Huy động trái phiếu Chính phủ mới đạt 51% kế hoạch, áp lực dồn về quý 4

Kênh Trái phiếu Chính phủ tháng 9/2025 ghi nhận sự phục hồi về khối lượng phát hành nhưng đồng thời lợi suất tiếp tục tăng trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp. Diễn biến này phản ánh sức ép cân đối vốn trong nền kinh tế khi nhu cầu huy động của Chính phủ và tín dụng khu vực ngân hàng cùng tăng mạnh.

Theo Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam, trong tháng 9, lượng phát hành Trái phiếu Chính phủ phục hồi 48,1%, đạt 17,0 nghìn tỷ đồng – mức cao nhất kể từ đầu quý 3, sau khi chạm đáy vào tháng 8. Tuy nhiên, trong quý 3, tổng lượng phát hành chỉ đạt 54,3 nghìn tỷ đồng, tương đương 45,2% kế hoạch quý. 

Tính chung 9 tháng đầu năm 2025, Kho bạc Nhà nước phát hành 255,7 nghìn tỷ đồng Trái phiếu Chính phủ, hoàn thành 51,1% kế hoạch năm. Trong đó, lượng phát hành ròng ước đạt 220,1 nghìn tỷ đồng, tăng 5,7% so với cùng kỳ 2024.

Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 5 năm và 10 năm (chiếm gần như toàn bộ lượng phát hành tháng 9) tăng lần lượt 23 và 14 điểm cơ bản (MoM), đạt 3,03%/năm và 3,59%/năm. 

Trên thị trường thứ cấp, giá trị giao dịch bình quân ngày giảm 9,8% MoM, xuống còn 16,8 nghìn tỷ đồng, sau khi tăng 18,3% trong tháng 8. Tuy nhiên, lợi suất tiếp tục xu hướng tăng nhẹ ở hầu hết các kỳ hạn (5–9 điểm cơ bản), ngoại trừ kỳ hạn 7 năm.

Đến cuối tháng 9, lợi suất kỳ hạn 5 năm và 10 năm trên thị trường thứ cấp lần lượt ở mức 3,06/năm và 3,62%/năm – cao nhất kể từ tháng 2/2023.

Diễn biến này cho thấy đà tăng lợi suất không chỉ đến từ cung trái phiếu sơ cấp mà còn từ sự thắt chặt thanh khoản trong hệ thống tài chính.

Khối nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng 675,6 tỷ đồng trong tháng 9, chấm dứt chuỗi 4 tháng mua ròng. Tuy nhiên, lũy kế 9 tháng đầu năm, khối ngoại vẫn mua ròng 2,8 nghìn tỷ đồng – gấp 1,6 lần cùng kỳ năm 2024.

Công ty Chứng khoán VietCap nhận định áp lực tăng lợi suất Trái phiếu Chính phủ nhiều khả năng tiếp diễn trong tháng 10 này xuất phát từ 3 nguyên nhân chính.

Thứ nhất, nguồn cung trái phiếu gia tăng khi Kho bạc Nhà nước mới chỉ hoàn thành hơn 51% kế hoạch phát hành cả năm. Để đảm bảo tiến độ, việc đẩy mạnh phát hành trong quý 4 là cần thiết. Trong bối cảnh đó, nhà đầu tư chỉ sẵn sàng mua thêm nếu lợi suất cao hơn nhằm bù đắp rủi ro nắm giữ, khiến giá trái phiếu giảm và lợi suất tăng.

Thứ hai, tín dụng dự kiến tăng tốc trong quý 4/2025, trong khi một lượng lớn hợp đồng repo trên thị trường mở (OMO) sẽ đáo hạn. Điều này có thể khiến thanh khoản hệ thống tiếp tục chịu áp lực. Khi vốn khả dụng hạn chế, các tổ chức tín dụng có xu hướng yêu cầu lợi suất cao hơn để tham gia đầu tư vào Trái phiếu Chính phủ.

Thứ ba, tiến độ giải ngân đầu tư công tiếp tục được đẩy mạnh. Trong 9 tháng đầu năm, giải ngân tăng 43,1% so với cùng kỳ, đạt 55,7% kế hoạch năm. Việc tăng chi đầu tư công tạo thêm áp lực lên nhu cầu vốn ngân sách.

Cả tín dụng và đầu tư công đều gây áp lực lên lạm phát và thâm hụt ngân sách trong thời gian tới. Để bù đắp cho các rủi ro này, nhà đầu tư sẽ yêu cầu lợi suất cao hơn.

Ở chiều ngược lại, lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm có thể giảm nhẹ trước cuộc họp chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào ngày 29/10. Theo công cụ CME FedWatch, xác suất Fed cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản trong kỳ họp này lên tới 92,5%. Diễn biến này có thể phần nào giúp hạ nhiệt lợi suất trái phiếu trong nước vào cuối tháng 10.