Rắc rối số liệu thống kê

Còn nhớ suốt tháng 6/2008, nhiều báo cáo đã sử dụng con số nhập siêu năm tháng đầu năm là 14,4 tỉ Đô la do Tổng cục Thống kê công bố chính thức.

Chung quanh con số này đã có biết bao phát biểu, phân tích, bình luận, tất cả đều bày tỏ sự lo lắng đối với con số nhập siêu tăng nhanh này.

Cũng từ con số này, nhiều người quan ngại đến cán cân vãng lai của Việt Nam cũng như khả năng giữ giá đồng nội tệ...

Đến tháng sau, Tổng cục Thống kê lại cho biết nhập siêu trong tháng 6/2008 đã chậm lại (1,3 tỉ so với mức trên 3 tỉ trong tháng 3 và tháng 4). Lẽ ra cộng dồn 1,3 tỉ với 14,4 tỉ nói trên, ta sẽ có con số nhập siêu sáu tháng đầu năm vào khoảng 15,7 tỉ Đô la.

Nhưng không, số liệu chính thức của Tổng cục Thống kê cho biết nhập siêu sáu tháng đầu năm chỉ là 14,8 tỉ Đô la!

Ở đây chỉ có một cách giải thích duy nhất cho mức chênh lệch này là con số ước tính trước đó không chính xác. Hay nói cách khác, con số 14,4 tỉ Đô la nhập siêu sau năm tháng đầu năm từng làm xôn xao dư luận là con số ước tính nhầm, và nhầm với sai số khá lớn.

Chuyện ước tính không chính xác này đã từng xảy ra. Chẳng hạn, vào tháng 2/2008, Tổng cục Thống kê mới cho biết “giá trị hàng hóa nhập khẩu tháng 1/2008 thực hiện 7,2 tỉ Đô la Mỹ, cao hơn mức 5,5 tỉ Đô la Mỹ đã được ước tính từ cuối tháng trước”.

Chưa hết, đến tháng này, theo thông tin từ Bộ Công thương, nhập siêu tháng 7 đã giảm còn 800 triệu Đô la (nếu cộng dồn với con số 14,8 tỉ Đô la nói trên thì nhập siêu bảy tháng đầu năm là 15,6 tỉ Đô la) nhưng không biết Bộ Công thương tính toán sao mà cho biết nhập siêu bảy tháng đầu năm là 15,01 tỉ Đô la, còn Bộ Kế hoạch và Đầu tư lại cho ra con số 15,24 tỉ Đô la.

Giai đoạn hiện nay, doanh nghiệp rất cần các con số chính xác về nền kinh tế để có thể hoạch định chiến lược riêng cho mình với những phương án khác nhau. Số liệu cứ ước tính với sai số lớn như thế sẽ làm méo mó hết các phân tích cũng như nhận định, không thể đóng vai trò làm nền tảng cho những quyết sách, cả vĩ mô lẫn vi mô, cho nền kinh tế.

(Theo TBKTSG)