Báo cáo tại phiên họp, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, tại phiên họp thứ 25, ngày 16/8 vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến vào dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước.

Ngay sau phiên họp, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hoàn thiện hồ sơ Dự thảo Nghị quyết.

NÂNG MỨC TRÍCH LÊN 12%

Theo đó, Dự thảo đã bổ sung thêm 01 điều quy định về đối tượng áp dụng bao gồm: cơ quan thanh tra; cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra; cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan tại Điều 2.

Về Quy định rõ đối tượng được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước là các cơ quan thanh tra theo đúng quy định của Khoản 1, 2, 3, 4 Điều 9 của Luật Thanh tra (Điều 3), bao gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra bộ, Thanh tra Tổng cục, Thanh tra cục, Thanh tra tỉnh, Thanh tra Sở, Thanh tra huyện, Thanh tra trong quân đội, công an, Thanh tra Ngân hàng nhà nước và Thanh tra cơ yếu chính phủ. Đối với các cơ quan được giao thanh tra chuyên ngành thì không được trích.

Các khoản được trích được quy định bao gồm: Các khoản thu ngân sách nhà nước bị chiếm đoạt, chiếm giữ, sử dụng không đúng quy định của pháp luật hoặc bị thất thoát do các hành vi vi phạm pháp luật gây ra được thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước. Các khoản chi ngân sách nhà nước sai chế độ, định mức, tiêu chuẩn được thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước.

Về mức trích, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, mức trích hiện nay đã được áp dụng từ năm 2012 đến nay, trong khi như mức lương cơ sở đã qua 07 lần tăng từ 1.050.000 lên 1.800.000, tương ứng tăng 71%. Bên cạnh đó tốc độ tăng giá do lạm phát từ 2012 đến nay khoảng 42%. Do đó, việc tăng biên độ như dự thảo của Chính phủ đề xuất thì kinh phí trích cho cơ quan thanh tra ước tăng 45 tỷ đồng/năm (ngân sách trung ương tăng 27 tỷ đồng/năm, địa phương tăng 18 tỷ đồng/năm), tương ứng tăng 12%.

Trong khi đó nhiệm vụ đối với cơ quan thanh tra ngày càng tăng, yêu cầu và áp lực trong công tác của ngành thanh tra ngày càng cao, nhất là trong công tác thanh tra phát hiện, xử lý vi phạm và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Thực tế, nguồn kinh phí trích cho cơ quan thanh tra trong những năm qua có tác dụng bù đắp cho sự thiếu hụt của cơ chế tài chính hiện hành chưa tính hết các yếu tố đặc thù của cơ quan thanh tra khi phân bổ dự toán chi thường xuyên theo biên chế, chưa đủ phục vụ công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và động viên, khuyến khích đội ngũ cán bộ ngành thanh tra đang gặp nhiều áp lực, khó khăn, vất vả trong công tác.

Cụ thể, Thanh tra Chính phủ được trích 30% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp đến 100 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp từ trên 100 tỷ đồng đến 200 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp từ trên 200 tỷ đồng/năm.

Thanh tra Bộ, cơ quan ngang Bộ, Thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, Thanh tra trong cơ quan cơ yếu Chính phủ; Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ và tương đương; Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được trích 30% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp đến 20 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp từ trên 20 tỷ đồng đến 30 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp từ trên 30 tỷ đồng/năm.

Thanh tra sở, Thanh tra quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, Thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt được trích 30% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp đến 03 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp từ trên 03 tỷ đồng đến 05 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% trên tổng số tiền nộp vào ngân sách nhà nước đối với số nộp từ trên 05 tỷ đồng/năm.

THỐNG NHẤT NGUYÊN TẮC VÀ NỘI DUNG CỦA DỰ THẢO NGHỊ QUYẾT

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết về mức trích, đa số ý kiến Ủy ban đề nghị giữ nguyên mức trích tối đa và biên độ như mức các cơ quan thanh tra đang được hưởng theo quy định tại Thông tư số 327 do quy định này đã có căn cứ thực tiễn thực hiện trong thời gian qua.

Đồng thời, cần xác định rõ mức trích này chỉ là mức chi hỗ trợ thêm; các nhiệm vụ chi liên quan đến công tác thanh tra, tiếp công dân, tăng cường cơ sở vật chất,… ngân sách Nhà nước cần bố trí đầy đủ kinh phí cho các cơ quan thanh tra để triển khai thực hiện các hoạt động được giao theo đúng Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra.

Cho ý kiến tại phiên họp, đa số ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với các nội dung của dự thảo Nghị quyết đã được chỉnh lý, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp ngày 16/8. Theo đó, dự thảo Nghị quyết đã đáp ứng yêu cầu, cụ thể hóa phạm vi điều chỉnh, bám sát yêu cầu của Luật Thanh tra năm 2022, quy định rõ các khoản được trích, đối tượng được trích…

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, việc tăng biên độ như dự thảo của Chính phủ đề xuất thì kinh phí trích cho cơ quan thanh tra ước tăng 45 tỷ đồng/năm (ngân sách trung ương tăng 27 tỷ đồng/năm, địa phương tăng 18 tỷ đồng/năm), tương ứng tăng 12%. Trong khi đó nhiệm vụ đối với cơ quan thanh tra ngày càng tăng, yêu cầu và áp lực trong công tác của ngành thanh tra ngày càng cao, nhất là trong công tác thanh tra phát hiện, xử lý vi phạm và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho rằng mức tăng như dự thảo Nghị quyết là hợp lý.

Đồng tình với nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng việc tăng biên độ như dự thảo của Chính phủ đề xuất tương ứng tăng 12%. Với mức tăng này là không lớn, đồng thời sẽ đảm bảo việc nâng cấp, trang thiết bị phục vụ tốt hơn công tác thanh tra, đảm bảo việc thực thi pháp luật được tốt hơn trong thời gian tới.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất các quy định về các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước như Tờ trình Chính phủ về phạm vi, đối tượng, các khoản được trích, nội dung chi từ kinh phí được trích, quy định thủ tục trích, trích nộp, trình tự thủ tục lập dự toán, giao dự toán và quyết toán kinh phí được trích. Đối với việc tăng mức trích, hiện nay đang còn có 2 ý kiến khác nhau, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Ủy ban Tài chính, ngân sách phối hợp với Ủy ban Pháp luật tiếp thu ý kiến của các đại biểu, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình Chủ tịch Quốc hội ký chứng thực theo quy định.