Tại hồ sơ xây dựng Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi), Bộ Y tế đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về phạm vi được hưởng, mức hưởng bảo hiểm y tế, và điều chỉnh tỷ lệ chi trả bảo hiểm y tế, đối với một số trường hợp không đúng cấp chuyên môn kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

ĐIỀU CHỈNH PHẠM VI HƯỞNG CÓ LỢI CHO NGƯỜI THAM GIA

Theo đó, Bộ đề xuất không quy định ngay việc mở rộng phạm vi phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế đối với các bệnh cụ thể trong dự thảo Luật, nhưng sửa đổi Điều 21 theo hướng, giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan quy định theo lộ trình khi đủ điều kiện việc khám bệnh, để đánh giá nguy cơ và điều trị ngăn ngừa sự xuất hiện, tiến triển của một số bệnh phù hợp với khả năng cân đối của Quỹ Bảo hiểm y tế.

Bộ trưởng Bộ Y tế sẽ thực hiện lộ trình ưu tiên theo khả năng cân đối quỹ, việc khám bệnh, để đánh giá nguy cơ, và điều trị ngăn ngừa sự xuất hiện của các bệnh lý được ưu tiên mở rộng chi trả bao gồm: Ung thư cổ tử cung; ung thư vú, tăng huyết áp; đái tháo đường; viêm gan C, B.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đề nghị bổ sung Điều 22 để điều chỉnh phạm vi mức hưởng bảo hiểm y tế, phù hợp với cấp chuyên môn, kỹ thuật, và giảm tỷ lệ chi trả khi khám bệnh, chữa bệnh không đúng cấp chuyên môn kỹ thuật.

Đồng thời, bổ sung quy định người bệnh được chẩn đoán xác định đối với một số bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, bệnh cần phẫu thuật, hoặc sử dụng kỹ thuật cao, được đến khám bệnh, chữa bệnh tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có chuyên khoa thuộc cấp chuyên môn kỹ thuật cao hơn, hoặc một số trường hợp cấp dưới không đủ năng lực chuyên môn, sẽ được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo mức hưởng quy định.

Quy định mức hưởng bảo hiểm y tế 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với một số trường hợp đặc thù không phải theo trình tự, thủ tục khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, chuyển người bệnh giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, phân cấp chuyên môn kỹ thuật liên quan đến khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

GIẢM CHI PHÍ ĐIỀU TRỊ CHO NGƯỜI BỆNH

Theo Bộ Y tế, giải pháp mở rộng phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế sẽ tiết kiệm chi cho Quỹ bảo hiểm y tế, do phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Từ đó, giúp giảm chi phí điều trị bệnh tật ở giai đoạn muộn khi bệnh thường nặng kèm theo các biến chứng, phải sử dụng thuốc phát minh, đặc trị, các kỹ thuật chẩn đoán, cận lâm sàng có chi phí cao.

Việc chẩn đoán và điều trị sớm còn giúp tiết kiệm chi phí ngân sách chi cho hoạt động phòng bệnh, và chi phí để giải quyết các vấn đề sức khoẻ, xã hội. Như vậy, Nhà nước sẽ được lợi tối đa về tổng thể. Năm 2023, chi phí của 6 nhóm bệnh ung thư thường gặp từ Quỹ Bảo hiểm y tế là 6.186 tỷ đồng.

Đối với người dân, giải pháp mở rộng chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh giúp tăng khả năng bảo đảm tài chính, nhờ phát hiện và điều trị sớm giúp tiết kiệm chi phí điều trị, đi lại, tạm trú so với khi bệnh nặng, giảm chi phí đồng chi trả của người bệnh.

Đối với quy định về mức hưởng bảo hiểm y tế 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với một số trường hợp đặc thù không phải theo trình tự, thủ tục khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, giúp người dân vừa tiết kiệm chi phí do phải khám nhiều lần ở cấp dưới và khám lại ở cấp trên, tiết kiệm chi phí đi lại và chi phí đồng chi trả trong trường hợp phải tự đi khám, chữa bệnh vượt cấp.

Giải pháp cũng có tác động tích cực đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và doanh nghiệp trong lĩnh vực y tế, do người dân sẽ sử dụng dịch vụ y tế nhiều hơn, góp phần tăng doanh thu.

Các chính sách này cũng góp phần thúc đẩy và tăng nguồn thu cho cơ sở y tế, từ đó cải thiện thu nhập của cán bộ y tế.

Mặc dù vậy, Bộ Y tế đánh giá, về mặt tiêu cực, Quỹ Bảo hiểm y tế có tăng chi cho việc bổ sung quyền lợi trong giai đoạn 3 năm đầu khi triển khai, nhưng lại có thể bù đắp bằng việc tiết kiệm chi phí điều trị bệnh nặng, kỹ thuật cao, chi phí lớn vì chi phí điều trị thường cao hơn gấp nhiều lần chi phí chẩn đoán sớm. Có trường hợp bệnh nặng chi phí hiện nay lên đến hàng tỷ đồng mỗi đợt điều trị.

Tuy nhiên, phương án này sẽ được thực hiện song song với chính sách tăng mức đóng và các biện pháp giảm lạm dụng, lãng phí, trục lợi để bảo đảm cân bằng quỹ.

Đồng thời, Nhà nước có thể cân đối được thông qua sử dụng phần ngân sách Nhà nước giảm chi cho các đơn vị sự nghiệp thực hiện từ chủ tài chính, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với các sản phẩm có hại cho sức khỏe.

Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt dự kiến trình Quốc hội ban hành trong năm 2024 sẽ tăng mức thuế đối với thuốc lá, rượu, bia, bổ sung thu thuế đồ uống có đường để giảm tác hại của việc tiêu thụ quá mức và đầu tư cho y tế, xã hội. Một phần của thuế có thể dành trích vào Quỹ Bảo hiểm y tế, nếu được Quốc hội thông qua.

Mức tăng bình quân hàng năm của Quỹ Bảo hiểm y tế trung bình trong giai đoạn 2014-2019 là 15,6%. Trong khi đó, mức tăng bình quân của chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế có trong giai đoạn này là 20,4%. Tuy nhiên, mức tăng chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế từ năm 2018 đã giảm xuống còn 11%, và đến năm 2019 chỉ còn 5,2%.

Như vậy, với việc kiểm soát mức tăng chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế hiệu quả, và duy trì mức tăng thu bảo hiểm y tế, Quỹ Bảo hiểm y tế hoàn toàn có thể cân đối được khi mở rộng phạm vi quyền lợi.

Bên cạnh đó, hiện Chính phủ, Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang tăng cường các giải pháp quản lý, giám định, thanh tra, kiểm tra và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để giảm lãng phí, lạm dụng, trục lợi Quỹ Bảo hiểm y tế.