sơ ứng viên, không công nhận ứng viên không đáp ứng đủ tiêu chuẩn. Trước ngày 28/2, Bộ Giáo dục phải báo cáo kết quả lên Thủ tướng.