Khối ngoại bán ròng hơn 12.000 tỷ từ ngày được xác nhận đạt chuẩn nâng hạng, chuyên gia nói gì?

VN-Index tuột mốc 1.700 điểm một cách nhẹ nhàng ngay sau khi thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE Russell chấp thuận nâng hạng từ cận biên lên nhóm thị trường mới nổi thứ cấp. Cũng không như kỳ vọng của giới đầu tư trong nước, khối ngoại liên tiếp xả ròng. Tính từ phiên chấp thuận nâng hạng 8/10, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng thêm 12.300 tỷ nữa.

Bình luận về trạng thái trên của thị trường tại Talkshow Phố Tài chính mới đây, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội (SHS) cho rằng thực tế Việt Nam mới chỉ được đưa vào danh sách nâng hạng, còn có hiệu lực chính thức thì phải đợi đến kỳ tháng 09/2026 và sẽ phụ thuộc vào kết quả đợt rà soát vào tháng 03/2026.

Do đó phải ít nhất một năm nữa, khi Việt Nam chính thức được nâng hạng, thì dòng vốn lớn từ các quỹ ETF thụ động mới thực sự chảy vào. Thông thường thị trường chứng khoán thường phản ánh trước khi các tin tức chính thống được đưa ra, do đó có thể giai đoạn tăng mạnh từ mức đáy khi có thông tin thuế quan sau đó tăng lên quanh mức 1.800 điểm đã phản ánh trước kỳ vọng Việt Nam được nâng hạng, vì vậy khi tin chính thức được đưa ra VN-Index không tiếp tục tăng mạnh như nhiều người vẫn kỳ vọng.

Đối với hoạt động bán ròng của khối ngoại, có thể là do khối ngoại vẫn đang có những hoạt động cơ cấu danh mục, chốt lời ở các nhóm đã tăng mạnh, nhất là nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn. Ngoài ra do tỷ giá liên tục tăng mạnh trong năm qua cũng góp phần vào việc đẩy mạnh bán ròng của khối ngoại.

Hiện thị trường Việt Nam vẫn nghiêng nhiều về nhóm ngân hàng và bất động sản với tỷ trọng vốn hoá cao. Trong khi đó, nhà đầu tư nước ngoài lại tìm kiếm sự đa dạng hơn, ví dụ như muốn có thêm các nhóm ngành như công nghệ, năng lượng sạch, tiêu dùng, y tế… Đây là những ngành mà chúng ta vẫn còn thiếu các doanh nghiệp lớn, chất lượng.

Ngoài ra, room ngoại ở nhiều doanh nghiệp tốt đã kín, thanh khoản của nhiều mã chưa đủ lớn để quỹ ETF giải ngân mạnh.

Vì vậy, nếu muốn tận dụng cơ hội nâng hạng, Việt Nam cần mở rộng quy mô niêm yết, cải thiện quản trị doanh nghiệp, và minh bạch thông tin để tạo niềm tin cho dòng vốn dài hạn.

Trước hết, đây là kênh huy động vốn hiệu quả, giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn lớn từ công chúng với chi phí thấp hơn so với vốn vay ngân hàng, từ đó có thêm nguồn lực để mở rộng đầu tư, mở rộng quy mô hoạt động.

Thứ hai, niêm yết giúp nâng cao uy tín và minh bạch, vì doanh nghiệp phải tuân thủ các chuẩn mực công bố thông tin, kiểm toán, quản trị công ty. Điều này tạo dựng niềm tin với nhà đầu tư, đối tác và các tổ chức tín dụng. Thứ ba, việc cổ phiếu được giao dịch công khai cũng giúp tăng tính thanh khoản cho cổ đông, tạo điều kiện thu hút nhân sự giỏi thông qua các chương trình thưởng cổ phiếu, và giúp định giá doanh nghiệp minh bạch hơn.

Về dài hạn, IPO còn góp phần chuyên nghiệp hóa quản trị và nâng cao giá trị thương hiệu, tạo nền tảng để doanh nghiệp phát triển bền vững và tiếp cận các cơ hội M&A hoặc mở rộng ra thị trường quốc tế. 

Đối với thị trường hiện tại, ông Sơn cho rằng thị trường đang trong giai đoạn tích lũy lành mạnh. Sau một chu kỳ tăng dài, việc điều chỉnh, đi ngang là cần thiết để tạo nền cho giai đoạn tăng mới. Về trung và dài hạn, triển vọng vẫn là tích cực, kinh tế Việt Nam tăng trưởng ổn định, lạm phát được kiểm soát, lãi suất thấp, và yếu tố nâng hạng là chất xúc tác lớn.

Tuy nhiên, trong ngắn hạn, thị trường sẽ mang tính chọn lọc cao, dòng tiền sẽ tập trung vào nhóm doanh nghiệp có kết quả kinh doanh thực chất, quản trị minh bạch và triển vọng tăng trưởng rõ ràng. Nhà đầu tư nên thận trọng, kiên nhẫn, và ưu tiên nắm giữ các cổ phiếu đầu ngành có nền tảng cơ bản tốt.

Thứ nhất là nhóm ngành chứng khoán, đây là nhóm ngành hưởng lợi trực tiếp từ việc thị trường được nâng hạng, thanh khoản thị trường duy trì ở mức dồi dào giúp cho hoạt động môi giới và cho vay ký quỹ các công ty chứng khoán được đẩy mạnh và mở rộng.

Thứ hai là nhóm ngành đầu tư công, là nhóm ngành hưởng lợi từ chính sách đầu tư công của Chính phủ. Đặc biệt trong những tháng cuối năm chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh giải ngân đầu tư công nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm nay.

Thứ ba là nhóm ngành bất động sản, nhóm ngành hưởng lợi từ việc thị trường bất động sản có dấu hiệu ấm lên và tăng giá trong thời gian gần đây, tuy nhiên nhà đầu tư nên cân nhắc lựa chọn các doanh nghiệp bất động sản có kết quả kinh doanh thực chất, có năng lực triển khai dự án tốt và có dự án sắp sửa mở bán, bàn giao.

Thứ tư là nhóm ngành tiêu dùng, nhóm ngành hưởng lợi khi nền kinh tế của chúng ta đang tăng trưởng tốt, qua đó sức chi tiêu của người dân tăng lên.