Những ngành nào sẽ được hưởng lợi từ thị trường tài sản mã hóa?

Nhận định về thị trường tài sản số Việt Nam trong thời gian tới đây, VinaCapital cho rằng Chính phủ đang tập trung vào ba mục tiêu trọng yếu.

Thứ nhất, hợp thức hóa và tính thuế giao dịch tài sản mã hóa. Định hướng dịch chuyển hàng tỷ USD hoạt động giao dịch từ các sàn ở nước ngoài về hệ thống trong nước, cho phép Chính phủ tạo nguồn thu thuế từ hoạt động giao dịch tài sản mã hóa.

Thứ hai, tích hợp tài sản số vào hệ thống tài chính trong nước - Kết nối tài sản số chặt chế hơn với hệ thống tài chính, mở ra các kênh huy động vốn mới và hỗ trợ nền kinh tế số, ít phụ thuộc vào tiền măt.

Thứ ba, tăng cường khả năng bảo vệ nhà đầu tư và giám sát thị trường - Đặt ra các tiêu chuẩn về hoạt động lưu ký và báo cáo, đồng thời đưa tài sản số vào khuôn khổ các quy định hiện hành về phòng chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CFT).

Vì đây là một lĩnh vực mới, việc tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia khác trong việc tích hợp tài sản số vào hệ thống tài chính, trong đó có Hàn Quốc, sẽ là một cơ sở quan trọng để xác định xu hướng sắp tới ở Việt Nam.

Kể từ năm 2021, Hàn Quốc đã áp dụng các chính sách như liên kết tài khoản ngân hàng bằng tên thật, kiểm soát chặt chẽ rủi ro AML/CFT và xử phạt nghiêm các hành vi lạm dụng/thao túng thị trường. Nhờ đó, hoạt động giao dịch đã tập trung vào chỉ 05 sàn giao dịch đáp ứng đầy đủ quy định, hiện đang áp dụng các hình thức thuế khác nhau (ví dụ: "phí giám sát" 0,6% trên doanh thu hoạt động).

Trong khi Hàn Quốc siết chặt tuân thủ ngay từ đầu, các quốc gia khác trong khu vực phải đối mặt với rủi ro từ cách tiếp cận "mở trước, siết sau".

Vào tháng 6/2025, Singapore buộc các sàn giao dịch tài sản số chưa có giấy phép phải dừng hoạt động, cùng với động thái của Thái Lan nhằm chặn các nền tảng lớn của nước ngoài, cho thấy ngay cả những thị trường được xem là cởi mở nhất trong khu vực cũng sẽ không ngần ngại siết chặt kiểm soát khi rủi ro gia tăng.

Chính vì vậy, Việt Nam đang sớm triển khai các sàn thí điểm để thiết lập khung quy định rõ ràng trước khi chính thức ra mắt. Theo Nghị quyết 05, các sàn phải có giấy phép hoạt động trong nước, giao dịch tiền mã hóa bằng tiền đồng (VNĐ) và vốn điều lệ tối thiểu 10 nghìn tỷ đồng (~380 triệu USD). Mức phí giao dịch hiện chưa ấn định, nhưng ban đầu sẽ giữ tương tự mức phí giao dịch ở thị trường chứng khoán, khoảng 0,15%.

VinaCapital cho rằng có ba yếu tố then chốt hỗ trợ triển vọng của tài sản số tại Việt Nam: Một thị trường tiềm năng với sự tham gia tích cực của nhà đầu tư cá nhân; một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Á, và một Chính phủ quyết tâm định hình hoạt động tiền mã hóa vào khuôn khổ.

Tất cả các yếu tố trên tạo ra cơ hội: Giấy phép sàn giao dịch & môi giới: Các đơn vị được cấp phép sớm có thể thu hút khối lượng giao dịch, phí và dữ liệu thị trường có giá trị từ các nền tảng nước ngoài về các kênh trong nước được quản lý.

Quỹ đặt trụ sở tại Việt Nam: Các quy định mới mở đường cho quỹ Bitcoin và quỹ tài sản số đa dạng đáp ứng nhu cầu từ các tổ chức bảo hiểm, quỹ hưu trí và các định chế trong nước.

Hạ tầng & token hóa: Tận dụng NDAChain do Nhà nước bảo trợ và sàn thí điểm sắp triển khai sẽ cho phép token hóa các hóa đơn thương mại, tín chỉ carbon và các tài sản thực khác.

Ngân hàng & công cụ thanh toán điện tử: Các sàn giao dịch được cấp phép sẽ kết nối với ngân hàng trong nước và các công cụ thanh toán điện tử do Ngân hàng Nhà nước phê duyệt để nạp/rút tiền VNĐ, mang lại cho các đơn vị tiên phong quyền tiếp cận phí thanh toán và dữ liệu người dùng. Điều này có thể phát triển thành mô hình "ngân hàng tài sản số", nơi ngân hàng cung cấp dịch vụ lưu ký, thanh toán và cho vay đối với tài sản số.

Liên quan đến điểm vừa nêu trên, việc tăng giá gần đây cổ phiếu các ngân hàng được cho là hưởng lợi lớn nhất từ chính sách tài sản số mới cho thấy thị trường phản ứng rất nhanh. 

Ví dụ, cổ phiếu MBB và TCB, hai ngân hàng chính thức được chọn hợp tác với các sàn tài sản số thí điểm, đã tăng lần lượt 63% và 56% từ đầu năm đến nay, một phần nhờ sự kỳ vọng vào triển vọng thị trường tài sản số của Việt Nam.

Việt Nam đang đặt nền móng cho một nền kinh tế số vượt ra ngoài phạm vi giao dịch tiền mã hóa, hướng tới việc tích hợp tài sản số vào thị trường và dịch vụ của quốc gia. Với số lượng nhà đầu tư cá nhân đông đảo và nhiều định chế chuẩn bị tham gia, các chương trình thí điểm và cơ chế cấp phép có thể trở thành nền tảng cho một thị trường minh bạch, thanh khoản cao và đáng tin cậy hơn.

Bước chuyển này nhiều khả năng sẽ kéo dòng vốn quay trở lại, tạo nguồn thu cho ngân hàng và công ty chứng khoán, đồng thời mở ra cơ hội cho các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên biệt về lưu ký, tuân thủ và phân tích.

Vượt ra ngoài lĩnh vực tài chính, nền kinh tế đất nước cũng sẽ hưởng lợi từ token hóa và ứng dụng blockchain. Các ngành như quản lý chuỗi cung ứng, năng lượng tái tạo, và bất động sản có thể tiếp cận mô hình huy động vốn mới thông qua tài sản được token hóa, trong khi tín chỉ carbon, hóa đơn thương mại và các công cụ khác sẽ có tính thanh khoản cao hơn.

"Nếu triển khai hiệu quả, nỗ lực quản lý tài sản số của Việt Nam không chỉ giúp kiểm soát hoạt động hiện hữu mà còn tích hợp tài sản mã hóa vào hệ thống tài chính trong nước", VinaCapital nhấn mạnh.