Sản lượng điện của Việt Nam tăng trưởng trung bình 10% mỗi năm từ 2010 đến 2019 nhưng giảm tốc chỉ còn 2,4% so với cùng kỳ vào năm 2020 do ảnh hưởng từ Covid-19, khiến tiêu thụ điện giảm sút. 

Trong 7 tháng năm 2021, mặc dù Việt Nam vẫn phải hứng chịu ảnh hưởng của đại dịch và phải áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt trong nhiều tháng, nhưng tốc độ tăng trưởng tiêu thụ điện đã phục hồi ở mức cao hơn 6,4%, nhưng vẫn thấp hơn mức 8,1% dự kiến theo dự thảo Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia 8. 

TRUNG QUỐC THIẾU ĐIỆN, CƠ HỘI NÀO CHO VIỆT NAM?

Trong báo cáo ngành điện mới đây, VnDirect kỳ vọng sản lượng tiêu thụ điện năng sẽ phục hồi từ 2022 khi Covid19 được kiểm soát. Theo Bộ Công Thương Việt Nam, tiêu thụ điện của Việt Nam sẽ tăng trưởng kép 8,1% trong giai đoạn 2021-2030. 

Thiếu điện ở Trung Quốc và châu Âu tạo cơ hội cho Việt Nam. Theo VnDirect, giá điện khí và điện than tăng mạnh gần đây được coi như là một vấn đề toàn cầu, gây ra tình trạng thiếu hụt đầu vào ở một số quốc gia, đặc biệt là Trung Quốc và các nước châu Âu do nguồn cung tăng không đủ nhanh để theo kịp với sự phục hồi nhu cầu dự kiến. 

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng điện có vẻ còn tồi tệ hơn ở Trung Quốc khi Chính phủ nước này định hướng cắt giảm điện than vì mục tiêu giảm khí thải carbon. Điều này hiện nay đã gây áp lực ngày càng lớn cho các doanh nghiệp và thậm chí một số công ty buộc phải ngừng hoạt động trong giờ cao điểm hoặc tạm ngừng hoạt động 2-3 ngày/tuần. 

Những bất ổn liên quan đến năng lượng ở Trung Quốc đã khiến nhiều nhà đầu tư tìm kiếm các giải pháp thay thế, và Việt Nam được cho là một lựa chọn sáng giá. 

VnDirect cho rằng sự ổn định trong hệ thống điện hiện tại của Việt Nam có thể là lợi thế, thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam và hơn nữa, nó có thể làm tăng mức tiêu thụ điện trong tương lai. 

Bên cạnh đó, việc giảm công suất của một số nhà máy tại Trung Quốc có thể cho phép hoạt động xuất khẩu của Việt Nam tăng lên do nhiều lĩnh vực sản xuất ở Trung Quốc ghi nhận sản lượng sụt giảm. Điều này sẽ có lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam khi tăng sản lượng xuất khẩu và gián tiếp giúp tăng tiêu thụ điện năng khi các nhà máy hoạt động với công suất lớn.

CƠ HỘI Ở CỔ PHIẾU NĂNG LƯỢNG?

Trên thị trường chứng khoán, thời gian gần đây, nhiều cổ phiếu trong ngành điện đồng loạt bứt phá, đang được giao dịch ở vùng đỉnh hoặc chạm đỉnh.

Cụ thể, cổ phiếu GAS đang được giao dịch ở vùng giá 111.000 đồng/cổ phiếu, gần chạm đỉnh lịch sử hồi giữa năm 2018 là 113.000 đồng/cổ phiếu; mức giá này tăng 26% trong vòng chưa đầy một tháng qua. Tương tự, cổ phiếu NT2 đang được mua bán xung quanh mức giá 22.150 đồng/cổ phiếu, tăng 12,5% từ cuối tháng 9 và gần chạm đỉnh năm 2019. BCG đang ở vùng đỉnh lịch sử 20.900 đồng/cổ phiếu; FCN chốt phiên hôm nay 15.800 đồng/cổ phiếu, tăng ròng rã 23% kể từ cuối tháng 9 đến nay.

Tuy nhiên, VnDirect cho rằng, đây chính là thời điểm thích hợp để mua vào cổ phiếu ngành điện.

Ngành điện Việt Nam đang trải qua một quá trình chuyển đổi lớn do các ưu tiên của Chính phủ nhằm duy trì sự cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế vĩ mô và tính bền vững của môi trường. Với quy mô lớn và tiến độ nhanh hơn dự kiến của quá trình chuyển đổi năng lượng này, VnDirect tin rằng các cổ phiếu điện tập trung vào các giải pháp thay thế sạch hơn có thể có tiềm năng lớn trong thời gian tới. 

VnDirect cũng yêu thích các nhà phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng vì đầu tư nhiều hơn vào hệ thống lưới điện là điều kiện cần để thúc đẩy chuyển đổi năng lượng, hướng tới một quốc gia có lượng carbon thấp hơn. Quan sát cho thấy, các cổ phiếu năng lượng gần đây đã tăng giá trên các thị trường chứng khoán toàn cầu để phản ứng với tình trạng thiếu điện đang diễn ra ở EU và Trung Quốc. Như vậy, cổ phiếu điện Việt Nam sẽ lấy lại vị thế trong thời gian tới. 

VnDirect cũng kỳ vọng sản lượng điện từ khí đốt sẽ tăng trở lại kể từ năm 2022 nhờ sự phục hồi của các hoạt động sản xuất. Ngoài ra, do hiện tượng El Nino khả năng cao sẽ xảy ra, sản lượng thủy điện sẽ giảm trong năm tới, điều này sẽ giúp tăng nhu cầu từ điện khí. Một loạt siêu dự án trong chuỗi giá trị từ điện khí LNG đã được công bố gần đây, khiến nó trở thành phân khúc hứa hẹn nhất trong vài năm tới. Do đó, POW, NT2 và các nhà phát triển cơ sở hạ tầng như GAS sẽ hưởng lợi theo theo xu hướng này. 

Dòng vốn ESG vào các thị trường mới nổi trong khu vực có sự gia tăng đáng kể. Ngay tại Việt Nam, ESG đang mở rộng đầu tư ở giai đoạn đầu. VnDirect ưu tiên các công ty có các dự án năng lượng tái tạo đang triển khai được hưởng lợi từ mức thuế quan hấp dẫn và các công ty được phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo. Một số cái tên nổi bật bao gồm BCG và FCN.