01:29 21/02/2019

Tiềm ẩn nguy cơ từ thực phẩm chế biến sẵn

Diệu Linh

Thực phẩm chế biến sẵn thường trải qua một số quy trình chế biến như làm nóng ở nhiệt độ cao và có chất phụ gia, chất ổn định, cùng với đó hàm lượng đường hoặc muối cao, trong khi hàm lượng vitamin và chất xơ thấp. Vì thế, sử dụng thực phẩm chế biến sẵn thái quá có thể gây những tác động xấu cho cơ thể.

Một nghiên cứu quy mô lớn của Pháp được công bố mới đây chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn và nguy cơ tử vong cao hơn. Nghiên cứu được thực hiện bằng phương pháp theo dõi thực đơn của hàng chục nghìn người Pháp trong giai đoạn 2009 - 2017. Nhóm nghiên cứu sau đó phân tích các con số và phát hiện ra khi thực phẩm chế biến sẵn tăng 10% trong khẩu phần ăn thì tỷ lệ tử vong cũng tăng 15%.
Tiềm ẩn nguy cơ từ thực phẩm chế biến sẵn - Ảnh 1.
Ở nước ta, các sản phẩm chế biến sẵn trên thị trường thường có nguồn gốc từ các chuỗi công ty thực phẩm trong nước và ngoài nước (các thực phẩm đóng hộp, bao gói với hạn sử dụng dài, hoặc từ các chuỗi cửa hàng bán sẵn- fast food-thực phẩm ăn ngay) và từ các nguồn sản xuất cá nhân riêng lẻ với các món ăn phổ biến và truyền thống (bánh chưng, giò, chả, ruốc, bánh mỳ, dưa chua...) với hạn sử dụng tương đối ngắn. Thực phẩm được bảo quản theo cách tự nhiên hoặc dùng các hoá chất bảo quản cho thực phẩm (phụ gia thực phẩm) nhằm kéo dài hạn sử dụng, duy trì hình thức, độ tươi ngon và đặc tính tự nhiên của thực phẩm. Đôi khi chất phụ gia cũng được sử dụng để có được một tính chất mong muốn nào đó, như cho sản phẩm được dai, giòn, có màu sắc hay mùi vị thích hợp. Nguy cơ từ thực phẩm chế biến sẵn Ngộ độc thực phẩm: Với các món ăn truyền thống, các phương thức chế biến cũng như bảo quản thường sử dụng các cách từ lâu đời, tương đối phổ biến và dễ sử dụng. Gần đây, việc chế biến các thực phẩm truyền thống ngoài mục đích dùng trong gia đình còn kinh doanh (bán). Bởi vậy hình thức và hạn sử dụng của các thực phẩm này càng ngày càng được coi trọng hơn giá trị dinh dưỡng và an toàn thực phẩm. Nguy cơ ngộ độc thực phẩm, ngoài mối nguy từ những vi sinh vật có hại, còn có mối nguy về việc chưa kiểm soát chặt chẽ về loại cũng như hàm lượng các chất được đưa vào trong quá trình chế biến nhằm giữ cho thực phẩm được sử dụng lâu, có vẻ ngoài tươi ngon và giúp tiêu thụ dễ dàng trên thị trường.
Tiềm ẩn nguy cơ từ thực phẩm chế biến sẵn - Ảnh 2.
Gây bệnh nguy hiểm: Nitrite được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp chế biến thịt nhờ khả năng dậy màu, mùi cho sản phẩm. Sử dụng với mức độ cho phép, nitrite có thể ức chế sự tạo thành độc tố của clostridium botulium có thể có trong thịt xông khói, thịt quay. Tuy nhiên, ở hàm lượng cao, đây lại là chất độc cho cơ thể người. Loại chất này dễ tác dụng với các amin tạo thành nitrosamines với hàm lượng cao, cơ thể không kịp đào thải, hợp chất này tích tụ trong gan có thể gây hiện tượng nhiễm độc, ung thư gan, dạ dày. Mắc bệnh mạn tính không lây nhiễm: Hàm lượng muối cao trong thực phẩm chế biến sẵn hay việc tiêu thụ lượng muối cao trong chế độ ăn được coi là làm tăng nguy cơ dẫn tới các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, tăng huyết áp... đang là gánh nặng bệnh tật trên toàn thế giới cũng như tại Việt Nam. Có thể kể đến một số thực phẩm phổ biến như như dưa chua, cà muối, kiệu muối, mứt...Bệnh loãng xương: Một chất phụ gia thực phẩm thường được sử dụng trong chế biến giò chả, xúc xích là polyphosphate, có khả năng giúp tăng nhũ hoá, tạo gel kết dính, tạo độ giòn dai. Việc lạm dụng sẽ làm giảm khả năng hấp thu canxi, dẫn đến bệnh loãng xương, nhất là đối với người lớn tuổi. Hiện nay, nhiều nghiên cứu đã được tiến hành để đưa ra các phụ gia thay thế khác có tính an toàn cao hơn được sử dụng dễ dàng trong quá trình chế biến. Ngày nay, cùng với nhịp sống hiện đại, xu hướng sử dụng thực phẩm chế biến sẵn ngày càng gia tăng, thay thế dần việc tự nấu nướng tại gia đình. Tuy nhiên, giá trị dinh dưỡng và độ an toàn của những thực phẩm này dường còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, người tiêu dùng cần cảnh giác, lựa chọn những cơ sở uy tín để chọn mua đảm bảo an toàn cho sức khỏe.