Trung Quốc xây thêm 12.000 km đường sắt cao tốc để kích thích tăng trưởng kinh tế

Theo kế hoạch giao thông vận tải 5 năm mới được Quốc vụ viện Trung Quốc công bố, nước này dự kiến mở rộng mạng lưới đường sắt cao tốc lên 50.000 km vào năm 2025. Kế hoạch này được công bố trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế Trung Quốc được dự báo sẽ giảm tốc trong thời gian tới.

Cũng trong kế hoạch này, Bắc Kinh dự kiến sẽ mở rộng ứng dụng hệ thống định vị vệ tinh Beidou của mình ở trong và ngoài nước, đồng thời thắt chặt kiểm soát dữ liệu giao thông, bởi tự cường về công nghệ và an ninh quốc gia hiện là các ưu tiên hàng đầu của chính phủ.

Trung Quốc hiện là quốc gia có mạng lưới đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới. Chỉ riêng phần tăng thêm (12.000 km) của Trung Quốc cũng lớn hơn tổng chiều dài đường sắt cao tốc của Nhật Bản, Tây Ban Nha, Pháp, Đức và Phần Lan cộng lại (11.954 km), theo dữ liệu từ Liên minh đường sắt quốc tế có trụ sở tại Paris (Pháp). Mặc dù vậy, trong kế hoạch nói trên, Quốc vụ viện Trung Quốc cho rằng hệ thống giao thông của nước này “vẫn chưa cân bằng” và “chưa được phát triển đầy đủ”.

Đầu tuần này, Trung Quốc công bố số liệu kinh tế năm 2021 với GDP tăng trưởng 8,1% - mức cao nhất trong một thập kỷ qua. Tuy nhiên, mức tăng trưởng trong quý 4/2021 sụt giảm so với mức 4,9% của quý trước đó. Đây cũng là mức tăng trưởng quý thấp nhất kể từ quý 2/2020 – thời điểm chỉ đạt 3,2% do tác động nặng nề của đại dịch Covid-19.

Những vấn đề như chiến lược phòng chống dịch Zero Covid, suy thoái trong lĩnh vực bất động sản và việc siết chặt quản lý lĩnh vực công nghệ của Bắc Kinh khiến nhiều nhà kinh tế cho rằng tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ giảm tốc trong năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ giảm xuống chỉ còn 4,9% trong năm 2022.

Trước tình hình này, Bắc Kinh đã tuyên bố sẽ đẩy mạnh đầu tư xây dựng hạ tầng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Cuối tuần trước, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia - cơ quan lập kế hoạch kinh tế hàng đầu của Trung Quốc, đã phê duyệt hai tuyến đường sắt cao tốc mới với tổng chiều dài 826,8 km, tổng mức đầu tư 238 tỷ Nhân dân tệ (37,5 tỷ USD).

Theo các nhà phân tích, đầu tư vào bất động sản và hạ tầng suy yếu là những nguyên nhân chính khiến tăng trưởng của kinh tế của Trung Quốc suy giảm trong nửa cuối năm 2021.

Tại một diễn đàn trực tuyến đầu tuần này, Liu Shijin, Phó giám đốc Ủy ban các vấn đề kinh tế tại Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc, nhấn mạnh rằng yếu tố quan trọng nhất để duy trì ổn định tăng trưởng là việc đầu tư ổn định, đặc biệt là vào cơ sở hạ tầng và bất động sản.

Còn Lu Ting, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của ngân hàng Nomura, hôm 19/1 nhận định bắc Kinh có thể sẽ tăng tốc đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng, dù “quy mô của các dự án này có thể chưa đủ để ổn định tăng trưởng”.

Việc mở rộng mạng lưới đường sắt cao tốc của Bắc Kinh nằm trong kế hoạch mở rộng mạng lưới đường sắt toàn quốc lên 165.000 km vào năm 2025, từ mức 146.000 km năm 2020.

Trong một văn bản hướng dẫn khác được ban hành vào tháng 2/2021, Chính phủ Trung Quốc cho biết nước này sẽ tăng gấp đôi quy mô đường sắt cao tốc và tăng quy mô mạng lưới đường sắt nói chung lên 200.000 km vào năm 2035.

Cũng nằm trong kế hoạch 5 năm của Quốc vụ viện, Trung Quốc xem kinh tế số với các công nghệ mới như 6G và dữ liệu lớn là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế giai đoạn tới. Nước này đặt mục tiêu đưa “các ngành công nghiệp chủ chốt của nền kinh tế số” chiếm khoảng 10% GDP vào năm 2025, tăng từ mức 7,8% của năm 2020