Ngày 26/8, Bộ Xây dựng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Giao thông Vận tải (28/8/1945 – 28/8/2025).

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã chia sẻ về chặng đường hình thành và phát triển của ngành Giao thông Vận tải của Việt Nam, nhấn mạnh những đóng góp to lớn, những dấu ấn lịch sử cũng như sứ mệnh tiên phong “đi trước mở đường” mà ngành đã kiên định thực hiện trong suốt 8 thập kỷ qua.

“SỨ MỆNH” THIÊNG LIÊNG QUA TỪNG CỘT MỐC LỊCH SỬ

Ngay sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, vào ngày 28/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký quyết định thành lập Bộ Giao thông Công chính thuộc Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Chỉ một năm sau, trong Chỉ thị “Công việc khẩn cấp bây giờ” (1946), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác giao thông vận tải: “Giao thông là mạch máu của tổ chức. Giao thông tốt thì mọi việc đều dễ dàng. Giao thông xấu thì các việc đình trệ”.

Trải qua những năm tháng gian khổ của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và các cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới, ngành giao thông vận tải đã đảm đương một sứ mệnh thiêng liêng: mở đường, giữ đường, “chở cả Tổ quốc trên vai”. Hàng vạn cán bộ, kỹ sư, công nhân viên đã trở thành chiến sĩ nơi tuyến lửa, góp phần làm nên chiến thắng bằng những con đường xuyên núi, vượt sông, bất chấp mưa bom bão đạn.

Bộ trưởng nhấn mạnh huyền thoại Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh chính là minh chứng sống động. Gần 20 vạn con người ngành giao thông đã “bám mặt đất, cõng đất đá mở đường”, giữ cho mạch vận tải thông suốt suốt dọc chiều dài đất nước. 

Trong ngành đường sắt và đường bộ, tinh thần bất khuất được khắc họa qua những khẩu hiệu bất hủ: “Sống bám cầu, bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, “Qua sông không cầu, chạy tàu không ga”, “Địch phá ta sửa, địch phá ta cứ đi”.

Từng mét đường đều thấm đẫm mồ hôi và máu, nơi các đơn vị thanh niên xung phong ngã xuống để bảo đảm cho từng chuyến hàng, từng đoàn quân xuôi về phương Nam. Ngành đường sắt đã có hàng nghìn liệt sĩ và hơn 3.000 thương binh.

Trên biển cả, những con “tàu không số” vượt trùng khơi đã đi vào huyền thoại. Tuyến vận tải bí mật – đường Hồ Chí Minh trên biển – bất chấp phong tỏa khốc liệt của hải quân, không quân Mỹ, đã đưa hàng nghìn tấn vũ khí, lương thực, thuốc men và cán bộ từ miền Bắc vào miền Nam. Nhiều thủy thủ, thuyền trưởng đã lập chiến công và hy sinh anh dũng.

“Đặc biệt, trong lĩnh vực hàng không, các cán bộ, chiến sĩ ngành hàng không dân dụng đã vượt mọi khó khăn về thiếu thốn cơ sở vật chất, nhiều sân bay bị đánh phá, thực hiện hàng nghìn chuyến bay trong lửa đạn, hạ cánh trong hiểm nguy để vận chuyển an toàn hàng viện trợ từ các nước anh em xã hội chủ nghĩa”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Không chỉ vậy, nhiều chuyến bay giữa bão lửa còn trực tiếp vận chuyển vũ khí, lương thực, thuốc men vào chiến trường miền Nam, đưa các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước tham dự những sự kiện ngoại giao quốc tế, thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt, và góp phần quan trọng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh mùa xuân năm 1975.

KHÔI PHỤC CÁC HUYẾT MẠCH SAU CHIẾN TRANH

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết sau ngày đất nước thống nhất, ngành giao thông vận tải bước vào một “cuộc chiến mới” – cuộc chiến kiến thiết trong gian khó giai đoạn 1975 – 2000.

Khi đó, cơ sở hạ tầng bị tàn phá nặng nề, phương tiện còn thô sơ, nhân lực thiếu thốn. Thế nhưng, với tinh thần “xẻ núi, bắc cầu”, hàng vạn cán bộ, kỹ sư, công nhân toàn ngành đã miệt mài khôi phục hàng vạn kilômét đường bộ, đường sắt, bến cảng, sân bay, nối lại những huyết mạch giao thông bị chia cắt bởi chiến tranh.

Trong giai đoạn 1986 - 1995, dù đất nước còn trong cảnh bao vây cấm vận, ngân sách eo hẹp, ngành giao thông vận tải vẫn tập trung nguồn lực duy tu, bảo dưỡng để bảo đảm an toàn giao thông, đồng thời triển khai một số công trình cấp bách và có tầm vóc.

Tiêu biểu là những cây cầu như Cầu Rào, cầu Niệm, cầu An Dương (Hải Phòng), cầu Bo (Thái Bình), cầu Thăng Long, Chương Dương, Yên Bái, Đò Quan, Bến Thủy, Việt Trì, Phong Châu…

Bên cạnh đó, tuyến đường sắt Bắc - Nam sau 30 năm gián đoạn được khôi phục, mang tên Đường sắt Thống Nhất. Tuyến đường sắt Đông Anh - Thái Nguyên cũng được xây dựng, trở thành công trình đường sắt đầu tiên hoàn toàn do Việt Nam thực hiện. 

Trên đường biển, cảng Hải Phòng nhanh chóng được sửa chữa, nâng cấp. Hàng vạn cán bộ, kỹ sư, công nhân hăng say khôi phục thiết bị, luồng lạch, bến bãi, duy trì tuyến vận tải thủy Bắc - Nam. Hàng hải, đường thủy nội địa, hàng không lần lượt chuyển mình từ khôi phục sau chiến tranh sang hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Theo Bộ trưởng, trong giai đoạn đất nước đã ăn no, mặc ấm như hiện nay, thật khó có thể hình dung một giai đoạn thắt lưng, buộc bụng thật khó khăn, những cán bộ, công nhân viên ngành giao thông vận tải đã phải xa gia đình, dấn thân vào nơi rừng xanh núi đỏ, gom từng cân sắt, cân nhựa đường để khôi phục từng tuyến đường bị tàn phá nặng nề do chiến tranh. 

“Đây chính là những đóng góp quan trọng của ngành giao thông vận tải giúp đất nước vượt qua vết thương chiến tranh, tạo dựng nền tảng quan trọng cho giai đoạn tăng tốc, đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa, xây dựng một Việt Nam giàu mạnh trong thế kỷ XXI”, Bộ trưởng chia sẻ.

Với những tuyến đường mới hiện nay, Bộ trưởng Trần Hồng Minh bày tỏ niềm tự hào khi chứng kiến sự trưởng thành vượt bậc của đội ngũ kỹ sư, tư vấn, doanh nghiệp Việt Nam.

Từ chỗ phải phụ thuộc vào đơn vị nước ngoài trong khâu thiết kế, thi công, giờ đây, người Việt đã làm chủ công nghệ, xây dựng nhiều công trình quy mô lớn, trọng điểm quốc gia. Vai trò dẫn dắt của các doanh nghiệp nhà nước cùng sự vươn lên mạnh mẽ của các tập đoàn trong nước đã trở thành điểm tựa quan trọng cho hạ tầng quốc gia.

Bộ trưởng nhấn mạnh Việt Nam có quyền tự hào, lịch sử ghi nhận những thành tựu của ngành giao thông vận tải luôn đi cùng lịch sử và hành trình phát triển của đất nước.

Thực hiện mục tiêu tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, kể từ ngày 1/3/2025, Bộ Giao thông vận tải được hợp nhập với Bộ Xây dựng với kỳ vọng mở ra một không gian phát triển mới.

“Thế nhưng, có một điều chắc chắn, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, sứ mệnh ‘đi trước mở đường’ của ngành giao thông vận tải vẫn còn nguyên vẹn, được tiếp nối và dựng xây trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

HƯỚNG TỚI PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG GIAO THÔNG HIỆN ĐẠI

Cũng tại lễ kỷ niệm, Nguyên Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng chia sẻ, trong bối cảnh toàn ngành đang bước vào những nhiệm vụ mới với yêu cầu ngày càng cao, buổi lễ hôm nay không chỉ là dịp để ôn lại truyền thống mà còn là biểu tượng của “văn hóa tri ân” đối với lịch sử, với các thế hệ cán bộ, kỹ sư, công nhân ngành giao thông vận tải đã hy sinh, cống hiến trong suốt chặng đường 80 năm qua.

Bày tỏ niềm tự hào về những thành quả mà ngành đã đạt được, nguyên Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng cho rằng từ những con đường mòn, cây cầu tạm bợ, dịch vụ vận tải thô sơ, chúng ta đã từng bước kiến tạo nên hệ thống hạ tầng ngày càng hiện đại, hình thành mạng lưới kết nối đa phương thức.

Mỗi chuyến xe đi, mỗi chuyến tàu rời bến cảng, mỗi chuyến bay cất cánh đều là những hy sinh thầm lặng, phía sau đó là nước mắt, mồ hôi thấm đẫm. Song, tinh thần ‘đi trước mở đường’ đã thành kim chỉ nam, động lực để các kỹ sư, công nhân ngành giao thông vận tải vươn lên đạt được những thành tựu rực rỡ: Những cây cầu nối liền những bờ vui; trục đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông kéo gần lại hai miền đất nước; những tuyến hầm xuyên núi như Đèo Cả, Cù Mông kỳ vĩ; những cảng hàng không, cảng biển hiện đại như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, khu bến Lạch Huyện, Cái Mép – Thị Vải…

“Niềm vui lớn lao nhất là được chứng kiến những công trình mà bản thân từng tham gia từ khi còn dang dở, nay đã hoàn thành; có những dự án ngày trước chỉ “dám mơ”, giờ đã trở thành hiện thực”, nguyên Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng nhấn mạnh.

Hướng về tương lai, nguyên Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng bày tỏ cùng với chiến lược phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng, ngành giao thông vận tải sẽ xây dựng và triển khai hiệu quả chiến lược phát triển vận tải theo hướng hiện đại, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, thúc đẩy giải pháp xanh, góp phần kiến tạo một hệ thống giao thông vận tải an toàn – văn minh - bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước.