Saudi Arabia đã ký thỏa thuận sơ bộ với Mỹ về việc Mỹ cung cấp cho Saudi Arabia hệ thống lá chắn tên lửa Thaad. Bước tiến quan trọng đến thương vụ vũ khí trị giá 15 tỷ USD này đã được phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận với hãng tin CNBC.

Thỏa thuận cấp chính phủ nói trên đã được các quan chức Saudi Arabia và Mỹ ký kết trong tuần này, mở đường cho hợp đồng chính thức mua bán 44 bệ phóng, tên lửa và các thiết bị liên quan của Thaad.

Do tập đoàn quốc phòng Mỹ Lockheed Martin - nhà cung cấp vũ khí số 1 của Lầu Năm Góc - sản xuất, Thaad được xem là giữ vị trí cao nhất trong số các hệ thống đánh chặn tên lửa của Mỹ.

Việc Riyadh chuẩn bị chi 15 tỷ USD để mua Thaad diễn ra trong bối cảnh Saudi Arabia đối mặt sự chỉ trích mạnh mẽ của phương Tây xung quanh vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi, cũng như vai trò của nước này trong cuộc nội chiến ở Yemen.

Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh tầm quan trọng của các thỏa thuận quốc phòng giữa Mỹ với Saudi Arabia, xem đây là lý do để ông giữ vững quan hệ với Riyadh sau vụ Khashoggi. Thái tử Mohammed bin Salman của Saudi Arabia phủ nhận những cáo buộc cho rằng ông biết trước về kế hoạch sát hại vị nhà báo bất đồng chính kiến.

Saudi Arabia và Mỹ bắt đầu bán về kế hoạch mua bán Thaad vào tháng 12/2016.

"Sau khi hoàn tất các thủ tục thông báo cho Quốc hội trong năm 2017 sau nhiều tháng đàm phán, việc ký thư chấp nhận và đề nghị đánh dấu một bước quan trọng trong việc bảo vệ Mỹ và các đồng minh ở khu vực khỏi tên lửa có nguồn gốc từ Iran", vị phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đề nghị không tiết lộ danh tính nói với CNBC.

"Việc bán hệ thống phòng thủ tên lửa Thaad cho Saudi Arabia sẽ mang lại lợi ích cho an ninh quốc gia Mỹ thông qua hỗ trợ an ninh dài hạn ở Saudi Arabia và vùng Vịnh, trong bối cảnh mối nguy tên lửa đạn đạo ngày càng tăng từ Iran và các nhóm cực đoan do Iran hậu thuẫn", vị này nói.

Saudi Arabia, quốc gia xuất khẩu dầu lửa lớn nhất thế giới, là một trong những đối tác chiến lược quan trọng nhất của Mỹ và là một khách "sộp" của các công ty quốc phòng Mỹ.

Saudi Arabia hiện là quốc gia mua nhiều nhất vũ khí do Mỹ sản xuất, và điều này được xem là nhân tố giúp Riyadh tránh được sự trừng phạt của Washington trong vụ sát hại nhà báo Khashoggi và vì sự dính líu của Saudi Arabia trong cuộc nội chiến ở Yemen.

Trong một tuyên bố gây bất ngờ vào tuần trước, ông Trump khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục sát cánh với Saudi Arabia, nhấn mạnh rằng mối quan hệ giữa hai nước phục vụ cho chủ trương "nước Mỹ trên hết" của ông. Ông Trump cũng nói về khả năng ảnh hưởng bất lợi đến các nhà thầu quốc phòng Mỹ nếu Mỹ trừng phạt Saudi Arabia vì vụ Khashoggi.

"Tôi nói với các bạn về điều mà tôi không muốn làm", ông Trump trả lời phỏng vấn đài CBS hồi tháng 10, khi ông được hỏi về khả năng cấm vận vũ khí đối với Riyadh. "Boeing, Lockheed, Raytheon, tất cả những công ty này. Tôi không muốn gây mất việc làm. Tôi không muốn mất một đơn hàng như thế".