Thanh khoản, dư nợ margin sẽ bùng nổ năm 2026 nhờ các bom tấn IPO?

Năm 2025 có thể được xem là một năm thành công và nhiều dấu ấn đối với thị trường chứng khoán. Tính đến ngày 30/12/2025, VN-Index đã tăng 38% so với đầu năm. Tổng giá trị vốn hóa thị trường, tại thời điểm cuối tháng 11/2025, ước đạt khoảng 390 tỷ USD, tương đương gần 82% GDP năm 2024 của Việt Nam.

Giá trị giao dịch bình quân ngày trên HOSE đạt 26,595 tỷ đồng/phiên tính đến ngày 15/12/2025 tăng 42,8% so với giá trị giao dịch bình quân ngày năm 2024. Dư nợ cho vay ký quỹ toàn thị trường vượt 380 nghìn tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ. 

Bối cảnh thuận lợi này đã thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ của ngành môi giới chứng khoán, với lợi nhuận trước thuế toàn ngành đạt trên 35 nghìn tỷ đồng trong 9 tháng năm 2025 tăng 59% so với cùng kỳ, theo thống kê từ VPBankS.

Tuy nhiên, thị phần cho vay ký quỹ đang chứng kiến sự dịch chuyển đáng kể, khi nhóm công ty chứng khoán có nền tảng vốn mạnh và được ngân hàng mẹ hậu thuẫn ngày càng thể hiện lợi thế cạnh tranh rõ rệt. Bên cạnh đó, doanh thu ngân hàng đầu tư (IB) toàn ngành bắt đầu phục hồi từ quý 3/2025, với tổng doanh thu dịch vụ IB và bảo lãnh phát hành trong 9 tháng năm 2025 ước đạt khoảng 3,3 nghìn tỷ đồng tăng 26% so với cùng kỳ, tập trung chủ yếu tại TCX, VPX và HDS.

Bước sang năm 2026, VPBankS dự báo thanh khoản thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2026, kết hợp với nhiều yếu tố thuận lợi khác để tạo môi trường kinh doanh tích cực cho ngành môi giới chứng khoán.

Thanh khoản bình quân thị trường có thể đạt khoảng 33.35 nghìn tỷ đồng/phiên tăng 15% so với năm 2025, được hỗ trợ bởi: duy trì môi trường chính sách nới lỏng,  triển vọng tích cực về nâng hạng thị trường, đặc biệt sau kỳ rà soát tháng 3/2026 của FTSE Russell,  sự xuất hiện của một số thương vụ IPO quy mô lớn, và triển khai các tính năng mới của hệ thống giao dịch KRX, bao gồm giao dịch xuyên trưa (intraday continuous trading).

Theo kịch bản tích cực hơn, dự báo thanh khoản thị trường chứng khoán năm 2026 có thể đạt bình quân 37-42 nghìn tỷ đồng/ phiên, với điều kiện: số lượng IPO ra thị trường nhiều hơn; nhiều tính năng hơn của hệ thống KRX được triển khai, như kéo dài thời gian giao dịch, rút ngắn chu kỳ bù trừ - thanh toán, phát triển thêm các sản phẩm thị trường, và khung chính sách và nền tảng cấu trúc của thị trường tiếp tục được hoàn thiện, bao gồm triển khai mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP), hoàn tất các cơ chế đơn giản hóa thủ tục cho nhà đầu tư nước ngoài, và nâng cao mức độ minh bạch của thị trường.

VPBankS cũng dự báo tổng dư nợ cho vay ký quỹ (margin lending) toàn thị trường sẽ tiếp tục ghi nhận tăng trưởng mạnh trong năm 2026, có thể vượt 450.8 nghìn tỷ đồng tăng 15% so với cùng kỳ được dẫn dắt bởi đà mở rộng vốn hóa thị trường trên HOSE - nơi chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng dư nợ margin. Đà tăng này còn được hỗ trợ bởi đóng góp từ một loạt cổ phiếu mới niêm yết hoặc chuyển sàn sang HOSE (như MCH, VPL, PVX, TCX, VCK, BVB, VBB, v.v.).

Các quy định mới tại Nghị định số 245/2025/NĐ-CP đã rút ngắn thời gian niêm yết cổ phiếu sau IPO từ 90 ngày xuống tối đa 30 ngày, thông qua việc cho phép thẩm định đồng thời hồ sơ IPO và hồ sơ niêm yết, đơn giản hóa thủ tục, loại bỏ yêu cầu bổ sung BCTC giữa kỳ, và đẩy nhanh thời điểm bắt đầu giao dịch. Nhờ đó, cổ phiếu IPO có thể được niêm yết trên HOSE nhanh hơn đáng kể.

Theo quy định hiện hành, các cổ phiếu IPO và niêm yết trong giai đoạn cuối 2025 - đầu 2026 sẽ đủ điều kiện cho vay ký quỹ sau thời gian 6 tháng. Yếu tố này được kỳ vọng sẽ tác động đáng kể đến tổng dư nợ margin và nhu cầu vay ký quỹ của thị trường. Cụ thể, vốn hóa thị trường của nhóm cổ phiếu IPO mới niêm yết và chuyển sàn trong Q3-Q4/25 đã vượt 400 nghìn tỷ đồng, và nhiều khả năng sẽ tiếp tục gia tăng trong đầu năm 2026 nếu nhiều doanh nghiệp đẩy nhanh kế hoạch chuyển sàn từ UPCoM sang HOSE.

Mặc dù tổng dư nợ cho vay ký quỹ toàn thị trường được kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng, cơ cấu phân bổ thị phần cho vay ký quỹ giữa các công ty chứng khoán nhiều khả năng sẽ thay đổi đáng kể trong năm 2026, khi nhiều doanh nghiệp đã gần chạm ngưỡng mở rộng dư nợ margin hoặc bị hạn chế bởi năng lực vốn cũng như chi phí vốn ở mức cao.

Theo đó, những công ty chứng khoán sở hữu nền tảng vốn lớn, chi phí vốn thấp hoặc còn dư địa vốn chủ sở hữu chưa khai thác cho hoạt động cho vay sẽ có lợi thế rõ rệt trong việc gia tăng thị phần cho vay ký quỹ trong năm 2026 (như TCX, VPX, SSI, VCK và VIX).