Ảnh hưởng của việc Chính phủ Mỹ đóng cửa đến thị trường toàn cầu

Chính phủ Mỹ đã bắt đầu đóng cửa một phần vào ngày 1/10, và giới đầu tư trên thị trường toàn cầu đang bàn tán sôi nổi về tác động tiềm tàng của sự kiện này đối với các tài sản và nền kinh tế.

Mặc dù các đợt đóng cửa của Chính phủ Mỹ trước đây thường có tác động không đáng kể đến thị trường tài chính, nhưng thời điểm của sự kiện lần này lại mang ý nghĩa khác biệt.

Dữ liệu việc làm phi nông nghiệp của Mỹ dự kiến được công bố vào thứ Sáu tuần này sẽ bị trì hoãn do Chính phủ đóng cửa, đặt ra khó khăn đối với việc hoạch định chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) chỉ vài tuần trước cuộc họp của Fed vào cuối tháng 10. Ngoài ra, Tổng thống Donald Trump cũng đã cảnh báo có thể sa thải một số lượng lớn công chức liên bang trong đợt này.

Chưa rõ hiện Chính phủ Mỹ sẽ đóng cửa trong bao lâu và chừng nào hai đảng Cộng hòa và Dân chủ phá được thế bế tắc về ngân sách tạm thời. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Chính phủ Mỹ đã trải qua một đợt đóng cửa một phần trong 35 ngày, dài nhất lịch sử.

Thị trường tài chính thế giới về cơ bản chưa đến mức quá bi quan về những gì đang diễn ra ở Washington DC. Chứng khoán Mỹ và châu Âu đều tăng điểm trong phiên ngày 1/10, và các thị trường chứng khoán chủ chốt ở châu Á cũng ghi nhận mức tăng khả quan trong phiên sáng nay (2/10). Giá vàng - kim loại thường được coi là tài sản trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn kinh tế hoặc địa chính trị - đã đạt mức cao kỷ lục thứ 39 trong năm nay trong phiên ngày 1/10, nhưng sau đó thu hẹp mức tăng.

Giá trái phiếu kho bạc Mỹ vẫn tăng nhẹ trong phiên ngày 1/10, khiến lợi suất giảm, do nhà đầu tư tiếp tục đặt cược vào việc Fed hạ lãi suất trong cuộc họp tới.

Nhà kinh tế Luke Bartholomew của ngân hàng đầu tư Aberdeen nói với hãng tin CNBC rằng đợt đóng cửa chính phủ này làm gia tăng lo ngại về uy tín thể chế, vị thế tài chính và "sự rối loạn chức năng" của Chính phủ Mỹ, sau khi ông Trump đã triển khai một chiến dịch gây sức ép lên Fed.

"Fed là nền tảng cho thị trường tài chính toàn cầu. Vì vậy, phần bù rủi ro dài hạn đang tăng lên và sẽ tiếp tục tăng”, ông Bartholomew nói, nhưng cho rằng sẽ đến lúc thị trường sẽ bỏ qua mối lo này.

Ông Neil Birrell, Giám đốc đầu tư tại công ty Premier Miton, cho biết rằng một đợt đóng cửa kéo dài của Chính phủ Mỹ có khả năng gây suy giảm tâm lý ham thích rủi ro trên thị trường toàn cầu.

“Thị trường trái phiếu thời gian qua đã có những phản ứng tiêu cực với việc các chính phủ vay mượn tràn lan, trong khi thị trường cổ phiếu đang có mức định giá quá cao. Bởi vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi thấy các nhà đầu tư chuyển sang các tài sản trú ẩn an toàn khi việc đóng cửa chính phủ Mỹ xảy ra”, ông Birrell nói với CNBC, lưu ý rằng các tài sản để đa dạng hóa danh mục bao gồm cả vàng, bạc, tiền điện tử và các hàng hóa cơ bản khác.

Ông Joe Brusuelas, kinh tế trưởng tại RSM Mỹ, nhận định tác động lớn nhất đối với thị trường có thể là áp lực mất giá tăng thêm đối với đồng USD hoặc tác động đến quyết định lãi suất tháng 10 của Fed.

"Phần lớn các đợt đóng cửa của chính phủ Mỹ có xu hướng dẫn đến một đợt đầu cơ khiêm tốn của các nhà đầu tư toàn cầu xung quanh lãi suất và tiền tệ… Để có tác động lớn hơn đến các thị trường toàn cầu, việc đóng cửa chính phủ Mỹ sẽ cần được kéo dài trong suốt tháng, tiến gần đến kỷ lục đóng cửa 2018-2019. Nếu xảy ra, điều đó có thể ảnh hưởng đến quyết định chính sách của Fed sắp tới và cả dòng chảy vốn, lãi suất và tỷ giá ngoại hối toàn cầu”, ông Brusuelas nói.

Vị chuyên gia lưu ý rằng trong trường hợp ông Trump sa thải hàng loạt công chức liên bang, đồng USD sẽ giảm giá sâu hơn và dẫn đến dòng vốn chảy vào đồng euro và yên Nhật . Việc sa thải trên diện rộng cũng có thể có tác động dây chuyền đến sản xuất công nghiệp ở châu Âu, "Nhu cầu của Mỹ đối với hàng hóa xuất khẩu của châu Âu như ô tô sẽ giảm đáng kể, làm tăng áp lực mà các ngành công nghiệp của Đức đang cảm nhận”, ông nói.

Các nhà phân tích tại ngân hàng Thụy Sĩ UBS cho biết họ không coi việc Chính phủ Mỹ đóng cửa là một sự kiện rủi ro lớn, mặc dù thừa nhận rằng đó không phải là một diễn biến đáng hoan nghênh đối với các nhà đầu tư toàn cầu.

"Các đợt đóng cửa chính phủ trong quá khứ thường chỉ gây ra tác động thị trường nhẹ và ngắn hạn trên thị trường cổ phiếu và trái phiếu vì các nhà đầu tư hiểu rằng tác động kinh tế cũng thường khá nhẹ và ngắn hạn ... Chúng tôi nghĩ rằng không có rủi ro đáng kể dẫn tới gián đoạn thị trường”, báo cáo của UBS viết.

UBS cũng lập luận rằng bất kỳ sự chậm trễ dữ liệu tạm thời nào cũng không thể làm chệch hướng chu kỳ nới lỏng của Fed. “Fed có thể đi đến quyết định chính sách trong cuộc họp tháng 10 mà chưa có được dữ liệu mới về thị trường lao động, nhưng chúng tôi không thấy điều này ngăn cản Fed tiến hành cắt giảm lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm”, báo cáo viết.