Theo nhận xét của cử tri thì việc xử lý của chính quyền địa phương đối với sự cố môi trường, nhất là đối với các vụ cháy, nổ còn lúng túng.

Sáng 21/10, trong phiên khai mạc kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã nghe Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn trình bày báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến kỳ họp.

Ông Mẫn cho biết, từ sau kỳ họp thứ bảy đến nay, đã tổng hợp được 3.526 ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước.

Cử tri, nhân dân ghi nhận và đánh giá cao những chuyển biến tích cực, toàn diện trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, xã hội của đất nước thời gian qua.

Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều vấn đề cử tri, nhân dân băn khoăn, lo lắng như: tác động của chiến tranh thương mại giữa một số nước lớn, những diễn biến phức tạp ở Biển Đông, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam.

Khiến cử tri lo lắng còn có tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí mới được ngăn chặn ở mức độ nhất định, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở một số địa phương chưa triệt để gây bức xúc trong nhân dân.

Đi vào những vấn đề cụ thể, ông Mẫn cho biết, nhân dân phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường chậm được khắc phục. Mức độ ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội, Tp.HCM gây nguy hại đến sức khỏe nhân dân.

Báo cáo dẫn chứng, tại Hà Nội, theo số liệu từ 13 trạm quan trắc, trong thời gian từ ngày 12/9 đến ngày 29/9, chất lượng không khí (AQI) liên tục có những ngày nồng độ bụi PM2.5 vượt ngưỡng cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT. Tại Tp.HCM, theo số liệu từ 30 trạm quan trắc chất lượng không khí từ ngày 3/9/2019 đến 20/9/2019 có sự gia tăng đột biến của các chất ô nhiễm như bụi lơ lửng, NO2, SO2, CO... trong các ngày 18 đến 20/9. Cao nhất là ngày 20/9, bụi tăng gấp 2,19 lần, NO2 tăng 1,41 lần, CO tăng 1,4 lần. Đặc biệt ghi nhận sự gia tăng bụi mịn PM10, PM 2.5 gia tăng từ 1,9-2,2 lần, gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ, tỷ lệ mắc bệnh liên quan đến yếu tố môi trường tăng khoảng 30%.

Theo các chuyên gia, bụi mịn PM 2.5 là loại bụi có kích cỡ nhỏ chỉ bằng 1/30 sợi tóc người và có khả năng đi sâu vào các phế nang của phổi, thậm chí là mạch máu, gây viêm nhiễm đường hô hấp và làm tăng nguy cơ tử vong ở người mắc bệnh ung thư phổi và bệnh tim.

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, Bộ Tài nguyên và Môi trường, trung bình mỗi năm có khoảng 9.000 người tử vong vì nguồn nước ô nhiễm, trên 200.000 trường hợp phát hiện ung thư.

Dẫn chứng tiếp theo là vụ cháy tại Công ty Cổ phần Bóng đèn - Phích nước Rạng Đông sử dụng thủy ngân có độc tính cao hơn so với viên Amalgam. Từ năm 2016, Công ty công bố chỉ sử dụng viên Amalgam (hỗn hợp của Hg - Zn và Bismut) để sản xuất bóng đèn và khối lượng viên Amalgam trong kho chứa hóa chất tầng 1 bị cháy chỉ còn vài kilôgram.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế của Tổng cục Môi trường ngày 31/8/2019, Công ty thừa nhận toàn bộ 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy sử dụng thủy ngân lỏng (có độc tính cao hơn so với viên Amalgam) với khối lượng theo tính toán của các nhà khoa học là 30 mg/bóng.

Bên cạnh đó, khối lượng hóa chất còn lại trong tủ cấp đông tại khu vực bị cháy là: hơn 4.5 triệu viên Amalgam với trọng lượng là 41,75 kg; Thủy ngân lỏng là 108,9 kg, trong đó 34,3 kg được bảo quản an toàn cùng với viên Amalgam. Như vậy, lượng thủy ngân đã phát tán ra ngoài môi trường do sự cố cháy nổ là 15,1 kg đến 27,2 kg.

Cử tri cho rằng  việc xử lý của chính quyền địa phương đối với sự cố môi trường, nhất là đối với các vụ cháy, nổ còn lúng túng.

Đề nghị từ nhân dân là Chính phủ chỉ đạo khẩn trương di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường ra ngoài trung tâm thành phố, ngăn chặn kịp thời các nguồn gây ô nhiễm, tăng cường kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi xả chất thải trực tiếp ra môi trường, thông tin kịp thời về tình hình, mức độ ô nhiễm môi trường để Nhân dân chủ động phòng tránh. 

Hàng trăm công nhân bị thu giữ ATM để trừ nợ

Ông Mẫn cũng cho biết, cử tri lo lắng khi tình hình tội phạm vẫn diễn biến phức tạp, liên tiếp xảy ra nhiều vụ giết người, cố ý gây thương tích, chống người thi hành công vụ với hành động liều lĩnh, manh động.

Tình trạng bạo hành phụ nữ, xâm hại và lạm dụng tình dục trẻ em vẫn xảy ra, tội phạm có tổ chức, tội phạm liên quan đến "tín dụng đen", cầm đồ, đòi nợ thuê, bắt giữ người trái pháp luật gây lo lắng, bất an trong nhân dân.

Vụ việc điển hình được nêu tại  báo cáo là ngày 8/10/2019, Công an thành phố Đồng Xoài (tỉnh Bình Phước) đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can năm người cho vay nặng lãi liên tỉnh, trong đó tạm giam bốn người.

Theo cơ quan điều tra, từ số vốn ban đầu cho vay khoảng 700 triệu đồng, sau hơn một năm hoạt động, số tiền đã tăng lên hơn 5 tỷ đồng, trong đó tiền lãi thu về là gần 2,5 tỷ đồng. Có khoảng 900 người đã vay tiền của nhóm này trong một năm qua tại ba địa phương là Bình Phước, Bình Dương và Tp.HCM. Hiện vẫn còn 200 người đang vay tiền từ nhóm này.

Trong vụ này, hàng trăm công nhân tại khu công nghiệp Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai đã bị nhiều đối tượng khống chế thu giữ thẻ ATM để trừ nợ tín dụng đen.