Hải quan xử lý 13.328 vụ buôn lậu, gian lận thương mại trong 9 tháng

Các đối tượng thường khai sai, không khai báo hàng hóa có nhãn hiệu được bảo hộ hoặc trà trộn hàng vi phạm với hàng hợp pháp để lách qua cửa kiểm soát của lực lượng chức năng.

Đáng chú ý, thời gian qua, thị trường vàng trong nước và thế giới có những diễn biến phức tạp, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới khiến tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng, tiền tệ qua biên giới gia tăng.

Các tuyến đường bộ, đường thủy nội địa ở khu vực biên giới phía Nam giáp Campuchia (các cửa khẩu Tịnh Biên, Khánh Bình – An Giang, Bờ Y – Gia Lai) và biên giới Việt – Lào (cửa khẩu Lao Bảo – Quảng Trị) được xác định là điểm nóng về buôn lậu vàng. Các đối tượng thường cất giấu vàng trong phương tiện vận tải, hành lý cá nhân để lọt qua cửa khẩu. 

Trên tuyến hàng không, hoạt động vận chuyển trái phép vàng chủ yếu diễn ra qua sân bay quốc tế Nội Bài (TP. Hà Nội) và Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh). Các đối tượng thường cất giấu vàng trong người, quần áo hoặc ngụy trang trong hành lý xách tay dưới dạng đồ dùng cá nhân nhằm tránh bị phát hiện.

Ngoài ra, hàng hóa buôn lậu và vi phạm tập trung tại các cảng biển trọng yếu như Vạn Gia, Đình Vũ, Nam Hải Đình Vũ, Tân Vũ, VIP Green, Cát Lái, ICD Phước Long, Hiệp Phước, Vict, Cái Mép. Nổi lên là vi phạm về điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn nhập khẩu và nhãn mác.

Điển hình tại cảng Hải Phòng có vụ nhập khẩu gỗ gõ (Afzelia Africana) thuộc phụ lục II của CITES, trong đó kích thước, số lượng và khối lượng không đúng khai báo hải quan và giấy phép CITES. Cùng lúc có vụ nhập khẩu phụ gia đã điều chế dùng cho nhiên liệu với nhãn mác không đầy đủ và hàng bán ra không xuất hóa đơn giá trị gia tăng.

Trên các tuyến biên giới Việt Nam – Trung Quốc và Việt Nam – Campuchia, các đối tượng lợi dụng chính sách tạo điều kiện và ưu đãi cho cư dân biên giới để trà trộn, cất giấu và vận chuyển hàng hoá trái phép. Hàng bị lẩn vào hành lý, giấu trong người hoặc trộn chung với lô hàng hợp pháp. Mặt hàng có chiều hướng gia tăng gồm ngoại tệ, thuốc lá, điện thoại di động, thực phẩm đông lạnh, cùng các mặt hàng cấm hoặc có giá trị cao.

Ở miền Trung và tuyến Việt–Lào, hoạt động mua bán, vận chuyển pháo, đường kính trắng, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc tăng trưởng vẫn diễn ra phức tạp. Tại hai bên cánh gà cửa khẩu và các đường mòn, lối mở vẫn tồn tại tình trạng cá nhân nhỏ lẻ mua bán, vận chuyển hàng nhập khẩu không có chứng từ và không rõ nguồn gốc, như thực phẩm đông lạnh, bánh kẹo, mỹ phẩm, hàng thời trang, đồ gia dụng, đồ chơi, con giống vật nuôi, rượu bia...

Đối với tuyến hàng không, các điểm nóng là sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất và Đà Nẵng cùng các doanh nghiệp vận chuyển như FEDEX, DHL, UPS. Thủ đoạn gồm lợi dụng hàng ký gửi, loại hình phi mậu dịch, sử dụng tên giả, căn cước giả, địa chỉ ảo; thuê người nhận hộ; chia nhỏ lô hàng, chuyển qua nhiều công đoạn để làm thủ tục khai báo hải quan, xóa dấu vết. Các hành vi này phục vụ cho vận chuyển vàng, ngoại tệ, ma túy và hàng cấm qua đường hàng không.

Theo báo cáo, trong tháng 9/2025, lực lượng Hải quan phát hiện và xử lý 1.416 vụ vi phạm, trị giá hàng hóa khoảng 1.544 tỷ đồng; khởi tố 1 vụ, chuyển khởi tố 17 vụ; thu ngân sách 75 tỷ đồng. So cùng kỳ, số vụ xử lý tăng 1,58%, trong khi số vụ khởi tố giảm 80%.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, toàn ngành Hải quan đã phát hiện 13.328 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, trị giá vi phạm 17.695 tỷ đồng; khởi tố 15 vụ, chuyển khởi tố 93 vụ, thu ngân sách hơn 664 tỷ đồng.

Riêng công tác phòng chống ma túy, trong tháng 9, Hải quan phối hợp các lực lượng bắt giữ 15 vụ với 22 đối tượng, thu 37,67 kg ma túy các loại. Tính từ đầu năm đến giữa tháng 9, toàn ngành xử lý 152 vụ, bắt 194 đối tượng, thu giữ hơn 2,3 tấn ma túy các loại.