Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/1 ký sắc lệnh điều hành cấm giao dịch với 8 ứng dụng phần mềm Trung Quốc, bao gồm Alipay của Ant Group. Động thái này đẩy căng thẳng giữa Washington với Bắc Kinh gia tăng ở thời điểm chỉ 2 tuần nữa là đến ngày nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden.

Theo tin từ Reuters, sắc lệnh của ông Trump giao Bộ Thương mại Mỹ xác định những giao dịch nào sẽ bị cấm. Ngoài Alipay, sắc lệnh trên còn nhằm vào QQ Wallet và WeChat Pay của Tencent, CamScanner, SHAREit, Tencent QQ, VMate và WPS Office.

Một quan chức cấp cao Mỹ nói với Reuters rằng sắc lệnh nhằm ngăn chặn nguy cơ đối với người Mỹ từ các ứng dụng phần mềm của Trung Quốc - những nền tảng có lượng người dùng lớn và tiếp cận với nhiều dữ liệu nhạy cảm.

"Mỹ phải có hành động quyết liệt chống lại những cá nhân, tổ chức phát triển hoặc kiểm soát nhưng ứng dụng phần mềm Trung Quốc, nhằm bảo vệ an ninh quốc gia Mỹ", sắc lệnh có đoạn viết.

Nguồn tin là quan chức Mỹ nói rằng sắc lệnh cho Bộ Thương mại thời gian 45 ngày để đưa ra danh sách những giao dịch bị cấm, nhưng bộ này dự kiến sẽ hành động trước 20/1 - ngày ông Trump chính thức trao lại quyền lãnh đạo nước Mỹ cho ông Biden.

Sắc lệnh nói rằng "bằng cách truy cập vào những thiết bị cá nhân như smartphone, máy tính bảng và máy tính để bàn, các ứng dụng phần mềm kết nối với Trung Quốc có thể truy cập và thu thập lượng thông tin lớn từ người dùng, bao gồm các dữ liệu nhận diện cá nhân nhạy cảm và thông tin riêng tư".

Sắc lệnh nói thêm rằng việc thu thập dữ liệu như vậy "sẽ cho phép Trung Quốc theo dõi địa điểm của công chức và nhà thầu liên bang của Mỹ, và tạo lập hồ sơ về thông tin cá nhân".

Một quan chức Mỹ khác nói rằng sắc lệnh lần này tương tự như các sắc lệnh mà ông Trump ký hồi tháng 8 yêu cầu Bộ Thương mại chặn một số giao dịch với WeChat và Tiktok nhưng đã bị Tòa án Tối cao Mỹ bác bỏ. Sắc lệnh mới nhất của ông Trump có khả năng sẽ phải đối mặt với thách thức tương tự.

Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Wilbur Ross nói ông ủng hộ cam kết của ông Trump "về bảo vệ quyền riêng tư và an ninh của người Mỹ khỏi những nguy cơ từ Trung Quốc".

Động thái mới nhất của ông Trump đã được thảo luận kỹ ở Nhà Trắng suốt một thời gian dài. Nhiều quan chức trong chính quyền ông Trump muốn củng cố lập trường cứng rắn với Trung Quốc trong nhiều vấn đề trước khi ông rời nhiệm sở.

Tháng trước, Bộ Thương mại Mỹ đưa hơn một chục công ty Trung Quốc, bao gồm hãng chip lớn nhất nước này SMIC và nhà sản xuất thiết bị bay không người lái SZ DJI, vào "danh sách đen". Cũng trong tháng 12, chính quyền ông Trump đưa ra một danh sách các công ty Trung Quốc, Nga bị cho là có mối quan hệ mật thiết với quân đội hai nước này, theo đó cấm các công ty trong danh sách mua hàng hóa và công nghệ Mỹ.