Lương không đủ sống, bao giờ công nhân mới mua được nhà?
Thu Hằng
28/04/2023, 10:00
Thu nhập từ lương để mua nhà đối với công nhân là cực kỳ khó, họ sẽ phải tiết kiệm, thắt lưng buộc bụng thì cũng cần từ 10 - 20 năm...
Ảnh minh họa.
Những thông tin này được các chuyên gia chia sẻ tại tọa đàm với chủ đề “Chỗ ở và nhà ở – Nhu cầu cấp bách của công nhân”, chiều 27/4.
CÔNG NHÂN CỰC KỲ KHÓ MUA ĐƯỢC NHÀ TỪ LƯƠNG
Đánh giá nhu cầu nhà ở và nhà ở xã hội của công nhân hiện nay, ông Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cho biết, ai cũng có nhu cầu về nhà ở, nhưng qua khảo sát thì hiện nay nhu cầu nhà ở của công nhân rất cao, đặc biệt là công nhân di cư tại các tỉnh, thành phố có công nghiệp phát triển như Hà Nội, Đồng Nai, Bình Dương, Long An..., tỷ lệ lao động nhập cư lên đến hơn 60%. Trong khi đó, ngay cả công nhân tại địa phương có nhà ở cũng là ở với gia đình, còn từ thu nhập để mua nhà là cực kỳ khó.
“Gỉa định hai vợ chồng công nhân phải nuôi hai đứa con, với mức thu nhập từ 6 – 9 triệu đồng/tháng thì theo tính toán của chúng tôi, ngay cả khi họ tiết kiệm, thắt lưng buộc bụng cũng phải tích lũy bình quân từ 10 – 20 năm mới có thể mua được nhà, thậm chí có gia đình không bao giờ mua được nhà, bởi làm đến đâu tiêu hết đến đấy với mức thu nhập như hiện nay”, ông Tiến chia sẻ.
Bên cạnh đó, với công nhân, theo thống kê có từ 80 – 90% đang phải thuê nhà tại các khu trọ do người dân quanh khu công nghiệp xây nên, số ít ở trong các ký túc xá của các doanh nghiệp, số mua được nhà ở có tính chất nhà ở xã hội rất ít.
“Nhu cầu nhà ở xã hội của công nhân là rất lớn, nhưng vấn đề là sở hữu, thuê hay ở ghép, ở chung. Nhà ở gắn với chỗ ở, nơi sinh sống, chứ không phải là câu chuyện trong 10 – 12m2, mà cần gắn với tất cả các thiết chế, môi trường, các mối quan hệ cộng đồng dân cư, để người lao động sống và làm việc”, ông Tiến chia sẻ.
Tại một trong những địa phương tập trung nhiều khu công nghiệp và có đông công nhân ngoại tỉnh đến làm việc, ông Trần Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Ban Quản lý các khu công nghiệp và khu chế xuất Hà Nội cho biết, Hà Nội hiện có 10 khu công nghiệp với xấp xỉ gần 170.000 công nhân đang làm việc, nhu cầu nhà ở của người lao động hiện nay thành phố chưa đáp ứng được.
Hiện nay, nhu cầu về nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, người thu nhập thấp đang rất lớn và cấp bách. Tuy nhiên, việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đạt kết quả rất thấp so với mục tiêu đề ra. Hiện mới đạt 5,2/12,5 triệu m2, tương đương khoảng 41,6% của Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030” đã được Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt ngày 30/11/2011.
Trong số 10 khu công nghiệp thì chỉ có 4 khu công nghiệp có khu nhà ở công nhân, nhưng cũng đã triển khai xây dừng từ gần 20 năm trước, tỷ lệ số nhà ở dành cho công nhân lao động mới đáp ứng được trên 13%. Tổng số nhà ở công nhân dành cho người lao động mới bố trí được trên 22.000 chỗ ở trên tổng số gần 170.000 công nhân.
“Qua thường xuyên tiếp xúc với công nhân, chúng tôi nhận thấy cuộc sống của người lao động dù được cải thiện hơn nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt do ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến thu nhập sụt giảm, nhiều người mất việc làm, khiến cuộc sống càng bấp bênh hơn. Nhiều công nhân phải đi thuê nhà trọ, vì vậy nhà ở xã hội dành cho công nhân là rất cấp thiết, nhất là với những người có gia đình”, ông Tuấn nói.
Trong khi đó, ông Lê Văn Nghĩa, Trưởng Ban quản lý dự án thiết chế công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng thừa nhận, phần lớn công nhân hiện nay đều thuê trọ trong những căn phòng 10m2, với mức thuê từ 500 đến 1 triệu đồng, với những phòng từ 15 – 20m2 thường có giá trên 1 triệu.
Điều kiện chỗ ở chật chội khiến chất lượng sống của người lao động bị ảnh hưởng rất lớn. “10m2 này vừa là chỗ sinh hoạt vừa là chỗ ngủ, nghỉ. Chỗ ở của công nhân thường ẩm thấp, tạm thời và không lâu dài, nhanh xuống cấp, điều kiện không đảm bảo khiến sức khỏa của người lao động bị ảnh hưởng, từ đó dẫn đến năng suất lao động thấp”, ông Nghĩa thông tin.
Bên cạnh đó, các yếu tố đi liền bên ngoài như nơi vui chơi giải trí, chăm sóc sức khỏe cho người lao động, nơi gửi trẻ cũng gần như không có.
GIẢI BÀI TOÁN LƯƠNG KHÔNG ĐỦ SỐNG
Theo các chuyên gia, vấn đề nhà ở cho công nhân dù rất cấp thiết, song thực tế giải quyết vấn đề này sẽ cần rất nhiều thời gian, và chính sách đồng bộ. Vì thực tế, vẫn còn rất nhiều vướng mắc từ cơ chế, chính sách, điều kiện đầu tư, vốn, hạ tầng...
Các chuyên gia chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh - Phạm Hùng.
Ngay như Hà Nội, ông Trần Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Ban Quản lý các khu công nghiệp và khu chế xuất cho biết, khó khăn là thiếu quỹ đất, bởi các khu công nghiệp trên địa bàn được xây dựng từ rất lâu, cơ bản quỹ đất hiện không còn, trong khi các nhà đầu tư cũng cũng không mặn mà với đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.
“Ngoài thiếu quỹ đất, ngân sách cho xây nhà ở xã hội cũng còn hạn chế, doanh nghiệp chưa mặn mà do vướng cơ chế chính sách, hơn nữa, lợi nhuận hầu như rất thấp, thậm chí không có. Đồng thời, cũng chưa có quy định khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở công nhân, ông Tuấn trăn trở.
Đồng quan điểm, ông Lê Văn Nghĩa, Trưởng Ban quản lý dự án thiết chế công đoàn cũng cho rằng, phân khúc nhà ở xã hội kém hấp dẫn hơn nhà ở thương mại nên các chủ đầu tư không mặn mà, thậm chí trong 3 năm đơn vị này chỉ kêu gọi được 2 nhà đầu tư nhà ở xã hội.
Vì vậy, để giải quyết vấn đề nhà ở cho người lao động, ông Trần Anh Tuấn cho rằng, cần đa hạng hóa các hình thức đầu tư xây dựng nhà ở công nhân theo cơ chế thị trường; tăng cường tiếp cận các nguồn vốn vay, cũng như có cơ chế linh động các nguồn vốn để xây dựng nhà ở công nhân.
Còn theo ông Vũ Minh Tiến, trong khi chờ đợi các mô hình hay, trước mắt cần đầu tư cải tạo môi trường, hạ tầng sinh sống của người lao động đang thuê nhà tại các khu trọ. Cùng với đó, nhà nước, các tổ chức có thể tính toán mức hỗ trợ cho công nhân về chi phí, hỗ trợ các chủ đầu tư để làm sao phải dành 90% diện tích là cho thuê nhà ở xã hội.
Đặc biệt, địa điểm xây dựng nhà ở xã hội phải phù hợp với đặc điểm, lối sống của công nhân, và gần khu công nghiệp, bởi rất ít công nhân di cư sẽ cư trú ở một địa bàn để đầu tư mua nhà, vì vậy nhu cầu thuê chỗ ở sẽ cao hơn. Song vấn đề cuối cùng và cũng là căn cơ hơn cả theo ông Tiến chính là thu nhập.
“Gốc của vấn đề là lương thấp không đủ sống, khiến người lao động phải tiết kiệm đủ thứ, trong khi chi phí quá lớn. Một tháng lương có 5 - 6 triệu, tăng ca thêm 2, 3 tiếng nữa hai vợ chồng công nhân cũng chỉ thu nhập tầm 13 triệu thì có ai dám thuê nhà 3 triệu không?", ông Tiến đặt vấn đề.
Như vậy, theo ông Tiến, giải bài toán này thực chất là dùng kinh tế để giải quyết vấn đề xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp, người yếu thế là cực kỳ khó khăn, khác với nhà ở cho người có thu nhập cao, hay làm ở nhà ở thương mại.
Đại biểu Quốc hội sẽ đối thoại với công nhân về nhiều vấn đề "nóng"
Công nhân mong “đi làm đủ sống”, có tích lũy phòng khi mất việc
Thủ tướng: Sớm giải quyết vấn đề nhà ở để công nhân “an cư lạc nghiệp”
Đọc thêm
Nghiên cứu bổ sung xử phạt lao động công ích trong vi phạm giao thông
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ngành, địa phương bám sát quy định mới để triển khai kế hoạch bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; giao Bộ Công an phối hợp Bộ Tư pháp nghiên cứu bổ sung hình thức xử phạt lao động công ích trong Luật Xử lý vi phạm hành chính...
Hà Nội và dấu ấn 80 năm “Mùa thu lịch sử”
Thủ đô ngàn năm văn hiến đã khắc sâu trong lịch sử dân tộc như một biểu tượng thiêng liêng của ý chí độc lập, tự do và khát vọng hòa bình, đồng thời là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa, trí tuệ, bản lĩnh và khí phách của dân tộc Việt Nam...
Hà Nội tổ chức 6 điểm bắn pháo hoa mừng 80 năm Quốc khánh 2/9
Việc tổ chức bắn pháo hoa nhằm tạo không khí vui tươi, phấn khởi, khơi dậy tinh thần yêu nước; thể hiện niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết, ý chí và khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc của nhân dân Thủ đô...
Các lực lượng đã sẵn sàng cho lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành đại lễ 80 năm Quốc khánh
Tại lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh diễn ra vào sáng 2/9, sẽ có 6 lực lượng tham gia diễu binh, diễu hành, bao gồm: Lực lượng rước đuốc truyền thống và tiêu binh đài lửa; lực lượng pháo lễ; lực lượng Không quân bay chào mừng; lực lượng diễu binh, diễu hành; lực lượng đứng làm nền và lực lượng xếp hình, xếp chữ…
Triển lãm Thành tựu đất nước mở cửa cho Nhân dân tham quan từ ngày 28/8
Triển lãm Thành tựu đất nước với chủ đề 80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc, sẽ giới thiệu, trưng bày những thành tựu nổi bật của đất nước trong 80 năm xây dựng và phát triển trên các lĩnh vực. Triển lãm sẽ mở cửa cho Nhân dân vào tham quan từ ngày 28/8 tới đây...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: