Tình trạng nhập lậu đường cát đang gia tăng mạnh trong những tháng gần đây khiến ngành mía đường trong nước đang “bất lực”.  

Mới đây nhất, vào lúc 12 giờ ngày 23/8/2024, Đội quản lý thị trường số 3, Cục quản lý thị trường tỉnh Phú Yên tiến hành khám phương tiện xe ô tô tải mang biển kiểm soát 78C-037.xx do ông PHH khu phố Phú Thọ 2, Phường Hòa Hiệp Trung, thị xã Đông Hòa là người trực tiếp điều khiển phương tiện cũng là người quản lý hàng hóa.

Kết quả khám phương tiện, đoàn kiểm tra phát hiện trên xe vận chuyển 16 tấn đường cát trắng hiệu REFINED SUGAR S47 PRODUCT OF THAILLAND, không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam.

Tại thời điểm kiểm tra, lái xe xuất trình hóa đơn bán tài sản tịch thu sung quỹ nhà nước số 0092993 ngày 21/5/2024. Đoàn kiểm tra tiến hành đối chiếu hàng hóa thực tế so với hóa đơn, kết quả cho thấy thời điểm xuất hóa đơn là ngày 21/5/2024 nhưng trên bao bì hàng hóa thể hiện các ngày sản xuất 14/6/2024; 17/6/2024; 18/6/2024;19/6/2024; 20/6/2024; 23/6/2024 là không phù hợp. Đội 3 đã tiến hành tạm giữ toàn bộ số hàng hóa trên để tiếp tục xác minh làm rõ và xử lý theo đúng quy định của pháp luật.    

Trước đó, rạng sáng ngày 30/7/2024, Đội quản lý thị trường số 1 thuộc Cục quản lý thị trường tỉnh Quảng Trị phối hợp với Công an thị xã Quảng Trị tiến hành khám phương tiện vận tải mang biển kiểm soát 49C-150.xx.

Kết quả khám, phát hiện trên phương tiện có vận chuyển 35 tấn đường cát do Thái Lan sản xuất. Hàng hóa trên là của hộ kinh doanh T.H.H.T, có địa chỉ tại phường 1, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.

Tại thời điểm khám, lái xe có xuất trình hóa đơn chứng từ đi kèm. Tuy nhiên, bằng biện pháp nghiệp vụ, qua đấu tranh, Đội quản lý thị trường số 1 xác định trong số 35 tấn đường cát vận chuyển trên phương tiện có 28,55 tấn đường cát do Thái Lan sản xuất không có hóa đơn chứng từ chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa với trị giá hàng hóa gần 500 triệu đồng. Đội 1 đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính và tạm giữ toàn bộ hàng hóa, phương tiện vi phạm theo quy định.

Nhận thấy vụ việc vượt thẩm quyền của Đội trưởng, do đó Đội trưởng Đội quản lý thị trường số 1 đã trình Cục trưởng Cục quản lý thị trường Quảng Trị đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh T.H.H.T do ông L.H.T làm chủ hộ.

Ngày 20/8/2024, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh T.H.H.T do đã kinh doanh 28,55 tấn đường cát nhập lậu nói trên, với tổng mức các hình thức xử phạt là hơn 1,1 tỷ đồng.

Trong đó, số tiền phạt vi phạm hành chính là 95 triệu đồng; trị giá tang vật vi phạm bị xử lý tịch thu là 498.900.000 đồng; buộc đối tượng vi phạm nộp lại số tiền trị giá tương đương phương tiện vi phạm là 520.200.000 đồng.

Tính từ đầu năm 2024 đến nay, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Trị đã phát hiện, kiểm tra và xử lý 35 vụ việc kinh doanh đường cát nhập lậu. Đã xử phạt vi phạm hành chính, tịch thu tang vật vi phạm với số tiền là 3.633.600.000 đồng, trong đó số tiền xử phạt vi phạm hành chính là 1.107.000.000đồng, trị giá tang vật, phương tiện tịch thu 2.526.600.000 đồng, số lượng đường cát tịch thu là 112,95 tấn.

Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, thời gian gần đây thị trường cầu sản phẩm đường trong nước rất thấp. Trong khi đó, nguồn cung đường dồi dào từ nhập khẩu trực tiếp chính ngạch đường từ các nước ASEAN và đường nhập lậu qua biên giới Tây Nam, cộng với đường từ vụ ép 2023/24 đã khiến cho thị trường đường thừa cung, đường các nhà máy không bán được nên tồn kho nhiều, các nhà máy đường trong nước lâm vào tình thế khó khăn.