TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Thế giới đã tới lúc quay trở lại “bản vị vàng”?
Kết thúc phiên giao dịch đêm qua (15/8), giá vàng lao lên vùng 1.758 USD/oz, nhờ đồng USD mất giá khoảng 1%
Hôm qua (15/8) đánh dấu tròn 40 năm ngày Tổng thống Mỹ Richard Nixon xóa bỏ chế độ bản vị vàng. Đây là một mốc thời gian quan trọng khi các nước trên thế giới hiện đang lo lắng về nguy cơ xảy ra một cuộc khủng hoảng tài chính quốc tế mới, hãng tin CNBC bình luận.
Bản vị vàng là chế độ tiền tệ mà pháp luật quy định dùng vàng để đúc tiền vàng. Trong quá trình phát triển, chế độ này tiến triển dưới hình thức của 3 chế độ khác nhau: bản vị tiền vàng, bản vị vàng thỏi và bản vị hối đoái vàng.
Chế độ này đã duy trì từ khi thỏa thuận Bretton Woods ra đời năm 1944 quy định mức tỷ giá cố định giữa vàng và USD là 35 USD/oz vàng. Vào năm 1971, đồng USD được giao dịch ở mức 35 USD/oz vàng, nhưng hiện tại đã lên tới 1.750 USD/oz.
Hệ thống Bretton Woods quy định tỷ giá cố định nhưng có thể điều chỉnh giữa các đồng tiền và sự ràng buộc giữa tỷ giá với giá trị của vàng. Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát nhằm hạn chế sự dịch chuyển bất lợi của dòng vốn từ quốc gia này sang quốc gia khác đã khiến hệ thống này sụp đổ.
Theo các chuyên gia phân tích của hãng GoldCore, tiền giấy ngày càng trở nên kém giá trị, và khi "mọi người mất niềm tin vào tiền giấy của một quốc gia, thì đồng tiền đó trở nên vô giá trị". Trong khi "vai trò của vàng như công cụ lưu giữ giá trị và là tài sản tài chính quan trọng đang được đáng giá cao".
Các chuyên gia GoldCore cho rằng, "những lời kêu gọi đưa vàng trở lại nắm vai trò trong hệ thống tài chính toàn cầu" đang ngày một tăng", đặc biệt trong bối cảnh nguy cơ một cuộc khủng hoảng tiền tệ quốc tế mới đang có nhiều khả năng xảy ra.
Kết thúc phiên giao dịch hôm qua trên thị trường New York, giá vàng lao lên vùng 1.758 USD/oz, nhờ đồng USD mất giá khoảng 1% so với rổ 6 loại tiền tệ chủ chốt khác và việc dầu thô tăng giá khá mạnh trước thềm diễn ra cuộc họp cấp cao giữa Pháp và Đức để thảo luận về cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu.
Cụ thể, giá vàng tương lai giao tháng 12 tăng 15,4 USD lên 1.758 USD/oz. Đến 6h05 theo giờ Việt Nam, giá vàng tương lai đã lên 1.767 USD/oz. Giá vàng giao ngay tăng 1% lên 1.763,3 USD/oz. Giá kim loại bạc phiên đầu tuần cũng tăng khá mạnh, với 1,8% lên 39,71 USD/oz.
Trên thực tế, từ cuối năm ngoái, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) Robert Zoellick cũng cho rằng, các nền kinh tế hàng đầu thế giới nên cân nhắc áp dụng lại chế độ bản vị vàng trên cơ sở có điều chỉnh, để định hướng cho tỷ giá giữa các đồng tiền.
Ông Robert Zoellick khi đó cho rằng, đã đến lúc thế giới cần một hệ thống tỷ giá mới, thay thế cho hệ thống tỷ giá thả nổi mà ông gọi là “Bretton Woods II” hiện nay. “Bretton Woods II” đã được duy trì kể từ khi hệ thống tỷ giá cố định Bretton Woods sụp đổ vào năm 1971.
Theo ông, hệ thống mới “có sự tham gia của đồng USD, Euro, Yên Nhật, Bảng Anh và Nhân dân tệ. Hệ thống này cần được quốc tế hóa và sau đó hướng tới tài khoản vốn mở”. Ngoài ra, “hệ thống mới nên cân nhắc dùng vàng để tham chiếu kỳ vọng của thị trường về lạm phát, giảm phát và giá trị đồng tiền trong tương lai”.
“Những thay đổi từ năm 1971 tới nay cũng không kém gì giai đoạn từ 1945 đến 1971 - sự thay đổi thúc đẩy thế giới từ Bretton Woods I sang Bretton Woods II… Mặc dù sách vở coi vàng như một dạng tiền cổ, nhưng các thị trường đang coi vàng như một loại tài sản tiền tệ thay thế cho tiền giấy”, ông nói.
Hồi tháng 6 năm nay, Utah là tiểu bang đầu tiên của Mỹ cho phép lưu hành tiền USD bằng vàng và bạc, do thất vọng trước chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ liên bang (FED) và việc đồng USD mất giá. Các nhà làm luật bang Utah đồng ý hợp thức hóa việc sử dụng các kim loại quý này như một loại tiền.
Tuy nhiên, việc sử dụng chúng khá khó khăn, do hầu hết doanh nghiệp Mỹ không sẵn sàng nhận USD bằng vàng và kim loại. Giải quyết vấn đề này, nhà thầu Craig Franco đã thành lập kho quản lý vàng, bạc, giúp người dân đem tiền USD kim loại đến gửi và nhận lại thẻ ghi nợ để mua sắm, thanh toán các khoản chi tiêu.
Theo một bài báo mới đây trên tờ Financial Times, nhiều công ty công nghiệp Mỹ đang đối mặt với tình trạng buộc phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm việc làm, cho dù một số nhà sản xuất được dự báo vẫn tăng trưởng mạnh, với số đơn hàng và doanh số ổn định.
Theo Financial Times, việc làm trong lĩnh vực sản xuất tại Mỹ chỉ tăng rất khiêm tốn trong vài tháng gần đây sau khi giảm mạnh trong năm 2009. Trong khi đó, các số liệu từ Viện quản lý nguồn cung Mỹ cho biết ngành công nghiệp nước này vẫn đang phát triển nhưng đã giảm tốc từ hồi tháng 3.
Hôm 13/8, phát biểu tại Michigan, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết, sự bế tắc trong giải quyết trần nợ ở Washington ảnh hưởng xấu tới nền kinh tế bởi nó tạo ra sự không chắc chắn về định hướng quốc gia, trì hoãn các biện pháp để thúc đẩy việc làm và tăng trưởng.
"Điều duy nhất khiến nước Mỹ tụt hậu là các hoạt động chính trị, ngăn cản các dự luật được thông qua. Do có một số người trong Quốc hội không đặt lợi ích của đất nước lên trên lợi ích của đảng mình", Tổng thống Mỹ tuyên bố.
Ông cũng đề xuất đổi mới cắt giảm 2 điểm % trong thuế cho người lao động và mở rộng trợ cấp thất nghiệp, chương trình hết hạn vào 31/12, thành lập một ngân hàng cơ sở để tài trợ cho các hoạt động chi tiêu công cộng.
Cũng liên quan tới Mỹ, theo hãng tin Bloomberg dẫn nguồn Bộ Tài chính Mỹ, lượng trái phiếu nước này do Trung Quốc nắm giữ đã tăng 0,5% trong tháng 6 lên hơn 1.170 tỷ USD. Trong đó, giấy tờ có giá và trái phiếu tăng 1,655 tỷ USD, lên mức kỉ lục 1.160 tỷ USD, các khoản hối phiếu tăng 1,57 tỷ USD, lên 4,55 tỷ USD.
Trong khi đó, các nhà đầu tư nước ngoài khác lại tiến hành bán ròng trái phiếu Mỹ lần đầu tiên kể từ 2009. Cụ thể, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán 4,487 tỷ USD giấy tờ có giá và trái phiếu Mỹ trong tháng 6, sau khi mua 37,954 tỷ USD trong tháng 5.
Nhật Bản là chủ nợ nước ngoài lớn thứ 2, giảm lượng nắm giữ tài sản Mỹ trong tháng 6 thêm 1,4 tỷ USD xuống 911 tỷ USD. Hồng Kông, tính riêng với Trung Quốc, cũng giảm 3,5 tỷ USD xuống chỉ còn nắm giữ 118,4 tỷ USD tài sản Mỹ trong tháng 6.
Liên quan tới kinh tế khu vực châu Âu, theo hãng tin Bloomberg, Ngân hàng Trung ương châu Âu tuần qua đã mua gần 32 tỷ USD trái phiếu của Italy và Tây Ban Nha, nhằm tháo gỡ ngòi nổ của quả bom nợ công.
Ngân hàng Trung ương châu Âu đã buộc phải mua trái phiếu Italia và Tây Ban Nha từ ngày 8/8 sau khi các chính trị gia thất bại trong việc thuyết phục người dân rằng họ có thể giải quyết cuộc khủng hoảng nợ. Lãi suất trái phiếu 10 năm ở cả 2 quốc gia này đã giảm xuống còn khoảng 5% trong tuần vừa qua.
Trong khi đó, hôm 14/8, Bộ trưởng Bộ Kinh tế Italy Giulio Tremonti kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) xem xét kế hoạch phát hành trái phiếu chung bằng đồng Euro để phối hợp đối phó với cuộc khủng hoảng nợ. Tuy nhiên, đề xuất này không nhận được sự ủng hộ của Đức.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đức cho rằng, loại trái phiếu như vậy sẽ làm xói mòn nền tảng về đồng tiền chung, làm suy yếu các kỷ luật tài chính trong các quốc gia thành viên. “Tôi bác bỏ việc phát hành trái phiếu Euro chung... Chúng ta cần có lãi suất khác nhau, từ đó có các phương án để đạt được sự vững chắc tài chính”.
Bản vị vàng là chế độ tiền tệ mà pháp luật quy định dùng vàng để đúc tiền vàng. Trong quá trình phát triển, chế độ này tiến triển dưới hình thức của 3 chế độ khác nhau: bản vị tiền vàng, bản vị vàng thỏi và bản vị hối đoái vàng.
Chế độ này đã duy trì từ khi thỏa thuận Bretton Woods ra đời năm 1944 quy định mức tỷ giá cố định giữa vàng và USD là 35 USD/oz vàng. Vào năm 1971, đồng USD được giao dịch ở mức 35 USD/oz vàng, nhưng hiện tại đã lên tới 1.750 USD/oz.
Hệ thống Bretton Woods quy định tỷ giá cố định nhưng có thể điều chỉnh giữa các đồng tiền và sự ràng buộc giữa tỷ giá với giá trị của vàng. Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát nhằm hạn chế sự dịch chuyển bất lợi của dòng vốn từ quốc gia này sang quốc gia khác đã khiến hệ thống này sụp đổ.
Theo các chuyên gia phân tích của hãng GoldCore, tiền giấy ngày càng trở nên kém giá trị, và khi "mọi người mất niềm tin vào tiền giấy của một quốc gia, thì đồng tiền đó trở nên vô giá trị". Trong khi "vai trò của vàng như công cụ lưu giữ giá trị và là tài sản tài chính quan trọng đang được đáng giá cao".
Các chuyên gia GoldCore cho rằng, "những lời kêu gọi đưa vàng trở lại nắm vai trò trong hệ thống tài chính toàn cầu" đang ngày một tăng", đặc biệt trong bối cảnh nguy cơ một cuộc khủng hoảng tiền tệ quốc tế mới đang có nhiều khả năng xảy ra.
Kết thúc phiên giao dịch hôm qua trên thị trường New York, giá vàng lao lên vùng 1.758 USD/oz, nhờ đồng USD mất giá khoảng 1% so với rổ 6 loại tiền tệ chủ chốt khác và việc dầu thô tăng giá khá mạnh trước thềm diễn ra cuộc họp cấp cao giữa Pháp và Đức để thảo luận về cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu.
Cụ thể, giá vàng tương lai giao tháng 12 tăng 15,4 USD lên 1.758 USD/oz. Đến 6h05 theo giờ Việt Nam, giá vàng tương lai đã lên 1.767 USD/oz. Giá vàng giao ngay tăng 1% lên 1.763,3 USD/oz. Giá kim loại bạc phiên đầu tuần cũng tăng khá mạnh, với 1,8% lên 39,71 USD/oz.
Trên thực tế, từ cuối năm ngoái, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) Robert Zoellick cũng cho rằng, các nền kinh tế hàng đầu thế giới nên cân nhắc áp dụng lại chế độ bản vị vàng trên cơ sở có điều chỉnh, để định hướng cho tỷ giá giữa các đồng tiền.
Ông Robert Zoellick khi đó cho rằng, đã đến lúc thế giới cần một hệ thống tỷ giá mới, thay thế cho hệ thống tỷ giá thả nổi mà ông gọi là “Bretton Woods II” hiện nay. “Bretton Woods II” đã được duy trì kể từ khi hệ thống tỷ giá cố định Bretton Woods sụp đổ vào năm 1971.
Theo ông, hệ thống mới “có sự tham gia của đồng USD, Euro, Yên Nhật, Bảng Anh và Nhân dân tệ. Hệ thống này cần được quốc tế hóa và sau đó hướng tới tài khoản vốn mở”. Ngoài ra, “hệ thống mới nên cân nhắc dùng vàng để tham chiếu kỳ vọng của thị trường về lạm phát, giảm phát và giá trị đồng tiền trong tương lai”.
“Những thay đổi từ năm 1971 tới nay cũng không kém gì giai đoạn từ 1945 đến 1971 - sự thay đổi thúc đẩy thế giới từ Bretton Woods I sang Bretton Woods II… Mặc dù sách vở coi vàng như một dạng tiền cổ, nhưng các thị trường đang coi vàng như một loại tài sản tiền tệ thay thế cho tiền giấy”, ông nói.
Hồi tháng 6 năm nay, Utah là tiểu bang đầu tiên của Mỹ cho phép lưu hành tiền USD bằng vàng và bạc, do thất vọng trước chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ liên bang (FED) và việc đồng USD mất giá. Các nhà làm luật bang Utah đồng ý hợp thức hóa việc sử dụng các kim loại quý này như một loại tiền.
Tuy nhiên, việc sử dụng chúng khá khó khăn, do hầu hết doanh nghiệp Mỹ không sẵn sàng nhận USD bằng vàng và kim loại. Giải quyết vấn đề này, nhà thầu Craig Franco đã thành lập kho quản lý vàng, bạc, giúp người dân đem tiền USD kim loại đến gửi và nhận lại thẻ ghi nợ để mua sắm, thanh toán các khoản chi tiêu.
Theo một bài báo mới đây trên tờ Financial Times, nhiều công ty công nghiệp Mỹ đang đối mặt với tình trạng buộc phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm việc làm, cho dù một số nhà sản xuất được dự báo vẫn tăng trưởng mạnh, với số đơn hàng và doanh số ổn định.
Theo Financial Times, việc làm trong lĩnh vực sản xuất tại Mỹ chỉ tăng rất khiêm tốn trong vài tháng gần đây sau khi giảm mạnh trong năm 2009. Trong khi đó, các số liệu từ Viện quản lý nguồn cung Mỹ cho biết ngành công nghiệp nước này vẫn đang phát triển nhưng đã giảm tốc từ hồi tháng 3.
Hôm 13/8, phát biểu tại Michigan, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết, sự bế tắc trong giải quyết trần nợ ở Washington ảnh hưởng xấu tới nền kinh tế bởi nó tạo ra sự không chắc chắn về định hướng quốc gia, trì hoãn các biện pháp để thúc đẩy việc làm và tăng trưởng.
"Điều duy nhất khiến nước Mỹ tụt hậu là các hoạt động chính trị, ngăn cản các dự luật được thông qua. Do có một số người trong Quốc hội không đặt lợi ích của đất nước lên trên lợi ích của đảng mình", Tổng thống Mỹ tuyên bố.
Ông cũng đề xuất đổi mới cắt giảm 2 điểm % trong thuế cho người lao động và mở rộng trợ cấp thất nghiệp, chương trình hết hạn vào 31/12, thành lập một ngân hàng cơ sở để tài trợ cho các hoạt động chi tiêu công cộng.
Cũng liên quan tới Mỹ, theo hãng tin Bloomberg dẫn nguồn Bộ Tài chính Mỹ, lượng trái phiếu nước này do Trung Quốc nắm giữ đã tăng 0,5% trong tháng 6 lên hơn 1.170 tỷ USD. Trong đó, giấy tờ có giá và trái phiếu tăng 1,655 tỷ USD, lên mức kỉ lục 1.160 tỷ USD, các khoản hối phiếu tăng 1,57 tỷ USD, lên 4,55 tỷ USD.
Trong khi đó, các nhà đầu tư nước ngoài khác lại tiến hành bán ròng trái phiếu Mỹ lần đầu tiên kể từ 2009. Cụ thể, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán 4,487 tỷ USD giấy tờ có giá và trái phiếu Mỹ trong tháng 6, sau khi mua 37,954 tỷ USD trong tháng 5.
Nhật Bản là chủ nợ nước ngoài lớn thứ 2, giảm lượng nắm giữ tài sản Mỹ trong tháng 6 thêm 1,4 tỷ USD xuống 911 tỷ USD. Hồng Kông, tính riêng với Trung Quốc, cũng giảm 3,5 tỷ USD xuống chỉ còn nắm giữ 118,4 tỷ USD tài sản Mỹ trong tháng 6.
Liên quan tới kinh tế khu vực châu Âu, theo hãng tin Bloomberg, Ngân hàng Trung ương châu Âu tuần qua đã mua gần 32 tỷ USD trái phiếu của Italy và Tây Ban Nha, nhằm tháo gỡ ngòi nổ của quả bom nợ công.
Ngân hàng Trung ương châu Âu đã buộc phải mua trái phiếu Italia và Tây Ban Nha từ ngày 8/8 sau khi các chính trị gia thất bại trong việc thuyết phục người dân rằng họ có thể giải quyết cuộc khủng hoảng nợ. Lãi suất trái phiếu 10 năm ở cả 2 quốc gia này đã giảm xuống còn khoảng 5% trong tuần vừa qua.
Trong khi đó, hôm 14/8, Bộ trưởng Bộ Kinh tế Italy Giulio Tremonti kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) xem xét kế hoạch phát hành trái phiếu chung bằng đồng Euro để phối hợp đối phó với cuộc khủng hoảng nợ. Tuy nhiên, đề xuất này không nhận được sự ủng hộ của Đức.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đức cho rằng, loại trái phiếu như vậy sẽ làm xói mòn nền tảng về đồng tiền chung, làm suy yếu các kỷ luật tài chính trong các quốc gia thành viên. “Tôi bác bỏ việc phát hành trái phiếu Euro chung... Chúng ta cần có lãi suất khác nhau, từ đó có các phương án để đạt được sự vững chắc tài chính”.