Thủ tướng Phạm Minh Chính: Khắc phục triệt để hạn chế trong vận hành chính quyền hai cấp

Chiều tối 29/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp Chính phủ về tình hình triển khai và việc rà soát, xử lý các vướng mắc trong thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Dự cuộc họp còn có các Phó Thủ tướng Chính phủ; các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương.

HOÀN THIỆN TỔ CHỨC BỘ MÁY, ĐẨY MẠNH PHÂN CẤP, PHÂN QUYỀN

Sau gần bốn tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành trung ương và địa phương đã đồng bộ triển khai nhiều biện pháp chỉ đạo, điều hành, từ ban hành thể chế, chính sách, văn bản hướng dẫn đến công tác tập huấn, giám sát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Tính đến nay, 100% địa phương đã hoàn thiện kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí chức danh lãnh đạo Ủy ban nhân dân các cấp. Toàn bộ 34 tỉnh, thành phố đã và đang triển khai phương án sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, đầu mối tổ chức bên trong; hơn 3.300 xã, phường, đặc khu đã thành lập đơn vị sự nghiệp công lập cung ứng dịch vụ sự nghiệp đa ngành, đa lĩnh vực phù hợp thực tiễn.

Cả nước có gần 147.000 người nghỉ việc theo sắp xếp bộ máy, trong đó 99,99% đã được chi trả đầy đủ chính sách; 17 bộ, ngành và 34 địa phương hoàn tất chi trả cho các đối tượng theo quy định.

Phân cấp, phân quyền được triển khai mạnh mẽ, thực chất: 56% nhiệm vụ đã được giao cho địa phương thực hiện, chỉ còn 44% thuộc thẩm quyền trung ương.

Đến nay, 34 địa phương đã ban hành nghị quyết phân cấp thu - chi ngân sách; 100% đơn vị cấp xã mở tài khoản và chi lương qua kho bạc nhà nước. Về tài sản công, 17.595 cơ sở nhà, đất đã được xử lý, còn 10.908 cơ sở dôi dư cần tiếp tục sắp xếp. Hơn 3.100 đơn vị hành chính cấp xã đã được trang bị ô tô phục vụ công tác, việc bố trí nhà ở công vụ cho cán bộ, công chức, viên chức được các địa phương thực hiện phù hợp điều kiện thực tế.

Cải cách thủ tục hành chính tiếp tục được đẩy mạnh. Tính đến 22/10, các bộ, ngành có 5.751 thủ tục hành chính, giảm 48 thủ tục so với trước; có 980 thủ tục cung cấp dịch vụ công toàn trình. Trong khi đó, 4.032 thủ tục (chiếm hơn 70%) vẫn chưa được số hóa hoàn toàn.

Tại địa phương, mỗi đơn vị công khai từ 2.030 đến 2.293 thủ tục thuộc thẩm quyền, trong đó trung bình có 37% cung cấp dịch vụ công toàn trình và hơn 83% hồ sơ được xử lý trực tuyến sau gần bốn tháng vận hành.

THẲNG THẮN NHẬN DIỆN TỒN TẠI, HOÀN THIỆN THỂ CHẾ VÀ HẠ TẦNG SỐ

Bên cạnh những kết quả nổi bật, hội nghị cũng chỉ rõ một số tồn tại, vướng mắc: hệ thống văn bản thu phí, lệ phí và thủ tục hành chính chưa đầy đủ; nhân sự ở một số nơi chưa đáp ứng yêu cầu, nhất là cán bộ chuyên trách Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã.

Nhiều thủ tục hành chính chưa liên thông, quy định chưa phù hợp để triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình; hệ thống công nghệ thông tin có nơi còn gián đoạn; tỷ lệ dịch vụ công liên thông giữa các địa giới hành chính còn thấp, một số địa phương mới đạt dưới 10%. Cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ ở vùng sâu, vùng xa vẫn còn hạn chế.

Trước tình hình đó, các đại biểu kiến nghị các bộ, ngành rà soát, sửa đổi, bổ sung văn bản pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền; tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Cụ thể, dự kiến sửa đổi 466 văn bản quy phạm pháp luật để cắt giảm 348 thủ tục, đơn giản hóa 1.703 thủ tục và loại bỏ 2.041 điều kiện kinh doanh thuộc 14 bộ, cơ quan ngang bộ.

Bên cạnh đó, đề nghị tăng cường kiểm tra, giám sát, tháo gỡ khó khăn cho địa phương; khắc phục hạn chế về hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở vật chất; đồng thời tổ chức tập huấn, bồi dưỡng công chức các cấp, bảo đảm chính quyền hai cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phục vụ tốt người dân, doanh nghiệp.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải có báo cáo định kỳ hàng tuần, Chính phủ họp hai tuần một lần để rà soát, xử lý các vướng mắc. Thủ tướng đánh giá cao nỗ lực của các đơn vị trong quá trình vận hành mô hình chính quyền hai cấp, đồng thời cho biết, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành hơn 140 nghị định, nghị quyết, công điện, quyết định nhằm tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện thể chế, chính sách đồng bộ.

Theo Thủ tướng, sau gần bốn tháng thực hiện, mô hình chính quyền hai cấp đã cơ bản vận hành ổn định, thống nhất, hiệu quả rõ rệt. Bộ máy được tinh gọn, hoạt động thông suốt, kỷ luật hành chính được giữ vững; quyền lợi của người dân, doanh nghiệp được bảo đảm, các dịch vụ công cơ bản được cung ứng đầy đủ.

Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn như thể chế, chính sách chưa đồng bộ; tổ chức nhân sự ở một số địa phương chưa ổn định; cán bộ công chức thiếu kỹ năng chuyên môn trong các lĩnh vực then chốt như đất đai, xây dựng, công nghệ thông tin; thủ tục hành chính còn phức tạp, hạ tầng số yếu; tiến độ số hóa hồ sơ, tài liệu còn chậm.

KHẮC PHỤC THIẾU HỤT NĂNG LỰC CÁN BỘ, TĂNG CƯỜNG NGUỒN LỰC CƠ SỞ

Thủ tướng chia sẻ trong nhiều chuyến công tác cơ sở, ông ghi nhận thực tế cán bộ ở nhiều nơi vẫn thiếu bốn nhóm kiến thức nền tảng: kiến thức quản lý, kiến thức pháp lý, kiến thức chuyên môn và kiến thức về công nghệ, chuyển đổi số. “Đây là những vấn đề cần khắc phục ngay,” Thủ tướng nhấn mạnh.

Để giải quyết triệt để, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn rà soát, sửa đổi quy định còn chồng chéo, chưa phù hợp với mô hình hai cấp; sớm xây dựng quy định về vị trí việc làm để làm căn cứ bố trí cán bộ, công chức cấp xã phù hợp. Việc kiện toàn bộ máy tổ chức phải hoàn thành trong tháng 11/2025, đồng thời tăng cường biệt phái cán bộ có năng lực hỗ trợ cơ sở.

Thủ tướng giao Bộ Nội vụ tiếp tục đôn đốc, kiểm tra các địa phương trong việc thực hiện bố trí, tăng cường cán bộ, công chức cấp tỉnh về xã; khẩn trương trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị quyết về tiêu chuẩn đơn vị hành chính và Nghị định phân loại đô thị – cơ sở pháp lý quan trọng cho việc bố trí biên chế.

Bộ Giáo dục và Đào tạo được giao rà soát tổng thể nhu cầu sử dụng viên chức ngành giáo dục tại các địa phương; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường đẩy mạnh xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, phục vụ quản lý minh bạch, hiệu quả.

Thủ tướng đặc biệt yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin, bảo đảm kết nối, liên thông và chia sẻ dữ liệu giữa các phần mềm quản lý văn bản, cơ sở dữ liệu quốc gia, hệ thống dịch vụ công. Việc kết nối dữ liệu cũng cần phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, các bộ, ngành và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhằm liên thông dữ liệu dân cư, dữ liệu mở quốc gia và dữ liệu khối đoàn thể.

Văn phòng Chính phủ được giao rà soát, đôn đốc việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh; triển khai thủ tục hành chính không phụ thuộc địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh; nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp, đặc biệt ở cấp cơ sở.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trực tiếp chỉ đạo, chịu trách nhiệm về tiến độ, chất lượng triển khai; xử lý nghiêm tình trạng đùn đẩy, né tránh, chậm trễ nhiệm vụ. Đồng thời, các địa phương cần tiếp tục hoàn thiện trụ sở, trang thiết bị, phương tiện làm việc; bảo đảm điều kiện hoạt động lâu dài, ổn định cho chính quyền cơ sở; kiểm tra, giám sát việc quản lý tài sản công, tránh thất thoát, lãng phí.

Thủ tướng chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính – Viễn thông Việt Nam và Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội xây dựng kế hoạch xóa “vùng lõm” về điện và sóng viễn thông, phấn đấu hoàn thành trong năm 2025.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt mục tiêu đến hết năm 2025, phải giải quyết dứt điểm các hạn chế, vướng mắc trong vận hành chính quyền địa phương hai cấp, xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả.

Thủ tướng kêu gọi toàn hệ thống hành chính tiếp tục phát huy tinh thần quyết tâm cao, hành động quyết liệt, đoàn kết, trách nhiệm, sáng tạo, “phục vụ nhân dân, kiến tạo phát triển”, đưa mô hình chính quyền hai cấp đi vào chiều sâu, thực chất, góp phần xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, vì dân, vì nước.