TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Siêu thị tại Mỹ khổ vì trộm vặt
Giá trị hàng hóa bị đánh cắp ở Wal-Mart đang tiến tới mức 1% doanh số, lên khoảng 3 tỷ USD mỗi năm
Một ngày đầu năm 2007, Lisa King Fithian đi vào khu vực tự thanh toán tại một cửa hiệu Wal-Mart ở Attalla, Alabama (Mỹ), trên tay cầm một chiếc đèn java và một cây bút đồ chơi cho vật nuôi trong nhà.
Theo các tài liệu của tòa án, khi đó, Fithian đã không để máy tính tiền quét qua 2 món hàng với tổng trị giá là 26,97 USD trên và tìm cách chuồn khỏi cửa hàng. Và do đó, người phu nữ này bị kết tội ăn cắp, mặc dù vẫn một mực khẳng định toàn bộ sự việc trên chỉ là hiểu lầm.
Án phạt dành cho Fithian không giống như những hình phạt bình thường. Vị quan tòa địa phương, Kenneth Robertson, đã nghĩ tới những hình thức xử phạt mới dành cho tội ăn cắp trong các cửa hàng, thay vì hình phạt bằng tiền hoặc những đợt ngồi tù ngắn đang có xu hướng không đem lại hiệu quả gì.
Ông đã có cuộc trao đổi với người quản lý cửa hàng Wal-Mart về việc bắt Fithian phải đeo một tấm biển ở cổ ghi tội mà bà ta đã mắc phải và đứng ngoài cửa hiệu trên. Vị giám đốc Wal-Mart này, Neil Hawkins, đồng ý đồng ý ngay lập tức.
Do đó, vào một ngày thứ 7, Fithian đứng trước cửa hiệu Wal-Mart, đeo hai tấm biển trước ngực và sau lưng có đề dòng chữ: “Tôi là kẻ trộm. Tôi đã ăn cắp trong cửa hàng Wal-Mart.”
Kể từ đó, thị trấn gồm 6.859 dân này đã trở thành nơi thí điểm xem liệu việc đánh vào lòng tự trọng có phải là cách để làm giảm tình trạng ăn cắp trong các siêu thị hay không.
Chỉ trong vòng một vài tháng gần đây, hơn 20 người tại thị trấn này đã phải chịu hình phạt như vậy. Angela Bates phải đeo một tấm biển và đi lại trên hè phố sau khi thú nhận đã lấy cắp 5 chiếc áo, hai chiếc váy và một đôi giày trong cửa hiệu Wal-Mart.
Billy Williams cũng chịu hình phạt tương tự sau khi lấy cắp một cần câu cá, mồi câu và lưỡi câu trong cửa hiệu này. Và Paula Regina Cox cũng phải đối diện với những người hàng xóm trong bộ dạng với một chiếc biển tố cáo tội ăn cắp trên cổ sau khi bị cảnh sát bắt giữ vì lấy cắp 6 chiếc VCD trị giá 99 USD tại Wal-Mart.
Những tấm biển mà những người ăn cắp vặt nói trên phải đeo là bằng chứng cho thấy Wal-Mart đang phải chiến đấu ra sao với nạn ăn cắp vặt trong thời gian này.
Năm ngoái, lĩnh vực bán lẻ tại Mỹ đã thiệt hại tới 41,6 tỷ USD do hành vi ăn cắp trong các cửa hàng, siêu thị cũng như các hành vi gian dối khác của khách hàng và nhân viên bán hàng, tăng 11% so với năm 2005.
Các cơ quan pháp luật của Mỹ hiện đang tìm kiếm các biện pháp trừng trị khác đối với loại tội phạm này vì các biện pháp xử phạt truyền thống xem ra không có hiệu quả. Mặt khác, số lượng các phiên tòa tại Mỹ hàng năm đã là quá lớn.
Robertson nói: “Các biện pháp xử phạt thông thường như kẻ trộm phải trả một khoản tiền phạt hoặc ngồi tù một thời gian không có tác dụng nhiều như việc họ phải đứng trước cửa hàng mà họ đã thực hiện hành vi ăn cắp với tấm biển tố cáo đeo trên ngực.”
Lợi nhuận sụt giảm
Các biện pháp xử phạt đánh vào lòng tự trọng cũng đã được áp dụng ở một số bang khác của Mỹ, bao gồm California, Georgia, Tennessee và Texas và còn được áp dụng đối với nhiều loại hình tội phạm khác nhau. Tuy nhiên, Attalla được xem là địa phương nỗ lực nhiều nhất trong việc sử dụng hình phạt này để xử lý và ngăn chặn nạn ăn cắp vặt trong các cửa hàng, siêu thị.
Nạn ăn cắp vặt đặc biệt nghiêm trọng ở Wal-Mart. Là hãng bán lẻ lớn nhất thế giới, với doanh thu hàng năm lên tới 350 tỷ USD, Wal-Mart bị thiệt hại nhiều nhất do loại tội phạm này. Wal-Mart đã cảnh báo rằng lợi nhuận quý 2 của tập đoàn sẽ giảm xuống mức dự báo thấp nhất của giới phân tích, một phần vì vấn nạn này.
Theo tính toán của các chuyên gia, giá trị hàng hóa bị đánh cắp ở Wal-Mart đang tiến tới mức 1% doanh số, đạt khoảng 3 tỷ USD mỗi năm.
Các nhà điều hành của Wal-Mart đã và đang thảo luận các chính sách đối với vấn đề ăn cắp vặt trong các cửa hàng của hãng. Năm ngoái, tập đoàn này cho phép các quản lý cửa hàng tùy chọn có hoặc không khởi kiện những người vi phạm lần đầu dưới 18 tuổi hoặc những người lấy cắp những món hàng có giá trị bằng hoặc dưới 25 USD.
Tuy nhiên, từ đầu tháng 7 này, Wal-Mart đã thực hiện những biện pháp nặng tay hơn. Theo đó, các quản lý cửa hàng được phép khởi kiện những người ăn cắp lần đầu có độ tuổi từ 16 trở lên.
Biện pháp kỹ thuật
Thách thức đối với Wal-Mart là làm thế nào để giữ được sức hấp dẫn của các cửa hàng đối với khách mua hàng mà vẫn đảm bảo được vấn đề an ninh.
Về bản chất, bán lẻ là một lĩnh vực trong đó mà các công ty cố gắng tạo ra một môi trường ấm áp, thân thiện để người mua hàng có thể sờ, cảm nhận và thử các loại hàng hóa. Việc ngăn cản khách hàng đến quá gần hàng hóa rất có thể đồng nghĩa với việc đuổi khách đi.
Giáo sư tội phạm học Richard Hollinger tại Đại học Florida, người vừa phối hợp với Liên đoàn Bán lẻ Mỹ tiến hành một cuộc điều tra về nạn trộm cắp trong các cửa hàng, siêu thị nói: “Dùng các thiết bị và nhân viên bảo vệ để giảm nạn trộm cắp trong siêu thị có thể sẽ tạo ra một môi trường hà khắc. Người mua hàng sẽ cảm thấy như họ đang ở sân bay thay vì đang đi mua sắm trong siêu thị, nơi lẽ ra việc họ mua hàng phải được khuyến khích bằng âm nhạc.”
Tuy nhiên, các hãng bán lẻ nổi tiếng, từ Wal-Mart, Target tới Sears Holdings và J.C. Penney đều đang phản đối lại quan điểm này. Trong những năm gần đây, các hãng bán lẻ này đã không ngừng nâng cấp công nghệ và dùng chung một cơ sở dữ liệu với các cơ quan thi hành luật pháp để giảm nạn ăn cắp vặt.
Tuy nhiên, tỷ lệ mất cắp so với doanh số vẫn không giảm. Thống kê cho thấy, tỷ lệ này đã tăng từ mức 1,60% trong năm 2005 lên mức 1,61% trong năm 2006.
“Đó là vì chúng tôi đang làm trong một ngành công nghiệp mở cửa cho tất cả mọi người,” Joseph LaRocca, Phó chủ tịch phụ trách chống trộm cắp tại Liên đoàn Bán lẻ Mỹ nói.
Giải pháp sáng tạo?
Attalla được coi là nơi đại diện cho những thách thức đối với ngành bán lẻ phải đối mặt. Thu nhập của người dân ở đây là 28.600 USD/năm, thấp hơn so với mức trung bình của toàn bang Alabama khoảng 8.000USD và thấp hơn mức bình quân toàn quốc khoảng 18.000 USD. Và nạn trộm cắp trong siêu thị đang gia tăng.
Quan tòa Robertson cho biết, số vụ ăn cắp trong các cửa hàng, siêu thị bị đem ra xét xử tại tòa án địa phương đã tăng gấp 3 lần trong vòng 15 năm qua. Và Wal-Mart là nạn nhân lớn nhất. “Trong số khoảng 10 vụ ăn cắp trong siêu thị mà chúng tôi giải quyết mỗi tuần, có khoảng 8 vụ diễn ra ở Wal-Mart,” ông nói.
Từ khi Robertson áp dụng hình thức trừng phạt đeo bảng trên, ông đã nhận được sự ủng hộ tuyệt đối của các chính khách địa phương. “Ăn cắp vặt là một nạn dịch trong các cửa hàng lớn và tôi rất đồng tình với biện pháp rất sáng tạo và hiệu quả mà Robertson dùng để xử lý những hành vi như vậy,” Thị trưởng Attalla nói.
Ý kiến trái chiều
Tuy nhiên, biện pháp này không phải là không gây tranh cãi. Một số nhà phê bình cho rằng đây là một hình phạt tàn nhẫn và kỳ lạ.
Một số khác thì cho rằng các quan tòa không thể tính toán được mức độ hiệu quả của biện pháp này. Trên thực tế, đã có trường hợp, một người ăn cắp trong siêu thị bị phạt đeo biển ở nơi công cộng, sau đó đã lại tiếp tục tái vi phạm.
Wal-Mart cũng không muốn dính dáng nhiều đến việc cách thức trừng phạt này. Mặc dù đồng ý cách trừng phạt cho kẻ trộm đeo biển, Hawkins, người quản lý cửa hàng Wal-Mart ở Attalla không đồng ý để Fithian đeo biển đứng bên ngoài cửa hàng của ông thêm ngày thứ hai, mà thay vào đó là đứng ở những nơi công cộng khác, như tòa án chẳng hạn.
“Tôi cho rằng, hình phạt này phải được cơ quan thực thi luật pháp giám sát. Chúng tôi không nên dính dáng đến việc trừng phạt này,” ông nói.
(Theo BusinessWeek)
Theo các tài liệu của tòa án, khi đó, Fithian đã không để máy tính tiền quét qua 2 món hàng với tổng trị giá là 26,97 USD trên và tìm cách chuồn khỏi cửa hàng. Và do đó, người phu nữ này bị kết tội ăn cắp, mặc dù vẫn một mực khẳng định toàn bộ sự việc trên chỉ là hiểu lầm.
Án phạt dành cho Fithian không giống như những hình phạt bình thường. Vị quan tòa địa phương, Kenneth Robertson, đã nghĩ tới những hình thức xử phạt mới dành cho tội ăn cắp trong các cửa hàng, thay vì hình phạt bằng tiền hoặc những đợt ngồi tù ngắn đang có xu hướng không đem lại hiệu quả gì.
Ông đã có cuộc trao đổi với người quản lý cửa hàng Wal-Mart về việc bắt Fithian phải đeo một tấm biển ở cổ ghi tội mà bà ta đã mắc phải và đứng ngoài cửa hiệu trên. Vị giám đốc Wal-Mart này, Neil Hawkins, đồng ý đồng ý ngay lập tức.
Do đó, vào một ngày thứ 7, Fithian đứng trước cửa hiệu Wal-Mart, đeo hai tấm biển trước ngực và sau lưng có đề dòng chữ: “Tôi là kẻ trộm. Tôi đã ăn cắp trong cửa hàng Wal-Mart.”
Kể từ đó, thị trấn gồm 6.859 dân này đã trở thành nơi thí điểm xem liệu việc đánh vào lòng tự trọng có phải là cách để làm giảm tình trạng ăn cắp trong các siêu thị hay không.
Chỉ trong vòng một vài tháng gần đây, hơn 20 người tại thị trấn này đã phải chịu hình phạt như vậy. Angela Bates phải đeo một tấm biển và đi lại trên hè phố sau khi thú nhận đã lấy cắp 5 chiếc áo, hai chiếc váy và một đôi giày trong cửa hiệu Wal-Mart.
Billy Williams cũng chịu hình phạt tương tự sau khi lấy cắp một cần câu cá, mồi câu và lưỡi câu trong cửa hiệu này. Và Paula Regina Cox cũng phải đối diện với những người hàng xóm trong bộ dạng với một chiếc biển tố cáo tội ăn cắp trên cổ sau khi bị cảnh sát bắt giữ vì lấy cắp 6 chiếc VCD trị giá 99 USD tại Wal-Mart.
Những tấm biển mà những người ăn cắp vặt nói trên phải đeo là bằng chứng cho thấy Wal-Mart đang phải chiến đấu ra sao với nạn ăn cắp vặt trong thời gian này.
Năm ngoái, lĩnh vực bán lẻ tại Mỹ đã thiệt hại tới 41,6 tỷ USD do hành vi ăn cắp trong các cửa hàng, siêu thị cũng như các hành vi gian dối khác của khách hàng và nhân viên bán hàng, tăng 11% so với năm 2005.
Các cơ quan pháp luật của Mỹ hiện đang tìm kiếm các biện pháp trừng trị khác đối với loại tội phạm này vì các biện pháp xử phạt truyền thống xem ra không có hiệu quả. Mặt khác, số lượng các phiên tòa tại Mỹ hàng năm đã là quá lớn.
Robertson nói: “Các biện pháp xử phạt thông thường như kẻ trộm phải trả một khoản tiền phạt hoặc ngồi tù một thời gian không có tác dụng nhiều như việc họ phải đứng trước cửa hàng mà họ đã thực hiện hành vi ăn cắp với tấm biển tố cáo đeo trên ngực.”
Lợi nhuận sụt giảm
Các biện pháp xử phạt đánh vào lòng tự trọng cũng đã được áp dụng ở một số bang khác của Mỹ, bao gồm California, Georgia, Tennessee và Texas và còn được áp dụng đối với nhiều loại hình tội phạm khác nhau. Tuy nhiên, Attalla được xem là địa phương nỗ lực nhiều nhất trong việc sử dụng hình phạt này để xử lý và ngăn chặn nạn ăn cắp vặt trong các cửa hàng, siêu thị.
Nạn ăn cắp vặt đặc biệt nghiêm trọng ở Wal-Mart. Là hãng bán lẻ lớn nhất thế giới, với doanh thu hàng năm lên tới 350 tỷ USD, Wal-Mart bị thiệt hại nhiều nhất do loại tội phạm này. Wal-Mart đã cảnh báo rằng lợi nhuận quý 2 của tập đoàn sẽ giảm xuống mức dự báo thấp nhất của giới phân tích, một phần vì vấn nạn này.
Theo tính toán của các chuyên gia, giá trị hàng hóa bị đánh cắp ở Wal-Mart đang tiến tới mức 1% doanh số, đạt khoảng 3 tỷ USD mỗi năm.
Các nhà điều hành của Wal-Mart đã và đang thảo luận các chính sách đối với vấn đề ăn cắp vặt trong các cửa hàng của hãng. Năm ngoái, tập đoàn này cho phép các quản lý cửa hàng tùy chọn có hoặc không khởi kiện những người vi phạm lần đầu dưới 18 tuổi hoặc những người lấy cắp những món hàng có giá trị bằng hoặc dưới 25 USD.
Tuy nhiên, từ đầu tháng 7 này, Wal-Mart đã thực hiện những biện pháp nặng tay hơn. Theo đó, các quản lý cửa hàng được phép khởi kiện những người ăn cắp lần đầu có độ tuổi từ 16 trở lên.
Biện pháp kỹ thuật
Thách thức đối với Wal-Mart là làm thế nào để giữ được sức hấp dẫn của các cửa hàng đối với khách mua hàng mà vẫn đảm bảo được vấn đề an ninh.
Về bản chất, bán lẻ là một lĩnh vực trong đó mà các công ty cố gắng tạo ra một môi trường ấm áp, thân thiện để người mua hàng có thể sờ, cảm nhận và thử các loại hàng hóa. Việc ngăn cản khách hàng đến quá gần hàng hóa rất có thể đồng nghĩa với việc đuổi khách đi.
Giáo sư tội phạm học Richard Hollinger tại Đại học Florida, người vừa phối hợp với Liên đoàn Bán lẻ Mỹ tiến hành một cuộc điều tra về nạn trộm cắp trong các cửa hàng, siêu thị nói: “Dùng các thiết bị và nhân viên bảo vệ để giảm nạn trộm cắp trong siêu thị có thể sẽ tạo ra một môi trường hà khắc. Người mua hàng sẽ cảm thấy như họ đang ở sân bay thay vì đang đi mua sắm trong siêu thị, nơi lẽ ra việc họ mua hàng phải được khuyến khích bằng âm nhạc.”
Tuy nhiên, các hãng bán lẻ nổi tiếng, từ Wal-Mart, Target tới Sears Holdings và J.C. Penney đều đang phản đối lại quan điểm này. Trong những năm gần đây, các hãng bán lẻ này đã không ngừng nâng cấp công nghệ và dùng chung một cơ sở dữ liệu với các cơ quan thi hành luật pháp để giảm nạn ăn cắp vặt.
Tuy nhiên, tỷ lệ mất cắp so với doanh số vẫn không giảm. Thống kê cho thấy, tỷ lệ này đã tăng từ mức 1,60% trong năm 2005 lên mức 1,61% trong năm 2006.
“Đó là vì chúng tôi đang làm trong một ngành công nghiệp mở cửa cho tất cả mọi người,” Joseph LaRocca, Phó chủ tịch phụ trách chống trộm cắp tại Liên đoàn Bán lẻ Mỹ nói.
Giải pháp sáng tạo?
Attalla được coi là nơi đại diện cho những thách thức đối với ngành bán lẻ phải đối mặt. Thu nhập của người dân ở đây là 28.600 USD/năm, thấp hơn so với mức trung bình của toàn bang Alabama khoảng 8.000USD và thấp hơn mức bình quân toàn quốc khoảng 18.000 USD. Và nạn trộm cắp trong siêu thị đang gia tăng.
Quan tòa Robertson cho biết, số vụ ăn cắp trong các cửa hàng, siêu thị bị đem ra xét xử tại tòa án địa phương đã tăng gấp 3 lần trong vòng 15 năm qua. Và Wal-Mart là nạn nhân lớn nhất. “Trong số khoảng 10 vụ ăn cắp trong siêu thị mà chúng tôi giải quyết mỗi tuần, có khoảng 8 vụ diễn ra ở Wal-Mart,” ông nói.
Từ khi Robertson áp dụng hình thức trừng phạt đeo bảng trên, ông đã nhận được sự ủng hộ tuyệt đối của các chính khách địa phương. “Ăn cắp vặt là một nạn dịch trong các cửa hàng lớn và tôi rất đồng tình với biện pháp rất sáng tạo và hiệu quả mà Robertson dùng để xử lý những hành vi như vậy,” Thị trưởng Attalla nói.
Ý kiến trái chiều
Tuy nhiên, biện pháp này không phải là không gây tranh cãi. Một số nhà phê bình cho rằng đây là một hình phạt tàn nhẫn và kỳ lạ.
Một số khác thì cho rằng các quan tòa không thể tính toán được mức độ hiệu quả của biện pháp này. Trên thực tế, đã có trường hợp, một người ăn cắp trong siêu thị bị phạt đeo biển ở nơi công cộng, sau đó đã lại tiếp tục tái vi phạm.
Wal-Mart cũng không muốn dính dáng nhiều đến việc cách thức trừng phạt này. Mặc dù đồng ý cách trừng phạt cho kẻ trộm đeo biển, Hawkins, người quản lý cửa hàng Wal-Mart ở Attalla không đồng ý để Fithian đeo biển đứng bên ngoài cửa hàng của ông thêm ngày thứ hai, mà thay vào đó là đứng ở những nơi công cộng khác, như tòa án chẳng hạn.
“Tôi cho rằng, hình phạt này phải được cơ quan thực thi luật pháp giám sát. Chúng tôi không nên dính dáng đến việc trừng phạt này,” ông nói.
(Theo BusinessWeek)
