12:10 13/01/2021

Hạt vi nhựa nhiễm trong loại hải sản nào nhiều nhất?

Hoài Phương

Vi nhựa là những mẩu, mảnh nhựa nhỏ có kích thước khác nhau, gây ra ô nhiễm môi trường. Nhiều hải sản, loài thủy sinh khác nhầm lẫn những hạt vi nhựa là thực phẩm nên đã ăn vào. Vì đặc tính không tan và khó phân hủy, nên có hàng nghìn phân tử hạt vi nhựa bị tích lại trong cơ thể các loại hải sản. Khi con người ăn phải những loài này thì sẽ bị tích lũy vi nhựa trong cơ thể.Các chuyên gia tại Trường Y Hull và Ðại học York đã đánh giá lại hơn 50 nghiên cứu thực hiện trong giai đoạn 2014 - 2020 về tình trạng ô nhiễm hạt vi nhựa trên cá và động vật có vỏ. Kết quả cho thấy so với cá và động vật giáp xác (gồm tôm, cua), động vật thân mềm (gồm vẹm, hàu và sò điệp) có tỷ lệ hạt vi nhựa trên mỗi gram cơ thể (MP/g) cao hơn. Cụ thể, tỷ lệ hạt vi nhựa ở động vật thân mềm tối đa là 10,5 MP/g, trong khi ở động vật giáp xác là 8,6 MP/g và ở cá chỉ có 2,9 MP/g.Theo đó, 3 loại hải sản có mức độ nhiễm hạt vi nhựa cao nhất chính là vẹm, hàu và sò điệp. Ðáng chú ý, vẹm, hàu và sò điệp bắt ở biển khu vực châu Á nhiễm hạt nhựa nặng nhất.
Hạt vi nhựa nhiễm trong loại hải sản nào nhiều nhất? - Ảnh 1.
Theo tác giả chính Evangelos Danopoulos, với vẹm, hàu và sò điệp, chúng ta thường ăn hết phần thân mềm, còn với cá và những hải sản khác, chúng ta chỉ ăn một vài bộ phận. Do đó, hiểu được mức độ nhiễm hạt vi nhựa trên từng phần cơ thể chúng có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người.Nhóm chuyên gia dự đoán lượng rác nhựa được tạo ra trên toàn cầu sẽ tăng gấp 3 lần vào năm 2060, khoảng 155 - 265 triệu tấn. Một khi những hạt vi nhựa đó nhiễm vào nước, chúng có khả năng xâm nhập cơ thể động vật có vỏ, cá và các sinh vật biển khác.Trước đó, một nghiên cứu khác cũng đã được tiến hành nhằm đo lường mức độ nhiễm vi nhựa của các loại hải sản ở  Australia. Các nhà khoa học sử dụng một phương pháp mới để xác định và đo lường được 5 loại nhựa khác nhau tồn tại cùng lúc ở mô của mỗi mẫu phẩm. GS Francisca Ribeiro (Viện Đại học Queensland, Australia), tác giả chính của cuộc nghiên cứu này cho biết, mục đích của cuộc nghiên cứu là để hiểu rõ hơn về những mối nguy hiểm tiềm ẩn của hải sản chứa hạt vi nhựa đối với sức khỏe của con người.
Trong các loài sinh vật biển ăn được, đáng ngạc nhiên là cá mòi có hàm lượng nhựa cao nhất. Tiếp theo là hàu, tôm sú nuôi, mực, cua xanh. Điều thú vị khác là lượng nhựa tồn tại rất khác nhau giữa các loài và khác nhau giữa các cá thể cùng loài. Trong đó, polyethylene có nhiều ở cá, còn ở hàu chỉ có duy nhất nhựa PVC.
Hạt vi nhựa nhiễm trong loại hải sản nào nhiều nhất? - Ảnh 2.
Nghiên cứu cũng cho thấy khoảng 90% các loài chim được tìm thấy có các hạt vi nhựa trong dạ dày và chúng đã ăn những con hàu, tích tụ hạt vi nhựa trong cơ thể. GS Riberio so sánh mức độ tiếp xúc hạt vi nhựa của con người: Xét theo khẩu phần ăn trung bình, một người có thể tiếp xúc với khoảng 0,7mg nhựa khi ăn một phần hàu hay mực và tiếp xúc tới 30mg nhựa khi ăn cá mòi, bằng trọng lượng của một hạt gạo.Loại nhựa được các nhà khoa học tìm  thấy là các loại được sử dụng phổ biến trong các bao bì và hàng dệt may tổng hợp như: polystyrene, polyethylene, nhựa PVC, nhựa PP, nhựa PMMA. Nhựa PVC được tìm thấy trong tất cả các mẫu nghiên cứu, còn polyethylene - loại nhựa phổ biến nhất trên thế giới có nồng độ cao nhất. Các loại nhựa này thường phân hủy thành hạt vi nhựa trong các dòng chảy và đại dương, các mảnh nhựa siêu nhỏ thường bị các sinh vật biển với mọi kích cỡ và chủng loại ăn phải. Các hạt vi nhựa này cũng được các loài sinh vật phù du hấp thụ và tiếp tục được tích lũy sinh học trong chuỗi thức ăn, cuối cùng là hiện diện trên bàn ăn của chúng ta.