Phó Thống đốc: khai thác dữ liệu phải gắn với an toàn hệ thống

Ngày 25/9/2025, dưới sự bảo trợ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phối hợp cùng Tập đoàn IEC, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia và Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức Hội thảo và Triển lãm cấp cao thường niên ngành Ngân hàng – Smart Banking 2025 với chủ đề “Đột phá chuyển đổi số ngành ngân hàng: Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm”.

NGÂN HÀNG TRUYỀN THỐNG NHƯỜNG CHỖ NGÂN HÀNG SỐ

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, cho biết trong những năm qua hệ sinh thái dịch vụ tài chính số tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ.

Theo đó, phần lớn dịch vụ ngân hàng cơ bản đã được số hóa trên các kênh điện tử. Nhiều ngân hàng ghi nhận trên 95% giao dịch được thực hiện qua kênh số thay vì tại quầy truyền thống.

Song song, nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100% như tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở thẻ ngân hàng, ví điện tử, chuyển tiền, thậm chí vay vốn trực tuyến.

"Tính tới thời điểm hiện tại, tỷ lệ người trưởng thành có tài khoản ngân hàng tại Việt Nam đã đạt gần 87%. Giá trị thanh toán không dùng tiền mặt tương đương gấp 25 lần tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Trong 7 tháng đầu năm 2025, giao dịch qua mã QR tăng gần 67% về số lượng và bật tăng 159% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024".

Ngoài ra, cũng theo ông Hùng, Việt Nam là một trong những quốc gia tiên phong kết nối thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Campuchia và Lào và hướng tới mở rộng hợp tác ra khu vực châu Á.

Chính vì vậy, dữ liệu là nền tảng quan trọng để ngân hàng phát triển các sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng công nghệ cao, dịch vụ cá nhân hóa và gia tăng trải nghiệm cho khách hàng.

"Thông qua việc khai thác dữ liệu, các ngân hàng có thể tối ưu quy trình phát hiện rủi ro, ngăn chặn gian lận, cải thiện thẩm định hồ sơ vay vốn cũng như nâng cao khả năng phân tích và dự báo thị trường”, Ông Nguyễn Quốc Hùng khẳng định.

Cụ thể, nhiều tổ chức tín dụng hiện đã đưa vào áp dụng các giải pháp công nghệ mới, cho phép khách hàng mở tài khoản thanh toán thông qua xác thực dữ liệu dân cư. Khách hàng có thể định danh và xác minh thông tin bằng thẻ căn cước công dân gắn chip hoặc ứng dụng VNeID.

Đồng thời, hệ thống ngân hàng cũng tiến hành làm sạch dữ liệu khách hàng trên nền tảng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời tối ưu quy trình cho vay bằng việc ứng dụng chấm điểm tín dụng và xác thực thông tin đa chiều từ dữ liệu dân cư, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết.

Tính đến ngày 13/6/2025, có 63 tổ chức tín dụng đã triển khai ứng dụng căn cước công dân gắn chip tại quầy; 57 tổ chức tín dụng và 39 tổ chức trung gian thanh toán đã tích hợp xác thực bằng căn cước công dân trên ứng dụng di động; 32 tổ chức tín dụng và 15 trung gian thanh toán đang triển khai ứng dụng VNeID.

Cùng thời điểm trên, toàn hệ thống ngân hàng đã có hơn 117 triệu hồ sơ khách hàng (CIF) được đối chiếu sinh trắc học qua căn cước công dân gắn chip hoặc VNeID, chiếm gần 100% số tài khoản thanh toán cá nhân có giao dịch trên kênh số. Cùng với đó, ghi nhận hơn 927 nghìn hồ sơ khách hàng tổ chức cũng đã được xác thực, đạt hơn 70% tổng số lượng tài khoản thanh toán tổ chức phát sinh giao dịch trên kênh số

Theo Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia (CIC) cũng đã phối hợp với C06, Bộ Công an hoàn thành 6 đợt đối chiếu, làm sạch khoảng 57 triệu lượt hồ sơ khách hàng theo phương thức offline.

GIẢI BÀI TOÁN DỮ LIỆU SONG SONG VỚI BẢO ĐẢM AN TOÀN

Phát biểu tại  hội thảo, ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng nhấn mạnh mối quan hệ giữa dữ liệu và khách hàng. Theo đó, dữ liệu và khách hàng là hai khái niệm độc lập nhưng không thể tách rời: không có khách hàng thì không có dữ liệu và dữ liệu nếu không được khai thác sẽ không mang lại giá trị.

Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, dữ liệu ngân hàng không chỉ cần “đúng, đủ, sạch, sống” mà còn phải giải quyết được hai vấn đề then chốt, đó là (i) khai thác hiệu quả và (ii) xây dựng các ứng dụng thông minh, tiện ích, thuận lợi cho người dùng.

Với con số giao dịch khổng lồ như vậy, ông Phạm Tiến Dũng đánh giá việc bảo đảm an ninh, duy trì hoạt động an toàn và liên tục là ưu tiên hàng đầu của ngành ngân hàng.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng xây dựng hành lang pháp lý tạo điều kiện cho các ngân hàng phát triển sản phẩm dịch vụ đạt chuẩn, tuân thủ các tiêu chuẩn, chuẩn mực quốc tế để phục vụ khách hàng. Theo Phó Thống đốc, đây là nền tảng quan trọng để ngành ngân hàng phát triển hoạt động trên không gian số, thúc đẩy tài chính toàn diện.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quốc Hùng, để đạt được những “đột phá” thực sự trong năm 2025 và các giai đoạn tiếp theo, ngành ngân hàng cần giải quyết đồng thời nhiều bài toán.

Thứ nhất, cần chuẩn hóa và làm sạch dữ liệu ở quy mô toàn hệ thống; xây dựng kiến trúc dữ liệu hợp nhất thay vì chồng lớp giải pháp.

Thứ hai, thiết lập khung quản trị dữ liệu đi đôi với bảo mật, quyền riêng tư và đạo đức sử dụng dữ liệu.

Thứ ba, tăng cường khả năng liên thông dữ liệu có kiểm soát giữa ngân hàng với các nền tảng định danh, dữ liệu dân cư, doanh nghiệp, thương mại điện tử, bảo hiểm, viễn thông.

Thứ tư, nâng cao năng lực phân tích dữ liệu thời gian thực để phục vụ ra quyết định tức thời trong cấp tín dụng, quản lý rủi ro hoạt động và giám sát gian lận.

Đồng thời nguyên tắc quan trọng nhất là “khách hàng phải thực sự ở vị trí trung tâm về giá trị, trải nghiệm, an toàn và niềm tin – không chỉ trong khẩu hiệu” vẫn phải được bảo đảm, Ông Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh.