Tiểu bang Mỹ có thể cấm người Trung Quốc mua bất động sản

Tòa phúc thẩm Liên bang Khu vực 11 của Mỹ, cấp phúc thẩm ngay dưới Tòa án Tối cao, vừa ra phán quyết mở đường để bang Florida thực thi đạo luật hạn chế người mang quốc tịch Trung Quốc mua bất động sản, khi bác bỏ các lập luận cho rằng quy định này vi phạm luật liên bang và phân biệt đối xử với người châu Á.

Đạo luật trong vụ việc này được bang Florida ban hành năm 2023, cấm những người có nơi cư trú chính tại Trung Quốc và không phải công dân Mỹ hoặc người có thẻ xanh mua bất động sản tại bang Florida. Tuy nhiên, luật cho phép người mang thị thực không thuộc diện du lịch và người được công nhận tị nạn mua một bất động sản nhà ở duy nhất, diện tích tối đa 0,81 hecta và cách các cơ sở quân sự tối thiểu 8km.

Khi ký ban hành đạo luật này, Thống đốc bang Florida Ron DeSantis thuộc đảng Cộng hòa, cho biết đạo luật sẽ giúp bảo vệ người Mỹ trước ảnh hưởng của Trung Quốc.

Năm ngoái, một hội đồng thẩm phán của Tòa phúc thẩm Liên bang Khu vực 11 đã tạm thời ngăn bang Florida thực thi đạo luật trên trong lúc chờ kết quả kháng cáo.

Trong phán quyết ngày 4/11, Tòa kết luận 4 công dân Trung Quốc - được đại diện bởi Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) - không có tư cách khởi kiện đối với đạo luật năm 2023 của bang Florida, vì luật này chỉ áp dụng với người có nơi cư trú chính tại Trung Quốc, trong khi họ đã sinh sống ở Florida nhiều năm.

Tòa bác bỏ lập luận rằng quy định yêu cầu công dân Trung Quốc đăng ký bất động sản với bang xung đột với luật liên bang về đầu tư nước ngoài; đồng thời bác cáo buộc đạo luật này mang động cơ phân biệt chủng tộc với người Trung Quốc và cộng đồng người châu Á.

Phán quyết này khuyến khích các tiểu bang Mỹ áp dụng quy định được gọi là “luật bất động sản đối với người nước ngoài” - quy định từng phổ biến nhưng đã không còn được áp dụng rộng rãi cách đây khoảng một thế kỷ.

Đến nay có hơn 30 tiểu bang ở Mỹ đã thông qua hoặc đề xuất dự luật hạn chế người nước ngoài sở hữu bất động sản.

“Các mối quan ngại về an ninh quốc gia, an ninh cá nhân, an ninh đất đai và an ninh lương thực là động lực để ban hành đạo luật”, Thẩm phán phúc thẩm Robert Luck của Tòa phúc thẩm Liên bang Khu vực 11 cho biết trong phán quyết.

Luật sư Ashley Gorski của ACLU nói rằng dù thất vọng với phán quyết của tòa, liên đoàn sẽ tiếp tục đấu tranh để phản đối các đạo luật công khai nhắm vào người nhập cư dựa trên quốc tịch và sắc tộc.

Trong phán quyết ngày 4/11, Thẩm phán Barbara Lagoa - người do Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm - đồng thuận với Thẩm phán Luck. Cả hai trước đó từng phục vụ tại Tòa án Tối cao bang Florida theo bổ nhiệm của Thống đốc DeSantis.

Trong khi đó, thẩm phán Charles Wilson không đồng tình. Ông  cho rằng việc điều chỉnh đầu tư nước ngoài “thuộc thẩm quyền liên bang” và khi luật của tiểu bang khác với luật liên bang thì luật liên bang được ưu tiên áp dụng. Theo đó, những phần khác của luật tiểu bang bị vô hiệu. Ông Wilson do cựu Tổng thống Bill Clinton thuộc Đảng Dân chủ bổ nhiệm.

Ba thẩm phán Luck, Lagoa và Wilson ngồi cùng một hội đồng 3 thẩm phán của Tòa phúc thẩm Liên bang Khu vực 11 xét xử vụ việc này. Phán quyết ngày 4/11 được đưa ra với tỷ lệ 2-1.

Các tòa phúc thẩm liên bang tại Mỹ có nhiều hội đồng thẩm phán, mỗi hội đồng gồm 3 người, được lập ra theo lịch phân công. Mỗi vụ kiện thường do một hội đồng thẩm phán xét xử, thành phần của hội đồng thay đổi luân phiên.