Sử dụng công nghệ 3D cắt khối u nhầy lớn trong buồng tim

Biểu hiện lâm sàng của khối u: các triệu chứng do tắc nghẽn trong buồng tim (biểu hiện lâm sàng khó thở, hồi hộp trống ngực, tức ngực…), các biến chứng tắc mạch do mảnh u vỡ theo dòng máu từ tim ra ngoài gây tắc mạch các cơ quan (não, tạng, chi). Có thể có triệu chứng viêm hệ thống do phản ứng kháng nguyên - kháng thể (sốt nhẹ, đau mỏi các khớp, máu lắng tăng…). Trong thực tế, biểu hiện lâm sàng đa dạng, đôi khi nghèo nàn cả về cơ năng lẫn thực thể do đó rất dễ bỏ qua khi thăm khám. Nhiều trường hợp người bệnh không có triệu chứng, hoặc thoáng qua không để lại dấu ấn gì, được phát hiện tình cờ bằng siêu âm tim.

Sự nguy hiểm của khối u: u di động theo nhịp co bóp của quả tim, những khối u có cuống dài di động gây lấp kín lỗ van tim hoặc mảnh u vỡ gây tắc động mạch vành làm ngừng tim đột ngột là nguyên nhân đột tử. Biến chứng thuyên tắc mạch não, mạch tạng trong ổ bụng, mạch chi để lại những hậu quả nặng nề.Trung tâm tim mạch bệnh viện E vừa phẫu thuật thành công lấy khối u lớn trong buồng tim (tâm nhĩ trái) bằng phương pháp mổ nội soi toàn bộ với công nghệ 3D, chỉ qua các trocars nhỏ ≤ 1,2cm cho bệnh nhân nữ 56 tuổi.Bệnh nhân N.T.H quê Nghệ An, nhập viện tại Trung tâm tim mạch bệnh viện E sáng sớm ngày 2/3/ 2021 vì khó thở, đau ngực. Qua khám bệnh các bác sỹ phát hiện có khối u nhầy kích thước 6cm di động nguy hiểm trong buồng tâm nhĩ trái. Các bác sỹ đã ngay lập tức triển khai phẫu thuật lấy khối u ra khỏi buồng tim cho người bệnh.

Điều đáng nói ở đây bệnh nhân đã được mổ theo phương pháp mổ nội soi với công nghệ 3D: chỉ qua các trocars nhỏ ≤ 1,2cm đục xuyên qua thành ngực, hệ thống nội soi với camera 3D. Sau ca mổ kéo dài hơn 3h đồng hồ, các bác sỹ đã cắt bỏ triệt để khối u với phần vách tim diện u bám, vá lại vách tim bằng vật liệu thay thế. Đây là phương pháp mổ tim ít xâm lấn nhất hiện nay được thực hiện tại nước ta. Người bệnh đã tỉnh táo, tự thở chỉ sau vài giờ phẫu thuật. Đến nay sau mổ 6 ngày, bệnh nhân đã có thể xuất viện.Theo TS.BS Nguyễn Công Hựu - Phó Giám đốc Bệnh viện E - Trưởng khoa Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực, Trung tâm tim mạch, nếu đã chẩn đoán có khối u nhầy trong buồng tim, người bệnh cần được phẫu thuật lấy bỏ khối u ngay để tránh các tai biến, biến chứng do u gây ra đe doạ đến tính mạng.Với phương pháp mổ truyền thống, các bác sỹ sẽ mở dọc toàn bộ xương ức, đường mổ dài giữa ngực chừng 15 - 20cm, thiết lập hệ thống tim phổi nhân tạo, làm tim ngừng hoạt động, mở vào buồng tim cắt bỏ toàn bộ khối u. Nhiều trường hợp phải cắt bỏ cả phần thành, vách tim do khối u bám để lấy bỏ u triệt để tránh tái phát, sau đó vá lại thành, vách tim bằng vật liệu thay thế.

Đến nay, với sự phát triển của y học hiện đại, việc phẫu thuật lấy u nhầy trong buồng tim khá an toàn, tuy nhiên phương pháp vẫn tồn tại nhược điểm nhỏ là để lại sẹo mổ dài giữa ngực ảnh hưởng đến thẩm mỹ, nhất là khối u lại hay gặp ở nữ giới. Việc ứng dụng mổ nội soi đã giúp khắc phục bớt nhược điểm này. Với phương pháp mổ nội soi, toàn bộ các ống dẫn máu của hệ thống máy tim phổi nhân tạo được đưa vào từ mạch máu ngoại vi qua da bởi các vết chích nhỏ, các dụng cụ mổ (kéo, kẹp, dao điện…), được đưa qua các lỗ mở thành ngực tại các khoang liên sườn, tránh đường mổ truyền thống mở xương ức dọc dài giữa ngực. Phần lớn các kíp mổ nội soi hiện nay sử dụng đường mở 4-6cm cắt cơ liên sườn để thao tác phẫu thuật (được gọi là phương pháp nội soi hỗ trợ).

Với kỹ thuật mổ nội soi toàn bộ, phẫu thuật viên giảm thiểu tối đa đường rạch da cắt cơ, thay vì đường cắt cơ 4-6cm, các thao tác phẫu thuật được thực hiện chỉ qua các trocars nhỏ ≤ 1,2cm đục qua da. Đây là phương pháp ít xâm lấn nhất, giảm tối đa các sang chấn phẫu thuật, giúp người bệnh nhanh hồi phục, đặc biệt đảm bảo tính thẩm mỹ cho nữ giới. Tuy nhiên, phương pháp đòi hỏi kíp phẫu thuật phải có kinh nghiệm, thành thạo kỹ thuật, được đào tạo bài bản trong thời gian dài hơn so với mổ mở thông thường hay nội soi hỗ trợ.Theo TS.BS Nguyễn Công Hựu, trung tâm tim mạch bệnh viện E đã sớm ứng dụng hệ thống nội soi với camera 3D vào trong mổ tim. Công nghệ 3D này giúp hình ảnh phẫu thuật trở nên rõ nét, có chiều sâu không gian, phóng đại các chi tiết, làm rõ hơn các góc khuất giải phẫu giúp cho các thao tác phẫu thuật trở nên thuận lợi, an toàn, rút ngắn thời gian mổ. Việc mổ nội soi toàn bộ với công nghệ 3D lấy các khối u trong tim cũng rất ưu điểm trong việc thám sát các ngóc ngách (vốn chằng chịt bởi các cấu trúc giải phẫu trong các buồng tim) tránh để sót các mảnh u mà phẫu thuật mở thông thường khó quan sát hết được.