UBND tỉnh Nghệ An vừa có văn bản yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng UBND các địa phương nơi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đi qua, khẩn trương rà soát, xác định nhu cầu tái định cư trên thực địa.

Việc rà soát dựa theo hồ sơ thiết kế sơ bộ trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và ranh giới giải phóng mặt bằng để tổng hợp đề xuất các khu tái định cư, gồm vị trí, quy mô, tổng mức đầu tư.

Theo kế hoạch, tỉnh Nghệ An đặt mục tiêu đến ngày 19/8/2025 sẽ khởi công ít nhất một khu tái định cư, nhằm đáp ứng tiến độ triển khai dự án trọng điểm quốc gia này.

UBND tỉnh Nghệ An cũng giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các địa phương liên quan tham mưu việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Công tác này phải hoàn thành trước ngày 30/7/2025 để làm cơ sở triển khai giải phóng mặt bằng, một trong những bước quan trọng nhất bảo đảm khởi công dự án theo đúng yêu cầu của Chính phủ và Bộ Xây dựng.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi tới 20 tỉnh, thành phố có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua, yêu cầu các địa phương chủ động triển khai công tác giải phóng mặt bằng  và xây dựng khu tái định cư.

Bộ đề nghị mỗi tỉnh, thành phố thành lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng của Dự án, do Bí thư Tỉnh ủy (hoặc Thành ủy) làm Trưởng Ban. Ban này phải được kiện toàn trước ngày 1/7/2025 để đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất, huy động đồng bộ hệ thống chính trị từ tỉnh tới cơ sở.

Cùng với đó, các tỉnh, thành cần hoàn thiện thủ tục phê duyệt đầu tư ít nhất 1 khu tái định cư trước ngày 19/8/2025 – thời điểm dự kiến khởi động, động thổ một số hạng mục thuộc dự án.

Tại Nghệ An, tuyến đường sắt tốc độ cao sẽ đi qua địa bàn thị xã Hoàng Mai, các huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Yên Thành, Nghi Lộc và Hưng Nguyên. Việc triển khai công tác giải phóng mặt bằng  và xây dựng khu tái định cư tại các địa phương này được xem là nhiệm vụ cấp thiết và có ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ toàn dự án.

Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào tháng 11/2024, với tổng mức đầu tư sơ bộ lên tới khoảng 1,7 triệu tỷ đồng (hơn 67,3 tỷ USD). Tuyến đường có chiều dài 1.541 km, bắt đầu từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 20 tỉnh, thành phố.

Dự án được thiết kế với khổ đường đôi 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục. Tuyến sẽ có tổng cộng 23 ga hành khách, 5 ga hàng hóa, đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách tốc độ cao và sẵn sàng chuyển đổi sang vận chuyển hàng hóa khi cần thiết.

Chính phủ xác định đây là công trình hạ tầng mang tính chiến lược, không chỉ góp phần tăng cường kết nối liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, mà còn đóng vai trò trong chiến lược quốc phòng, an ninh. Mục tiêu được đặt ra là khởi công toàn dự án trước ngày 31/12/2026 và cơ bản hoàn thành vào năm 2035.

Việc gấp rút chuẩn bị khu tái định cư tại Nghệ An và các tỉnh thành liên quan không chỉ thể hiện tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia, mà còn là phép thử về năng lực điều hành, phối hợp giữa các sở ngành, địa phương trong giai đoạn đầu triển khai dự án quy mô lớn này.