TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Alibaba gặp rắc rối vì cá mập
Các nhà hoạt động môi trường đang giận dữ trước hoạt động mua bán vây cá mập trên Alibaba.com
Trong vòng 7 năm qua, Patric Douglas điều hành một công ty có tên Mega Outdoor Adventures, đặt tại San Francisco, chuyên cung cấp cho khách hàng những chuyến đi nghỉ tương đối lạ.
Khách hàng của công ty này được đưa lên tàu để ra xa bờ biển, rồi vào trong những thiết bị lặn đặc biệt, sau đó được thả xuống dưới mặt nước để ngắm những con cá mập bơi qua bơi lại.
Môn lặn này được gọi là lặn xem cá mập và mặc dù, việc ở dưới mặt nước với những con con cá mập trắng không phải là chuyện đùa, Douglas vẫn có tới 500 khách hàng mỗi năm. Hiện đội tàu của công ty ông đang phải liên tục hoạt động.
Cũng vì cung cấp dịch vụ lặn xem cá mập này mà Douglas đã trở thành người đứng đầu một chiến dịch nhằm vào một trong số những công ty thương mại điện tử hàng đầu của Trung Quốc - Alibaba.com. Website thương mại điện tử có 40% sở hữu thuộc về người khổng lồ Internet Yahoo của Mỹ này đem đến cơ hội cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Trung Quốc tìm đối tác ở nước ngoài.
Và trong số hàng ngàn sản phẩm được rao bán trên trang web này, có một số lượng lớn các loại vây cá mập mà nhiều người Trung Quốc vẫn coi là thành phần không thể thiếu trong món súp vây cá mập, một loại đặc sản có mặt trong thực đơn tại tất cả những bữa tiệc thượng lưu ở Hồng Kông, Thượng Hải và các thành phố khác của Trung Quốc.
Việc lấy vây cá mập là một hành động tàn nhẫn vì những con cá mập sau khi bị lấy vây thường bị ném trở lại biển, chìm xuống đáy biển rồi chết. Douglas và các nhà hoạt động bảo vệ cá mập khác cho rằng số lượng cá mập trên thế giới đang giảm xuống nhanh chóng do nhu cầu vây cá mập tăng cao.
Chính quan điểm này đã khiến Douglas và những người ham thích môn lặn xem cá mập khác trở thành những nhà hoạt động bảo vệ loài cá này.
Từ khi bắt đầu chiến dịch vào năm ngoái, họ đã gửi nhiều kiến nghị với hàng ngàn chữ ký tới Alibaba, yêu cầu người sáng lập, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của công ty này là Jack Ma không cho phép những người buôn bán vây cá mập được sử dụng website Alibaba. Trên Alibaba hiện có hơn 180 công ty tham gia vào hoạt động mua hoặc bán vây cá mập.
Wolfgang Leander, một thợ lặn 66 tuổi, Giám đốc Bộ phận bảo vệ cá mập tại Tổ chức Ocean Realm Society, một tổ chức vận động hành lang có trụ sở tại bãi biển New Smyrna nói thêm: “Họ [Alibaba] đang tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty buôn bán vây cá mập hoạt động.”
Đối với Yahoo, chiến dịch chống lại Alibaba do các nhà hoạt động bảo vệ cá mập trên thế giới là vụ mới nhất trong một chuỗi những thách thức về quan hệ công chúng với Trung Quốc. Năm ngoái, tại một phiên điều trần trước Quốc hội về vai trò của các công ty Mỹ trong việc kiểm duyệt Internet tại Trung Quốc, nghị sĩ Tom Lantos đến từ California đã buộc tội Yahoo và các công ty khác về việc hợp tác với Chính phủ Trung Quốc.
Tháng 4, một tòa án ở Trung Quốc đã thụ lý vụ án chống lại Yahoo Trung Quốc (thuộc sở hữu của Alibaba) theo đơn kiện của Liên đoàn Sản xuất băng đĩa nhạc Thế giới (IFPL) cho rằng Yahoo Trung Quốc cho phép vi phạm bản quyền âm nhạc. Alibaba hiện đang kháng cáo.
Alibaba phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào liên quan đến vây cá mập. Người phát ngôn của Alibaba Christina Splinder nói: “Chúng tôi tôn trọng quyền của khách hàng trong việc ra quyết định của họ trong những vấn đề về truyền thống văn hóa.”
Bà nói, Alibaba có chính sách cấm những người sử dụng website này đăng tải những sản phẩm có nguồn gốc từ những loại động vật được bảo vệ bởi luật quốc gia hoặc quốc tế như Công ước về thương mại quốc tế đối với các loài bị đe dọa trong hệ động thực vật hoang dã (CITES). Trong khi đó, cá mập không nằm trong danh sách các loài cần được bảo vệ của CITES.
Bà Splinder nói thêm: “Chúng tôi đã có một cuộc đối thoại mở với các nhà hoạt động môi trường. Chúng tôi đã cân nhắc những đề xuất, ý kiến của họ và xem xét lại chính sách của chúng tôi. Chúng tôi quyết định rằng chính sách của chúng tôi là phù hợp ở thời điểm hiện tại.”
Bà nói thêm: “Việc buôn bán những loài động thực vật bị đe dọa đã được công nhận chính thức bị cấm nghiêm ngặt trên Alibaba. Chúng tôi sẽ ngay lập tức loại bỏ danh sách những mặt hàng không tuân thủ theo CITES.”
Các nhà hoạt động bảo vệ cá mập cho rằng Alibaba nên sử dụng tiêu chuẩn cao hơn danh sách những loài cần bảo vệ theo CITES và lập luận rằng một số công ty buôn bán vây cá mập sử dụng website Alibaba đang vi phạm luật chống đánh bắt ồ ạt loài cá mập.
“Phần lớn hoạt động buôn bán vây cá mập trên thị trường là bất hợp pháp”, Brian Darvell, một giáo sư ở Đại học Hồng Kông, đồng thời cũng một nhà hoạt động trong một phong trào bảo vệ cá mập thành công vào năm 2005, nói. Phong trào này đã gây áp lực buộc Disney phải loại món súp vây cá mập ra khỏi thực đơn tại các khách sạn Disneyland ở Hồng Kông.
Mặc dù theo chính quyền Hồng Kông, những người mua bán vây cá mập địa phương chỉ mua bán những loại vây cá mập được đánh bắt hợp pháp, Darvell cho rằng lập luận này là “không thể hiểu nổi.” Ông nói: “Khối lượng vây cá mập bị buôn bán là rất lớn. Chúng tôi biết rằng việc đánh bắt đã xảy ra ở những khu vực lẽ ra phải được bảo vệ.”
Những người chỉ trích Alibaba có một đồng minh trong tổ chức những người buôn bán vây cá mập hàng đầu ở Hồng Kông. Đặt vấn đề đúng, sai sang một bên, Charlie Lim, Tổng thư ký Hiệp hội Vây cá mập và Hải sản ở Hồng Kông cho rằng, mạng Internet là một nơi nhiều rủi ro đối với các nhà buôn vây cá mập.
Ông nói: “Để mua vây cá mập, bạn thực sự cần xem xét xem những chiếc vây đó để kiểm tra chất lượng. Tôi cho là chỉ những công ty mới hoặc nhỏ mới nhờ đến Internet. Nguy cơ bị lừa sẽ là rất lớn nếu mua bán trên mạng.”
Nhóm các nhà hoạt động bảo vệ cá mập trên hiện vẫn chưa đạt được tiến triển nào với Alibaba và hứa sẽ còn tiếp tục vận động. Tuy nhiên, họ biết rằng vận động mọi người quan tâm đến việc bảo vệ cá mập, một loài động vật mà phần lớn mọi người không cảm thấy đáng yêu, là một điều không dễ dàng. “Cá mập không phải là con vật dễ thương, do đó nhiều người không để ý đến việc bảo vệ chúng,” Duncan Carson, một nhà hoạt động thuộc website stopsharkfinning.net, nói.
(Theo Business Week)
Khách hàng của công ty này được đưa lên tàu để ra xa bờ biển, rồi vào trong những thiết bị lặn đặc biệt, sau đó được thả xuống dưới mặt nước để ngắm những con cá mập bơi qua bơi lại.
Môn lặn này được gọi là lặn xem cá mập và mặc dù, việc ở dưới mặt nước với những con con cá mập trắng không phải là chuyện đùa, Douglas vẫn có tới 500 khách hàng mỗi năm. Hiện đội tàu của công ty ông đang phải liên tục hoạt động.
Cũng vì cung cấp dịch vụ lặn xem cá mập này mà Douglas đã trở thành người đứng đầu một chiến dịch nhằm vào một trong số những công ty thương mại điện tử hàng đầu của Trung Quốc - Alibaba.com. Website thương mại điện tử có 40% sở hữu thuộc về người khổng lồ Internet Yahoo của Mỹ này đem đến cơ hội cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Trung Quốc tìm đối tác ở nước ngoài.
Và trong số hàng ngàn sản phẩm được rao bán trên trang web này, có một số lượng lớn các loại vây cá mập mà nhiều người Trung Quốc vẫn coi là thành phần không thể thiếu trong món súp vây cá mập, một loại đặc sản có mặt trong thực đơn tại tất cả những bữa tiệc thượng lưu ở Hồng Kông, Thượng Hải và các thành phố khác của Trung Quốc.
Việc lấy vây cá mập là một hành động tàn nhẫn vì những con cá mập sau khi bị lấy vây thường bị ném trở lại biển, chìm xuống đáy biển rồi chết. Douglas và các nhà hoạt động bảo vệ cá mập khác cho rằng số lượng cá mập trên thế giới đang giảm xuống nhanh chóng do nhu cầu vây cá mập tăng cao.
Chính quan điểm này đã khiến Douglas và những người ham thích môn lặn xem cá mập khác trở thành những nhà hoạt động bảo vệ loài cá này.
Từ khi bắt đầu chiến dịch vào năm ngoái, họ đã gửi nhiều kiến nghị với hàng ngàn chữ ký tới Alibaba, yêu cầu người sáng lập, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của công ty này là Jack Ma không cho phép những người buôn bán vây cá mập được sử dụng website Alibaba. Trên Alibaba hiện có hơn 180 công ty tham gia vào hoạt động mua hoặc bán vây cá mập.
Wolfgang Leander, một thợ lặn 66 tuổi, Giám đốc Bộ phận bảo vệ cá mập tại Tổ chức Ocean Realm Society, một tổ chức vận động hành lang có trụ sở tại bãi biển New Smyrna nói thêm: “Họ [Alibaba] đang tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty buôn bán vây cá mập hoạt động.”
Đối với Yahoo, chiến dịch chống lại Alibaba do các nhà hoạt động bảo vệ cá mập trên thế giới là vụ mới nhất trong một chuỗi những thách thức về quan hệ công chúng với Trung Quốc. Năm ngoái, tại một phiên điều trần trước Quốc hội về vai trò của các công ty Mỹ trong việc kiểm duyệt Internet tại Trung Quốc, nghị sĩ Tom Lantos đến từ California đã buộc tội Yahoo và các công ty khác về việc hợp tác với Chính phủ Trung Quốc.
Tháng 4, một tòa án ở Trung Quốc đã thụ lý vụ án chống lại Yahoo Trung Quốc (thuộc sở hữu của Alibaba) theo đơn kiện của Liên đoàn Sản xuất băng đĩa nhạc Thế giới (IFPL) cho rằng Yahoo Trung Quốc cho phép vi phạm bản quyền âm nhạc. Alibaba hiện đang kháng cáo.
Alibaba phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào liên quan đến vây cá mập. Người phát ngôn của Alibaba Christina Splinder nói: “Chúng tôi tôn trọng quyền của khách hàng trong việc ra quyết định của họ trong những vấn đề về truyền thống văn hóa.”
Bà nói, Alibaba có chính sách cấm những người sử dụng website này đăng tải những sản phẩm có nguồn gốc từ những loại động vật được bảo vệ bởi luật quốc gia hoặc quốc tế như Công ước về thương mại quốc tế đối với các loài bị đe dọa trong hệ động thực vật hoang dã (CITES). Trong khi đó, cá mập không nằm trong danh sách các loài cần được bảo vệ của CITES.
Bà Splinder nói thêm: “Chúng tôi đã có một cuộc đối thoại mở với các nhà hoạt động môi trường. Chúng tôi đã cân nhắc những đề xuất, ý kiến của họ và xem xét lại chính sách của chúng tôi. Chúng tôi quyết định rằng chính sách của chúng tôi là phù hợp ở thời điểm hiện tại.”
Bà nói thêm: “Việc buôn bán những loài động thực vật bị đe dọa đã được công nhận chính thức bị cấm nghiêm ngặt trên Alibaba. Chúng tôi sẽ ngay lập tức loại bỏ danh sách những mặt hàng không tuân thủ theo CITES.”
Các nhà hoạt động bảo vệ cá mập cho rằng Alibaba nên sử dụng tiêu chuẩn cao hơn danh sách những loài cần bảo vệ theo CITES và lập luận rằng một số công ty buôn bán vây cá mập sử dụng website Alibaba đang vi phạm luật chống đánh bắt ồ ạt loài cá mập.
“Phần lớn hoạt động buôn bán vây cá mập trên thị trường là bất hợp pháp”, Brian Darvell, một giáo sư ở Đại học Hồng Kông, đồng thời cũng một nhà hoạt động trong một phong trào bảo vệ cá mập thành công vào năm 2005, nói. Phong trào này đã gây áp lực buộc Disney phải loại món súp vây cá mập ra khỏi thực đơn tại các khách sạn Disneyland ở Hồng Kông.
Mặc dù theo chính quyền Hồng Kông, những người mua bán vây cá mập địa phương chỉ mua bán những loại vây cá mập được đánh bắt hợp pháp, Darvell cho rằng lập luận này là “không thể hiểu nổi.” Ông nói: “Khối lượng vây cá mập bị buôn bán là rất lớn. Chúng tôi biết rằng việc đánh bắt đã xảy ra ở những khu vực lẽ ra phải được bảo vệ.”
Những người chỉ trích Alibaba có một đồng minh trong tổ chức những người buôn bán vây cá mập hàng đầu ở Hồng Kông. Đặt vấn đề đúng, sai sang một bên, Charlie Lim, Tổng thư ký Hiệp hội Vây cá mập và Hải sản ở Hồng Kông cho rằng, mạng Internet là một nơi nhiều rủi ro đối với các nhà buôn vây cá mập.
Ông nói: “Để mua vây cá mập, bạn thực sự cần xem xét xem những chiếc vây đó để kiểm tra chất lượng. Tôi cho là chỉ những công ty mới hoặc nhỏ mới nhờ đến Internet. Nguy cơ bị lừa sẽ là rất lớn nếu mua bán trên mạng.”
Nhóm các nhà hoạt động bảo vệ cá mập trên hiện vẫn chưa đạt được tiến triển nào với Alibaba và hứa sẽ còn tiếp tục vận động. Tuy nhiên, họ biết rằng vận động mọi người quan tâm đến việc bảo vệ cá mập, một loài động vật mà phần lớn mọi người không cảm thấy đáng yêu, là một điều không dễ dàng. “Cá mập không phải là con vật dễ thương, do đó nhiều người không để ý đến việc bảo vệ chúng,” Duncan Carson, một nhà hoạt động thuộc website stopsharkfinning.net, nói.
(Theo Business Week)
