Quần đảo Cát Bà tiếp tục được công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới

Đây là dấu mốc quan trọng, thể hiện sự ghi nhận của UNESCO đối với những nỗ lực không ngừng nghỉ trong quản lý, bảo tồn và phát triển bền vững tại Cát Bà.

Ủy ban Tư vấn của UNESCO đánh giá cao kết quả hoạt động của Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà. Công tác quản lý được tiến hành đồng bộ, có sự tham gia rộng rãi của nhiều bên liên quan. Thực tiễn quản lý và hoạt động của Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà được coi là những ví dụ tham khảo hữu ích cho các Khu dự trữ sinh quyển khác trong khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương.

Đặc biệt, Cát Bà là nơi duy nhất trên thế giới có Voọc Cát Bà. Dự án bảo tồn loài voọc quý hiếm này, do Vườn Quốc gia Cát Bà điều phối từ năm 2000, đã mang lại kết quả khích lệ. Số lượng voọc từ khoảng 40 cá thể nay đã tăng lên 76 cá thể vào năm 2023. Đây là minh chứng điển hình cho sự kiên trì và hiệu quả của các nỗ lực bảo tồn dài hạn.

Song song với bảo tồn, Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà đã triển khai nhiều dự án phát triển kinh tế chất lượng cao. Du lịch sinh thái, dịch vụ gắn nhãn sinh quyển và quỹ phát triển bền vững do tình nguyện viên điều hành đã tạo động lực mạnh mẽ cho cộng đồng địa phương. Mô hình này vừa đem lại sinh kế, vừa khuyến khích người dân tham gia trực tiếp vào công tác bảo tồn.

Sự kiện UNESCO công nhận lại danh hiệu cho thấy Cát Bà đã đáp ứng các tiêu chí khắt khe của mạng lưới sinh quyển toàn cầu. Việc điều chỉnh ranh giới, tăng diện tích vùng đệm và chuyển tiếp vào năm 2023 thể hiện sự thích ứng linh hoạt, bảo đảm vừa bảo tồn nghiêm ngặt vừa tạo điều kiện phát triển sinh kế cho cộng đồng.

Theo Ủy ban MAB Việt Nam, việc Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà, một trong 11 khu ở Việt Nam, được UNESCO tiếp tục công nhận danh hiệu này sau quá trình đánh giá khắt khe sẽ tạo động lực và hiệu ứng lan tỏa cho các Khu dự trữ sinh quyển khác của Việt Nam trong thực hiện cam kết và triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý. Thông qua đó sẽ góp phần phát huy tốt nhất các chức năng cơ bản của một Khu dự trữ sinh quyển là bảo tồn, phát triển và hỗ trợ cộng đồng.

Đại diện Ban quản lý Khu dự trữ sinh quyển thế giới quần đảo Cát Bà cho biết trong thời gian tới sẽ tiếp tục khẳng định vị thế là “phòng thí nghiệm sống” của nhân loại cho phát triển bền vững, nơi hội tụ các sáng kiến về bảo tồn đa dạng sinh học, quản lý tài nguyên và xây dựng mô hình kinh tế chất lượng.

Đây là thông điệp mạnh mẽ về cam kết bảo tồn gắn với phát triển của Việt Nam, đồng thời đóng góp tích cực vào mục tiêu chung của UNESCO và cộng đồng quốc tế.

Trong 10 năm qua, dân số vùng đệm và vùng chuyển tiếp tăng nhanh, từ 5.510 người năm 2010 lên 18.410 người năm 2021. Áp lực dân số khiến yêu cầu quản lý, bảo tồn càng khắt khe, nhưng cũng đặt ra yêu cầu đổi mới phương thức phát triển, hướng tới mô hình kinh tế xanh.

Đặc biệt, năm 2023, Vịnh Hạ Long- Quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới, mở rộng từ Di sản Vịnh Hạ Long, càng nâng cao vị thế Cát Bà trên bản đồ di sản toàn cầu.

Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà gồm 367 đảo nhỏ, diện tích điều chỉnh năm 2023 là 26.419 ha, tăng 178 ha so với lần đánh giá trước. Vùng lõi giảm 2.221 ha, vùng đệm tăng 1.056 ha, vùng chuyển tiếp tăng 1.343 ha. Đây là khu vực điển hình cho cảnh quan karst bị biển xâm thực, lưu giữ bằng chứng về quá trình dâng- hạ mực nước biển và lịch sử cư trú của người Việt cổ.