Tạp chí Kinh tế Việt Nam - VnEconomy đã có dịp phỏng vấn Nhà sáng lập kiêm Chủ tịch GENKAI Group, ông Nguyễn Công Nam Hiến, để tìm hiểu về hành trình phát triển ngành rong biển, kế hoạch xây dựng vùng nguyên liệu tại Việt Nam, và nỗ lực đưa văn hóa rong biển vào từng bữa ăn của người Việt.

Với lợi thế tự nhiên, Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển ngành rong biển. Vậy tại sao ngành này vẫn chưa phát triển mạnh và theo ông, làm thế nào để khai thác hết tiềm năng của rong biển trong tương lai?

Nhật Bản, Hàn Quốc hay Thái Lan đều sở hữu nền kinh tế thị trường phát triển vượt bậc, với ngành hàng tiêu dùng đi trước Việt Nam nhiều thập kỷ. Ngành rong biển Việt Nam chưa phát triển mạnh do chúng ta đi sau, chưa có doanh nghiệp đầu tư bài bản vào xây dựng thương hiệu và thị trường.

Để một ngành hàng phát triển, không chỉ cần điều kiện tự nhiên mà còn phụ thuộc vào nhu cầu thị trường, chiến lược tiếp thị, và sự phù hợp với thói quen tiêu dùng hiện tại. Chẳng hạn, Việt Nam không trồng được lúa mì nhưng vẫn là một trong những quốc gia tiêu thụ mì gói và bia hàng đầu thế giới.

Ngành rong biển đã tăng trưởng mạnh trong thập kỷ qua do thu nhập người Việt tăng lên, nhu cầu sử dụng sản phẩm chất lượng và tiện lợi cũng nhiều hơn. Người Việt Nam ăn cơm, ăn canh và ăn rau trong các bữa ăn hàng ngày, mà rong biển rất phù hợp với thói quen có sẵn đó.

Để khai thác hết tiềm năng, chúng ta cần chuyển từ tư duy sản xuất thuần túy sang tư duy kinh tế thị trường, đầu tư nghiên cứu, Marketing, truyền thông quảng cáo và phát triển mẫu mã, hương vị phù hợp. Quan trọng hơn, chúng ta cần xây dựng văn hóa sử dụng rong biển, giúp người tiêu dùng hiểu về ý nghĩa của sản phẩm này, đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực lâu dài.

Điều gì khiến ông quyết tâm xây dựng vùng nguyên liệu rong biển tại Việt Nam, trong khi việc kinh doanh với Hàn Quốc đang rất thuận lợi? Động lực này xuất phát từ yếu tố kinh tế hay những lý do khác?

Trước đây, nguyên liệu rong biển của GENKAI chủ yếu nhập từ Hàn Quốc và một phần từ Nha Trang, Việt Nam. Đối tác của chúng tôi là tập đoàn sản xuất rong biển thô lớn nhất Hàn Quốc, với quy trình bài bản và tiêu chuẩn nghiêm ngặt. 96-98% nguyên liệu từ Hàn Quốc có thể đưa vào sản xuất, trong khi tỷ lệ này ở Việt Nam thấp hơn nhiều do hạn chế về kỹ thuật nuôi trồng, thu hoạch và tiêu chuẩn hóa. Điều này khiến tôi rất trăn trở, bởi Việt Nam sở hữu tài nguyên biển dồi dào nhưng chưa được khai thác hiệu quả.

Với đường bờ biển dài và điều kiện tự nhiên thuận lợi, Việt Nam hoàn toàn có thể quy hoạch các vùng nguyên liệu rong biển. Điều chúng ta còn thiếu là công nghệ và thị trường. Thị trường thì GENKAI đang nỗ lực mở rộng, còn công nghệ, tôi quyết tâm học hỏi và “đi tắt đón đầu” bằng cách hợp tác với Hàn Quốc để xây dựng vùng nguyên liệu tại Việt Nam.

Tại thị trường Việt Nam, GENKAI đang cạnh tranh trực tiếp với các doanh nghiệp nước ngoài. Họ là những tập đoàn lớn, có bề dày lịch sử. Trong nước, chúng ta có một chút lợi thế sân nhà về sự am hiểu thị trường. Nhưng xa hơn ra quốc tế, chúng ta cần có lợi thế khác biệt tuyệt đối. Sở hữu vùng nguyên liệu là cách tốt nhất để chiến thắng.

Về tâm tư, tôi mong muốn đóng góp nhiều hơn cho đất nước. Trong 10 năm tới, tôi hy vọng Việt Nam sẽ sở hữu những ngư trường rong biển tầm cỡ, xuất khẩu ra thế giới, tạo lợi nhuận để tái đầu tư cho ngành thủy sản và mang lại sinh kế bền vững cho ngư dân.

Sau 10 năm đầy thử thách để xây dựng GENKAI và ngành rong biển từ hai bàn tay trắng, ông có thể chia sẻ về “chân dung” GENKAI trong tương lai và những kế hoạch dài hạn?

Năm 2023, GENKAI đã hoàn thành và vận hành nhà máy rộng hơn 3.000 m² tại Long An. Năm 2024, chúng tôi mở chuỗi nhà hàng chuyên về rong biển để lan tỏa văn hóa rong biển đến đông đảo khách hàng. Mục tiêu tiếp theo là đưa thương hiệu GENKAI vươn ra thị trường quốc tế, khẳng định vị thế của thực phẩm Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Từ đầu năm 2025, GENKAI đã nhận được đơn hàng từ Trung Quốc, Indonesia, và thậm chí từ Hàn Quốc - “công xưởng” của ngành rong biển. Cuối năm 2024, chúng tôi đấu thầu thành công hợp đồng cung cấp sản phẩm cho tập đoàn bán lẻ lớn nhất Việt Nam và tập đoàn bán lẻ lớn nhất Philippines. Điều này chứng minh sản phẩm Việt Nam không hề thua kém về chất lượng, đồng thời vượt trội về giá cả và tốc độ cung ứng. Trong các năm tới, GENKAI đặt mục tiêu mở rộng sang Singapore, Nga, Úc và nhiều quốc gia châu Á khác.

10 năm tiếp theo, sau thành công với rong biển, tôi hướng tới phát triển các sản phẩm khác như lúa gạo và thủy sản. Việt Nam sở hữu “kho báu xanh” từ biển cả, cơ hội để thương hiệu thực phẩm Việt vươn ra thế giới còn rất lớn. Tầm nhìn của tôi là xây dựng GENKAI trở thành một tập đoàn đa ngành như Lotte của Hàn Quốc, với nền tảng cốt lõi là sản xuất thực phẩm, nhà hàng và bán lẻ.

GENKAI đã khẳng định vị thế “Vua rong biển” của Việt Nam. Chúng tôi thành công trong việc làm giảm thị phần của các tập đoàn nước ngoài, từng bước giành lại thị trường cho doanh nghiệp Việt, và cam kết hết mình để hiện thực hóa mục tiêu này.