09:18 21/04/2014

Đấu súng lại nổ ra ở miền Đông Ukraine

An Huy

Diễn biến này đe dọa một thỏa thuận quốc tế vốn dĩ đã mong manh với mục đích ngăn chặn sự lan rộng của khủng hoảng

Một người biểu tình thân Nga sưởi ấm bên đống lửa đốt gần một barrier bên ngoài một tòa nhà công quyền ở thành phố Donetsk thuộc miền Đông Ukraine hôm 20/4 - Ảnh: Reuters.
Một người biểu tình thân Nga sưởi ấm bên đống lửa đốt gần một barrier bên ngoài một tòa nhà công quyền ở thành phố Donetsk thuộc miền Đông Ukraine hôm 20/4 - Ảnh: Reuters.
Đã có ít nhất 3 người thiệt mạng trong một trận đấu súng vào rạng sáng ngày Chủ nhật (20/4) tại một thành phố thuộc miền Đông Ukraine đang nằm dưới quyền kiểm soát của các phần tử ly khai thân Nga. Diễn biến này đe dọa một thỏa thuận quốc tế vốn dĩ đã mong manh với mục đích ngăn chặn sự lan rộng của khủng hoảng.

Tin từ Reuters cho biết, trận đấu súng nói trên dẫn tới một cuộc “đấu khẩu” quyết liệt giữa Moscow và Chính phủ ở Kiev. Cả hai bên cùng cáo buộc nhau không tuân thủ thỏa thuận đã đạt được ở Geneva hồi tuần trước nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị ở Ukraine.

Phe ly khai cho rằng, những người có vũ trang thuộc phe dân tộc chủ nghĩa cánh tả của Ukraine đã tấn công họ. Trong khi đó, phía Ukraine phủ nhận có vai trò trong vụ tấn công này và tố cáo, chính lực lượng đặc biệt của Nga đứng sau cuộc tấn công.

Theo Reuters, sự thất bại của thỏa thuận Geneva có thể gây đổ máu nhiều hơn ở miền Đông Ukraine, đồng thời thúc đẩy nước Mỹ áp những lệnh trừng phạt ngặt nghèo hơn đối với Nga, kéo theo hậu quả đối với nhiều nền kinh tế và các quốc gia nhập khẩu nhiên liệu từ xứ bạch dương.

Tuần trước, tại Geneva, các bên gồm Liên minh châu Âu (EU), Nga, Ukraine, và Mỹ đã nhất trí rằng, các nhóm vũ trang bất hợp pháp sẽ rút quân theo một quy trình được giám sát bởi Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE). Đến nay, các nhóm vũ trang thân Nga chưa cho thấy dấu hiệu sẽ rút lui khỏi các tòa nhà công quyền mà họ đã chiếm ở miền Đông Ukraine. Tuy vậy, Kiev đã tuyên bố sẽ không có động thái nào nhằm vào các phần tử ly khai trong thời gian diễn ra lễ Phục sinh, và các nhà hòa giải quốc tế đã tới miền Đông Ukraine để thuyết phục các bên hạ vũ khí.

Mặc dù vậy, vụ đấu súng ở Slaviansk, thành phố thuộc miền Đông Ukraine, vào cuối tuần vừa rồi, có thể khiến nhiệm vụ của các nhà hòa giải quốc tế trở nên khó khăn hơn, khi mà nhiều người nói tiếng Nga ở miền Đông Ukraine đánh giá rằng, họ không thể tin tưởng những gì Kiev nói.

“Thỏa thuận ngừng bắn trong thời gian lễ Phục sinh đã bị vi phạm. Sự gây hấn này cho thấy phía Kiev thiếu thiện chí trong việc kiềm chế và giải trừ vũ khí của các phần tử dân tộc chủ nghĩa cực đoan”, Bộ Ngoại giao Nga nói trong một tuyên bố.

Thị trưởng tự phong của Slaviansk, một người thân Nga, đã đặt lệnh giới nghiêm tại thành phố này sau vụ đấu súng và trực tiếp kêu gọi Tổng thống Vladimir Putin xem xét gửi quân gìn giữ hòa bình tới đây - điều mà Ukraine cố tránh.

Cơ quan an ninh của Ukraine (SBU) cáo buộc Moscow đã cố tình tạo ra một tình huống “gây hấn tàn nhẫn” ở Slaviansk, đồng thời yêu cầu Moscow thực thi các nghĩa vụ đã cam kết trong thỏa thuận Geneva: “Phía Nga cần phải nhớ về những nghĩa vụ của họ theo thỏa thuận Geneva về gây ảnh hưởng buộc các phần tử ly khai rút khỏi các tòa nhà đang bị chiếm giữ, giải phóng các con đường bị chặn, hạ vũ khí và ngăn chặn bất kỳ sự đổ máu nào”.

Phát ngôn viên cánh tả của Ukraine, ông Artem Skoropadsky, nói rằng, vụ đấu súng ở Slaviansk là một “hành động gây hấn mang tính báng bổ của phía Nga: báng bổ vì đã xảy ra vào một đêm thiêng liêng đối với người Thiên chúa giáo, đêm Phục sinh. Đây rõ ràng là hành động của các lực lượng đặc biệt của Nga”.

Các thành viên vũ trang thuộc phe ly khai ở Slaviansk nói với phóng viên Reuters rằng, 4 xe đã tiến lại gần điểm đứng gác của họ vào lúc khoảng 2h sáng ngày Chủ nhật và xả súng. “Chúng tôi có 3 người chết, 4 người bị thương”, một người ly khai cho biết. Cũng theo người này, phe ly khai đã giết 2 trong số những kẻ tấn công.

Đây là vụ xảy ra thương vong đầu tiên trong các cuộc đụng độ có vũ trang ở miền Đông Ukraine kể từ khi thỏa thuận Geneva được ký vào ngày thứ Năm tuần trước.

Phe ly khai tuyên bố sẽ không rời khỏi các tòa nhà công quyền ở miền Đông chừng nào các nhóm biểu tình thân Kiev đang chiếm giữ quảng trường Độc lập của Ukraine còn chưa chịu về nhà. Phe ly khai muốn được đảm bảo rằng, họ sẽ được Kiev trao quyền tự trị lớn hơn và có các quy định về bảo vệ quyền lợi của người nói tiếng Nga trong hiến pháp mới của Ukraine. Quyền Tổng thống Ukraine, ông Oleksander Turchinov, vào ngày Chủ nhật tiếp tục khẳng định rằng, quyền tự trị rộng lớn hơn sẽ được trao cho các địa phương miền Đông trong vòng vài tháng tới.

Trả lời phỏng vấn bằng tiếng Nga trên truyền hình, ông Turchinov nói rằng, ông sẵn sàng lắng nghe các nhà lãnh đạo địa phương và ngay lập tức bổ nhiệm các thống đốc các vùng theo lựa chọn của từng vùng.