Nỗi buồn lạm phát Mỹ

Giá tiêu dùng tháng 11/2007 của Mỹ tăng kỷ lục trong hai năm qua, l

àm t

ăng th

êm

nguy c

ơ

lạm phát đối với kinh tế n

ư

ớc n

ày

.

Ngày 14/12, Bộ Lao động Mỹ công bố, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11 tăng 0,8%, cao hơn con số của tháng trước là 0,3%. Chỉ số giá không bao gồm thực phẩm và năng lượng cũng leo thêm 0,3%.

Trong khi đó, 80 nhà kinh tế học tham gia vào điều tra của Bloomberg dự đoán giá tiêu dùng chỉ tăng 0,6% và chỉ số giá không bao gồm thực phẩm và năng lượng chỉ tăng 0,2%. Theo một báo cáo khác của C

ục D

ự tr

ữ Li

ên bang M

ỹ (

FED), sản xuất công nghiệp trong tháng 11 cũng đã được mở rộng sau khi sụt giảm vào tháng 10.

Con số lạm phát có thể giải thích quyết định của FED về việc cắt giảm lãi suất 1/4 điểm vừa qua. Các nhà đầu tư không thỏa mãn với mức cắt giảm không đủ đánh bại sự ảm đạm của nền kinh tế. Một số người không dám đặt cược vào quyết định cắt giảm lãi suất trong tháng giêng, trong khi hầu hết những người khác vẫn nhìn thấy triển vọng về việc giảm chi phí cho vay.

“Không còn thắc mắc gì về việc các nhà hoạch định chính sách phải canh cánh nỗi lo về lạm phát và chắc chắn câu chuyện này sẽ khiến họ phải cân nhắc về tính thích hợp và mong muốn về việc cắt giảm sâu hơn”, David Resler, kinh tế trưởng tại công ty chứng khoán quốc tế Nomura ở New York bình luận.

Phản ứng đầu tiên của thị trường đối với báo cáo này là trái phiếu kho bạc sụt giảm, đưa lợi tức của trái phiếu kỳ hạn 10 năm lên mức cao nhất trong một tháng, có thời điểm lên đến 4,22%, thu lại một phần mất mát của mấy ngày trước.

Đồng USD phục hồi trong khi cổ phiếu lại mất giá. Từ tháng 11 năm trước đến cùng kỳ năm nay, giá tiêu dùng đã tăng 4,3%; lãi suất cơ bản cũng đã tăng 2,3%, cao hơn mức 2,2% của tháng 10 so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số giá của tháng 11 là đỉnh cao nhất kể từ 9/2005.

Báo cáo chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ cũng cho thấy giá năng lượng đã nhảy 5,7%, trong khi tháng trước chỉ tăng có 1,4%. Giá xăng leo thêm 9,3% và chi phí nhiên liệu tăng vọt 14,2%, mức cao nhất kể từ tháng 2/2003. Tại sở giao dịch hàng hóa New York, giá dầu thô trung bình của tháng đứng ở mức 94,63 USD, con số này của tháng 10 là 85,66 USD.

Giá dầu đã đạt kỷ lục 99,29 USD vào ngày 21/11. Theo Hiệp hội ôtô Mỹ, thông thường giá xăng tăng 3 USD/gallon trong hầu hết các tháng 11 của mọi năm. Kể từ 1/9, các nhà vận tải của Mỹ đã 7 lần tăng giá vé để đánh bại tốc độ tăng giá nhiên liệu.

Tại một cuộc hội thảo tuần trước, Tom Horton, Giám đốc tài chính của AMR Corp., “cha đẻ” của hãng American Airlines, bình luận: “Giá dầu cao là một trong những thách thức hàng đầu với ngành công nghiệp”.

Chỉ số giá tiêu dùng là thước đo rộng nhất của chính phủ Mỹ đối với chi phí hàng hóa và dịch vụ. Khoảng 60% của CPI bao gồm các dịch vụ từ chăm sóc y tế đến giá máy bay và vé xem phim. Tháng trước, quần áo, thuốc men, dịch vụ bệnh viện và cước phí hàng không cũng dẫn đầu trong bảng CPI.

Tháng thứ hai liên tục, giá thực phẩm, chiếm một phần năm trong CPI, tăng 0,3%. Giá của các dịch vụ cho thuê, chiếm 40% của CPI cơ bản, cũng tăng. Theo đó, giá thuê nhà tăng 0,3%, so với con số 0,2% của tháng trước.

Bộ Lao động Mỹ công bố, giá bán buôn của tháng 11 tăng 3,2%, con số cao nhất trong 34 năm qua. Sự tăng tốc mạnh mẽ này do chi phí năng lượng cao kỷ lục trong một tháng kéo lên.

Giá cả đang tăng nóng trong khi sự tăng trưởng kinh tế ì ạch sau một quý 3/2007 bùng nổ. Theo ước tính của các nhà kinh tế tham gia vào cuộc điều tra của Bloomberg công bố ngày 11/12, tổng thu nhập quốc nội của quý này sẽ tăng 1% so với cùng kỳ năm trước. Sản xuất công nghiệp của Mỹ đã tăng 0,3% trong tháng 11/2007.

Theo tính toán của các nhà kinh tế của Bloomberg, thước đo về lạm phát của FED, chỉ tính trong chi tiêu của người tiêu dùng và không bao gồm chi phí thực phẩm và năng lượng, sẽ tăng 1,8% trong năm 2008, con số này của năm nay là 1,9%.

Điều tra của Bloomberg cũng cho thấy, tăng trưởng kinh tế trong quý này chỉ đạt tốc độ 1%, và mức độ tăng trưởng của quý I năm 2008 được ước tính chỉ eo hẹp ở mức 1,5%.