Tỷ giá giảm 0,4% trong tháng 10 nhưng áp lực điều hành còn lớn

Trong tháng 10/2025, tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng giảm 0,4%, về mức 26.315 VND/USD – ghi nhận lần điều chỉnh giảm đầu tiên sau chuỗi tăng kéo dài kể từ đầu năm. Tính lũy kế 10 tháng, tỷ giá vẫn tăng 3,2%.

Diễn biến giảm của tỷ giá trong tháng 10 được hỗ trợ bởi hai yếu tố chính. Thứ nhất, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã điều chỉnh giảm lãi suất điều hành tổng cộng 50 điểm cơ bản trong hai lần liên tiếp, vào giữa tháng 9 và cuối tháng 10/2025. Động thái nới lỏng chính sách tiền tệ của Fed đã kéo theo đồng USD suy yếu trên thị trường quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các đồng tiền tại thị trường mới nổi, trong đó có VND, phục hồi nhẹ trở lại.

Thứ hai, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chủ động bán USD thông qua hợp đồng kỳ hạn 6 tháng với các ngân hàng thương mại vào các ngày 1/10 và 22/10/2025. Việc cung ứng ngoại tệ thông qua kênh forward giúp đảm bảo thanh khoản USD cho hệ thống ngân hàng, góp phần ổn định thị trường ngoại hối và định hướng kỳ vọng tỷ giá.

Tuy nhiên, trái ngược với xu hướng trên thị trường liên ngân hàng, thị trường phi chính thức ghi nhận tỷ giá USD/VND tăng mạnh 4,1% trong tháng 10.

Nhằm kiểm soát diễn biến này, vào ngày 24/10/2025, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu Bộ Công an phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép trên thị trường phi chính thức. Đây là biện pháp nhằm ngăn ngừa tâm lý đầu cơ và bảo vệ ổn định vĩ mô trong bối cảnh thị trường toàn cầu còn nhiều biến động khó lường.

Trong bối cảnh đó, báo cáo “Triển vọng kinh tế Việt Nam quý IV/2025” của Ngân hàng UOB (Singapore) đưa ra một số đánh giá bổ sung đáng chú ý, cho thấy thị trường ngoại hối tiếp tục là một yếu tố nhạy cảm trong điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước.

Theo UOB, VND là đồng tiền mất giá mạnh thứ hai tại châu Á trong 9 tháng đầu năm 2025, giảm 3,55% so với USD – chỉ thấp hơn rupee Ấn Độ (giảm 3,58%) và cao hơn một chút so với rupiah Indonesia (giảm 3,38%). Trong khi đó, nhiều đồng tiền khác trong khu vực lại phục hồi đáng kể trước xu hướng suy yếu của USD, như TWD của Đài Loan (+7,65%) hay CNH của Trung Quốc đại lục (+2,5%).

Dù VND có mức tương quan khá hạn chế với chỉ số DXY, nhóm phân tích nhận định đồng nội tệ Việt Nam thường phản ứng chậm hơn so với các đồng tiền trong khu vực khi USD đảo chiều xu hướng. Đây là kết quả của định hướng điều hành tỷ giá có tính "neo mềm" – linh hoạt có kiểm soát, ưu tiên ổn định danh mục vĩ mô thay vì biến động ngắn hạn.

Trên cơ sở đó, UOB điều chỉnh dự báo tỷ giá USD/VND theo hướng giảm dần về 26.400 trong quý 4/2025, 26.300 (quý 2/2026), 26.200 (quý 2/2026) và 26.100 (quý 3/2026).

Đồng thời, với đà tăng trưởng kinh tế mạnh và lạm phát có xu hướng nhích lên – đặc biệt lạm phát cơ bản đã vượt mức trung bình năm 2023 và 2024, UOB cho rằng Ngân hàng Nhà nước khó có dư địa để nới lỏng tiền tệ và sẽ duy trì lãi suất tái cấp vốn ở mức 4,5% trong các quý tới.

Với kỳ vọng Fed tiếp tục hạ lãi suất, cán cân thương mại duy trì thặng dư và dòng vốn FDI ổn định, cùng với khả năng can thiệp tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước khi cần thiết, điều kiện vĩ mô được kỳ vọng sẽ tiếp tục hỗ trợ ổn định tỷ giá và thanh khoản ngoại tệ. Tuy nhiên, khoảng cách giữa hai thị trường chính thức - tự do và xu hướng đầu cơ vẫn cần được theo dõi sát trong quý cuối năm.