Theo Phòng thông tin dữ liệu và cảnh báo, Cục Phòng vệ Thương mại, Bộ Công Thương, Việt Nam là một trong 10 nguồn cung ứng chính sản phẩm xe đạp điện sang thị trường EU.

Năm 2022, trị giá xuất khẩu mặt hàng xe đạp điện của Việt Nam đạt 174,4 triệu USD và chiếm 6,3% tổng kim ngạch nhập khẩu mặt hàng xe đạp điện của EU.

Năm 2023, trị giá xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam có sự sụt giảm nhẹ và đạt 174,2 triệu USD, chiếm 8,4% tổng kim ngạch nhập khẩu mặt hàng cùng loại của EU.

Trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng xe đạp của Việt Nam tiếp tục sụt giảm so với năm trước đó và đạt 138 triệu USD, chiếm 8,2% tổng kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này của EU.

Tính chung trong giai đoạn từ năm 2022 - 2024, Việt Nam là một trong 10 quốc gia có tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng xe đạp điện lớn nhất sang thị trường EU.

Trong khi đó, năm 2023, Trung Quốc dẫn đầu về tổng kim ngạch xuất khẩu xe đạp điện sang thị trường EU, đạt 891,7 triệu USD, chiếm 43,1% tổng kim ngạch nhập khẩu sản phẩm cùng loại của EU.

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu xe đạp điện của Trung Quốc sang thị trường EU đạt 906,5 triệu USD, tăng 1,7% so với năm trước đó, tiếp tục giữ vị trí thứ nhất trong các nguồn cung chính xe đạp điện sang thị trường EU.

Ngày 20/8/2024, EC (Ủy ban châu Âu) thông báo kế hoạch áp thuế nhập khẩu lên tới 36% trong 5 năm đối với xe điện của Trung Quốc, trừ khi Trung Quốc có thể đưa ra một giải pháp thay thế cho tranh chấp thương mại liên quan đến trợ cấp nhà nước.

Ngoài ra, EU cũng tích cực điều tra lấn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với xe đạp điện nhập khẩu. Văn phòng chống gian lận châu Âu (OLAF) theo dõi 20.000 xe đạp điện từ Trung Quốc đã được nhập khẩu vào EU để trốn thuế chống bán phá giá ít nhất 8 triệu euro và thuế VAT 4 triệu euro. Những chiếc xe đạp điện này đã bị Hải quan Ba Lan tịch thu.

Một số quốc gia thành viên khác cũng hỗ trợ cuộc điều tra. Cuộc điều tra của OLAF đã phát hiện ra một tuyến đường thương mại đi từ Trung Quốc đến các kho thương mại điện tử ở Ba Lan, thông qua một số điểm nhập cảnh và cửa khẩu biên giới tại biên giới bên ngoài của EU. Từ các kho hàng, xe đạp điện sau đó được bán cho khách hàng châu Âu trên các nền tảng trực tuyến do các thương nhân không phải người châu Âu điều hành

Hiệp hội các Nhà sản xuất xe đạp châu Âu cũng đã bày tỏ quan ngại về một doanh nghiệp của Trung Quốc có dấu hiệu gian lận xuất xứ của Việt Nam để lấn tránh biện pháp phòng vệ thương mại của EU áp dụng đối với sản phẩm Trung Quốc.

Trước thông tin trên, Cục Phòng vệ Thương mại khuyến nghị, các doanh nghiệp sản xuất xe đạp điện xuất khẩu sang thị trường EU cần theo dõi sát tình hình, chuẩn bị tốt về hồ sơ, chứng từ, không tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.

"Chính tinh thần chủ động chuẩn bị sẽ tạo thuận lợi hơn để doanh nghiệp phối hợp với cơ quan chức năng kịp thời ứng phó, xử lý trong trường hợp bị khởi xướng điều tra vụ việc", Cục Phòng vệ Thương mại khuyến nghị.

Ngoài ra, trong trường hợp sử dụng một số linh kiện nhập khẩu để sản xuất xe đạp điện và xuất khẩu, các doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý kê khai chính xác về xuất xứ để tránh bị xem là lẩn tránh thuế.

Nếu cần thiết, doanh nghiệp có thể tham khảo trước với cơ quan hải quan nước nhập khẩu về cách thức xác định xuất xứ để đảm bảo việc kê khai xuất xứ sản phẩm được chính xác.