Bộ Tài chính vừa đưa ra khuyến nghị doanh nghiệp phát hành, các tổ chức cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư cần hiểu rõ và tuân thủ quy định của pháp luật về phát hành, đầu tư, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, hiểu rõ về đặc điểm của trái phiếu để tránh được các rủi ro có thể gặp phải khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.

Với đặc thù trái phiếu doanh nghiệp là công cụ nợ do doanh nghiệp phát hành theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ, mà khả năng trả nợ của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào tình hình tài chính và kết quả kinh doanh nên nhà đầu tư cần phải cân nhắc, đánh giá được rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu.

Theo Bộ Tài chính, một số rủi ro nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp có thể gặp phải là: (i) doanh nghiệp không thực hiện được các điều kiện, điều khoản của trái phiếu do mất khả năng thanh toán; (ii) doanh nghiệp không thanh toán được đầy đủ, đúng hạn gốc, lãi trái phiếu; (iii) doanh nghiệp không thực hiện được cam kết với nhà đầu tư về mua lại trái phiếu trước hạn... 

Do đó, Bộ Tài chính khuyến nghị nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân không mua trái phiếu doanh nghiệp chỉ vì lãi suất cao. 

Trường hợp mua trái phiếu doanh nghiệp, nhà đầu tư cần phải nắm rõ các thông tin gồm: trái phiếu do doanh nghiệp nào phát hành, mục đích phát hành; có tài sản đảm bảo hay không có tài sản đảm bảo; cam kết của chủ thể phát hành đối với trái phiếu; kỳ hạn và phương thức trả nợ gốc, lãi; tình hình tài chính và việc sử dụng vốn từ phát hành trái phiếu của doanh nghiệp phát hành.

Thông lệ thị trường tài chính cho thấy trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu phát hành theo hình thức riêng lẻ chỉ phù hợp với các nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp, không phù hợp với nhà đầu tư cá nhân không có khả năng phân tích, đánh giá rủi ro. Đối với nhà đầu tư cá nhân nhỏ, lẻ không có năng lực tài chính và kinh nghiệm đầu tư nên tham gia đầu tư qua các Quỹ đầu tư chuyên nghiệp để đảm bảo việc đầu tư an toàn, hiệu quả.

Vì vậy, để tránh những rủi ro trong đầu tư, Bộ Tài chính khuyến nghị các doanh nghiệp phát hành trái phiếu và các nhà đầu tư cần chú ý những quy định sau:

Đối với doanh nghiệp, khi phát hành trái phiếu doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật khi huy động vốn trái phiếu, công bố công khai thông tin về tình hình tài chính, mục đích huy động vốn từ phát hành trái phiếu cho nhà đầu tư.

Còn nhà đầu tư khi tham gia thị trường cần tiếp cận đầy đủ thông tin, phân tích và đánh giá kỹ các rủi ro có thể gặp phải khi mua trái phiếu.

Trách nhiệm của các tổ chức cung cấp dịch vụ là cần cung cấp đầy đủ thông tin cho nhà đầu tư, tư vấn cho doanh nghiệp phát hành tuân thủ đúng quy định của pháp luật khi phát hành trái phiếu.

Để thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển an toàn, bền vững bên cạnh việc khuyến nghị doanh nghiệp phát hành, các tổ chức cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư hiểu rõ và tuân thủ quy định của pháp luật về phát hành, đầu tư, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, hiểu rõ về đặc điểm của trái phiếu và các rủi ro có thể gặp phải khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp; Bộ Tài chính cũng cho biết là các cơ quan quản lý nhà nước sẽ tăng cường công tác quản lý giám sát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực này.

Mới đây, một doanh nghiệp đã phát hành trái phiếu lãi suất lên tới 20%/năm. Thống kê của HNX cũng cho biết, trong tháng 10, trái phiếu doanh nghiệp được phát hành thành công chủ yếu nằm ở kỳ hạn 2-3 năm, vùng lãi suất trải rộng từ 6,5% đến 20%, chi phí huy động vốn bình quân đạt 10,69%/năm, trong khi hồi tháng 9, chi phí huy động vốn bình quân chỉ là 7,41%, vùng lãi suất là 6% -11%/năm. 

Phân theo nhóm ngành, trong tháng 10, ngành bất động sản hút 4.864 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất bình quân 10,5%, cho kỳ hạn 3 năm; cao hơn 2,43%/năm so với tháng 9; tiếp theo là ngành ngân hàng hút 3.481 tỷ đồng, với chi phí huy động bình quân là 7,23%/năm, kỳ hạn 2-3 năm; ngành nghề khác hút hơn 8.451 tỷ đồng, chi phí huy động bình quân 12,27%/năm.