"Các cổ đông cũng chưa phát huy hết quyền của mình. Trong quy định cổ đông có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp cho tôi các thông tin đó, thậm chí có quyền khởi kiện Hội đồng quản trị doanh nghiệp ấy".

Đó là nhận định của ông Nguyễn Thế Thọ, Vụ trưởng Vụ Giám sát thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tại buổi toạ đàm "An toàn an ninh trong lĩnh vực chứng khoán" do Thời báo Chứng khoán tổ chức ngày 15/5.

Thị trường non trẻ tin đồn có đất sống

Ông Nguyễn Thế Thọ cho rằng thông tin là một kênh rất quan trọng tác động đến tâm lý của tất cả mọi người trong lĩnh vực chứng khoán.

Theo đó, tin đồn tồn tại trong mọi thị trường, khi thị trường chứng khoán còn non trẻ thì tin đồn càng có khả năng có đất sống, tin đồn là truyền tải những thông tin chưa được xác thực qua truyền miệng, qua mạng xã hội, qua công nghệ nên sức lan tỏa rất lớn, có thể tin đồn trở thành sự thật hoặc không. 

Tại các nước kinh tế phát triển, tin đồn là mục tiêu để một nhóm đối tượng nào đó trục lợi thị trường khi xem xét đến hành vi giao dịch mang tính thao túng thị trường. 

"Các đối tượng, các chủ thể liên quan trực tiếp đến tin đồn phải có phản ứng kịp thời để thông tin lại khiến tin đồn thất thiệt không có đất sống. Vai trò của các cơ quan giám sát của các tổ chức tham gia thị trường theo Luật Kinh doanh chứng khoán yêu cầu các doanh nghiệp niêm yết phải công bố thông tin bất thường, thông tin định kì", ông Thọ nói. 

Các bộ phận chức năng của Sở giao dịch giám sát thực hiện đối với các công ty niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán, khi có tin đồn Ủy ban Chứng khoán yêu cầu các sở giao dịch chứng khoán, nơi có công ty niêm yết yêu cầu công bố thông tin, đưa ra những thông tin phối hợp, hoặc tổ chức các buổi đối thoại kịp thời ổn định tâm lý của các nhà đầu tư.

Các công ty đại chúng cần phối hợp với cơ quan quản lí để xác minh kiểm chứng thông tin. Đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật phối hợp xử lí các thông tin thất thiệt gây ảnh hưởng đến đời sống xã hội. Các nhà đầu tư nên sử dụng các thông tin đã được kiểm chứng.

Phạt nặng "đội lái" thao túng chứng khoán

Ông Nguyễn Thế Thọ nói rằng cụm từ "đội lái" không có trong quy định của pháp luật. Đây là một nhóm cấu kết tạo cung cầu giả tạo để thao túng giá chứng khoán. Các đội, nhóm này sử dụng nhiều tài khoản để thực hiện hành vi của mình. Đối với các cơ quan quản lý giám sát trong quá trình giám sát tại sở giao dịch sẽ xây dựng các bộ tiêu chí giám sát, có những tiêu chí giám sát để theo dõi các hành vi đặt lệnh, hủy lệnh của các nhóm tài khoản để có cơ sở xác định hành vi vi phạm.

Hiện nay mỗi nhà đầu tư được mở 1 tài khoản tại 1 công ty chứng khoán. Mỗi nhà đầu tư đều có danh tính. Khoản 4 Điều 9 Luật Chứng khoán quy định hành vi thao túng giá chứng khoán là một trong các hành vi bị cấm trong giao dịch chứng khoán, cụ thể như sau: Thông đồng để thực hiện việc mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo; giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục mua, bán để thao túng giá chứng khoán; kết hợp hoặc sử dụng các phương pháp giao dịch khác để thao túng giá chứng khoán.

Đối với hành vi thao túng chứng khoán, mức xử phạt thấp nhất là 500 triệu đồng, ngoài ra phối hợp với cơ quan công an xác minh hành vi, mối liên hệ vượt ra ngoài vi phạm hành chính, hiện nay hành vi thao túng giá chứng khoán đã được quy định rõ trong các bộ Luật.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng nhà đầu tư cần biết phân biệt tin đồn. Tin đồn có chủ đích, có tin đồn không có chủ đích, có tin đồn có chủ thể, có tin đồn không có chủ thể. Có những tin đồn sẽ trở thành sự thật, có những tin đồn không trở thành sự thật. Có những tin đồn mang đến lợi ích, có những tin đồn không mang đến lợi ích. 

"Tin đồn là thông tin thì phải trị bằng chính thông tin. Khi bưng bít thông tin, không rõ nguồn gốc, không có thông tin phản hồi câu chuyện sẽ khác. Ngược lại, dân gian có câu "có lửa mới có khói". Thông tin khuếch tán từ nhỏ tới lớn. Thông tin có nhiều mặt lợi hại song hành cùng thị trường chứng khoán", ông Nghĩa phân tích. 

Ông Nghĩa cho rằng, những nhận định phải được giám sát. Phải tỉnh táo trước tin đồn, đưa ra những quyết định đúng đắn. Người ta đã có quy định về pháp luật đối với tin đồn. Pháp luật đã có những bước tiến mới. Những tin đồn liên quan đến nhà đầu tư cần phải được điều tra, xác minh. Cần loại trừ tin đồn độc ác, tin đồn thất thiệt gây thiệt hại cho thị trường chứng khoán. Có làm được như vậy, kinh tế sẽ phát triển.

Doanh nghiệp phải phản ứng ngay khi tin đồn có hại

Ông Nguyễn Thế Thọ nói rằng thị trường thông tin và niềm tin, mua cổ phiếu là kì vọng vào giá trị của cổ phiếu đó trong tương lai. Tin đồn có hại thì công ty sẽ phản ứng ngay. Nhưng đã có tin đồn thì công ty phải có báo cáo giải trình để tạo niềm tin đối với nhà đầu tư. 

Những thông tin buộc phải công bố như: Ký kết hợp đồng giá trị, sự cố làm ảnh hưởng đến giá trị tài sản của công ty để tránh rủi ro... 

"Các cổ đông cũng chưa phát huy hết quyền của mình. Trong quy định cổ đông có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp cho tôi các thông tin đó, thậm chí có quyền khởi kiện Hội đồng quản trị doanh nghiệp ấy", ông Thọ nói. 

Ông Nguyễn Thanh Kỳ, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam, cho rằng Ủy ban Chứng khoán nên gắn kết hơn với các thành viên. Vì thị trường chứng khoán là thị trường của niềm tin, và quan trọng hơn, nó là một thị trường gắn liền với nền kinh tế, sức khỏe của thị trường chứng khoán thể hiện sức khỏe của nền kinh tế.