Trên cơ sở kết quả làm việc với các địa phương của Tổ công tác số 5, Bộ Tài chính vừa có Công văn số 3780/BTC-ĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đẩy mạnh giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 theo Quyết định số 235/QĐ-TTg đối với 4 địa phương: Đắk Nông, Gia Lai, Đồng Nai, Bình Dương.

NHIỀU DỰ ÁN GIẢI NGÂN THẤP

Bộ Tài chính cho biết kế hoạch vốn năm 2023 được Thủ tướng Chính phủ giao cho 4 địa phương nêu trên là trên 31,4 nghìn tỷ đồng, tổng số vốn đã phân bổ chi tiết của 4 địa phương là trên 41,7 nghìn tỷ đồng. Sở dĩ xuất hiện con số tăng thêm so với kế hoạch vốn của Thủ tướng giao là do nhiều địa phương khi cân đối kế hoạch vốn ngân sách địa phương có nguồn thu tăng từ tiền sử dụng đất, nguồn xổ số kiến thiết và nguồn thu khác.

Trong đó, đối với vốn ngân sách trung ương, Thủ tướng Chính phủ giao trên 9,3 nghìn tỷ đồng, 4 địa phương phân bổ 8,73 nghìn tỷ đồng, đạt 93,31% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao. Còn lại 3 địa phương gồm: Đắk Nông, Gia Lai, Đồng Nai chưa phân bổ hết kế hoạch vốn ngân sách trung ương năm 2023.

Đối với vốn ngân sách địa phương, Thủ tướng Chính phủ giao gần 22,1 nghìn tỷ đồng, địa phương phân bổ trên 33 nghìn tỷ đồng, cao hơn số vốn kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao khoảng 10,9 nghìn tỷ đồng, tăng 149,39%.

Tuy nhiên, "tỉnh Gia Lai mới phân bổ vốn ngân sách địa phương đạt 91,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao", Bộ Tài chính thông tin.

Đáng chú ý, về tình hình giải ngân của 4 địa phương tính đến ngày 31/3 đạt 2.791 tỷ đồng, tương đương 8,78% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; ước 4 tháng năm 2023 giải ngân được 4,2 nghìn tỷ đồng, đạt 13,5% kế hoạch Thủ tướng giao.

Cụ thể, tỉnh Đắk Nông giải ngân đạt mức cao nhất trong 4 tỉnh, với tỷ lệ 12,07%, ước 4 tháng đạt 18,61%.

Tuy nhiên, tính đến cuối tháng 3, nhiều dự án vẫn chưa giải ngân như: dự án nâng cấp Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Nông có tổng mức đầu tư 753 tỷ đồng, kế hoạch vốn giao năm 2023 cho dự án là 130 tỷ đồng nhưng cuối tháng 3 vẫn chưa giải ngân...

Tỉnh Gia Lai giải ngân đạt 4,36%, ước 4 tháng đạt 13,82%; tỉnh Đồng Nai đạt 8,95%, ước 4 tháng đạt 12,57%. Còn tỉnh Bình Dương giải ngân đạt 9,37%, ước 4 tháng đạt 14,64%.

VƯỚNG MẮC NGAY TỪ KHÂU PHÂN BỔ

Theo báo cáo của các địa phương, có một số nguyên nhân dẫn đến giải ngân vốn chưa cao liên quan đến khó khăn về cơ chế, chính sách; trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hằng năm; thẩm quyền quyết định thời gian bố trí vốn; trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn ngân sách nhà nước; vướng mắc trong công tác tổ chức thực hiện. 

Hay trong công tác tổ chức thực hiện, ngay trong tháng 1/2023, các chủ đầu tư tập trung hoàn tất hồ sơ báo cáo thanh toán, giải ngân phần vốn đầu tư công kế hoạch năm 2022; các dự án khởi công cuối năm 2022 chuyển tiếp sang năm 2023 tập trung thi công để có khối lượng thanh toán phần vốn đã tạm ứng từ kế hoạch năm 2022 nên chưa có khối lượng thanh toán kế hoạch năm 2023.

Bên cạnh đó, dự án mới phê duyệt đầu tư vào cuối năm 2022, được giao vốn kế hoạch năm 2023, các chủ đầu tư đang thực hiện các bước phê duyệt dự án, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, tổ chức lựa chọn nhà thầu, lập phương án giải phóng mặt bằng nên chưa giải ngân được vốn kế hoạch năm 2023….

Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, nguyên nhân không chỉ như các địa phương đã chỉ ra.

"Ngay từ đầu năm, các địa phương chưa phân bổ hết số kế hoạch vốn năm 2023, phân bổ chưa đảm bảo nguyên tắc tiêu trí bố trí đủ vốn cho các dự án hoàn thành, quyết toán, dự án chuyển tiếp, mới xem xét bố trí vốn cho các dự án khởi công mới, nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn", Bộ Tài chính nhìn nhận.

Do đó, Bộ Tài chính đã có ý kiến về công tác phân bổ kế hoạch đầu tư công gửi các địa phương.

ĐIỀU CHUYỂN VỐN TỪ DỰ ÁN GIẢI NGÂN BẰNG 0 CHO DỰ ÁN THIẾU VỐN

Trên cơ sở báo cáo về tình hình thực hiện vốn đầu tư công năm 2023 của 4 địa phương và tổng hợp những vướng mắc, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Tổ trưởng Tổ công tác số 05 vừa ký công văn số 3781/BTC-ĐT gửi các địa phương chỉ đạo triển khai các giải pháp.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề nghị lãnh đạo các địa phương phải đúng nguyên tắc, tiêu chí theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, rà soát những dự án đã được giao kế hoạch không có khả năng giải ngân, nhất là các dự án đến nay có số giải ngân bằng 0, để phân bổ đủ kế hoạch vốn cho các dự án đã được phê duyệt quyết toán, dự án đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, dự án chuyển tiếp hoàn thành trong năm 2023 còn thiếu vốn.

Cùng với đó, khẩn trương phân bổ chi tiết hết số vốn kế hoạch năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho các dự án để không ảnh hưởng đến công tác giải ngân vốn; khẩn trương triển khai các giải pháp để đẩy nhanh công tác hoàn thiện thủ tục đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư để phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao theo đúng quy định.

Các đơn vị cũng cần nhập đủ, kịp thời kế hoạch vốn của từng dự án trên Hệ thống Thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (Tabmis) đối với số phân bổ chi tiết đủ điều kiện thanh toán theo quy định.

Theo đó, tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đầu tư có khả năng giải ngân cao, các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, công tác đấu thầu, phê duyệt hợp đồng; phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các bộ có liên quan để giải quyết các vướng mắc phát sinh hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét xử lý các vướng mắc vượt thẩm quyền của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương

Bộ trưởng cũng đề nghị các chủ đầu tư, ban quản lý dự án phải phối hợp chặt chẽ với các nhà thầu, đơn vị cung ứng vật tư, vật liệu để giải quyết các khó khăn, vướng mắc về nguồn cung nhằm đảm bảo điều kiện thi công, đẩy nhanh tiến độ triển khai các gói thầu.

Trường hợp cần tăng mức tạm ứng vốn để đáp ứng nhu cầu cung ứng vật tư, vật liệu, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án báo cáo người quyết định đầu tư để xem xét, quyết định theo thẩm quyền phù hợp với quy định về nguyên tắc tạm ứng vốn, bảo lãnh tạm ứng, mức vốn tạm ứng và thu hồi vốn tạm ứng và chịu trách nhiệm về việc sử dụng vốn tạm ứng đúng mục đích, có hiệu quả.

Phối hợp với nhà thầu để hoàn thiện hồ sơ tạm ứng, thanh toán gửi Kho bạc Nhà nước kiểm soát chi ngay sau khi đủ điều kiện tạm ứng vốn hoặc có khối lượng hoàn thành. 

Đối với cơ quan kiểm soát thanh toán vốn đầu tư, Bộ trưởng yêu cầu đẩy mạnh việc thanh toán nhanh qua cổng dịch vụ công trực tuyến, giảm thời gian giải ngân vốn cho đơn vị thụ hưởng, đáp ứng kịp thời nhu cầu chi tiêu của đơn vị...