Kiến nghị mở rộng danh mục chi phí được trừ khi tính thuế đối với hộ kinh doanh

Trong văn bản góp ý đối với Dự thảo Nghị định lần 2 của Bộ Tài chính quy định về việc khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế và sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng tập trung xoay quanh các kiến nghị liên quan đến việc xác định chi phí được trừ và cơ chế quyết toán thuế thu nhập cá nhân.

Thứ nhất, liên quan đến các khoản chi được trừ khi xác định thuế thu nhập cá nhân, khoản 1 Điều 6 của Dự thảo quy định là những chi phí thực tế phát sinh, có liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh; đồng thời phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp và chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với các khoản chi từ 5 triệu đồng trở lên cho mỗi lần thanh toán.

Theo đó, Dự thảo đã liệt kê tương đối chi tiết các nhóm chi phí, bao gồm: (i) chi phí nguyên vật liệu, hàng hóa, nhiên liệu  sử dụng vào sản xuất, kinh doanh; (ii) chi phí tiền lương, tiền công và các khoản chi trả cho người lao động có đóng bảo hiểm bắt buộc theo quy định cũng như chi phí tiền lương, tiền công, các khoản phụ cấp và các khoản chi trả cho người lao động dưới 01 tháng; (iii) chi phí khấu hao tài sản cố định phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh; (iv) chi phí dịch vụ mua ngoài như điện, nước, viễn thông, vận chuyển, thuê tài sản có chứng từ hợp pháp; (v) chi phí trả lãi vay phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh; (vi) và một số khoản chi khác có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Tuy nhiên, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng danh mục chi phí được trừ như trên vẫn chưa phản ánh đầy đủ thực tế hoạt động của hộ kinh doanh.

Từ góc độ đó, VCCI kiến nghị cơ quan soạn thảo xem xét bổ sung các khoản chi này vào danh mục chi phí được trừ, nhằm bảo đảm tính hợp lý, đồng bộ giữa các chính sách thuế và tránh tạo ra sự khác biệt bất lợi giữa các nhóm người nộp thuế.

Thứ hai, về quyết toán thuế, Khoản 1 Điều 7 Dự thảo Nghị định này nêu rõ, khi kết thúc kỳ tính thuế, nếu tổng doanh thu thực tế của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thay đổi so với dự kiến ban đầu, dẫn đến việc áp dụng mức thuế suất cao hơn thì người nộp thuế không chỉ phải nộp bổ sung phần thuế còn thiếu mà còn phải nộp tiền chậm nộp theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng cách tiếp cận này chưa thực sự phù hợp với đặc thù của hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Trên thực tế, việc xác định mức thuế suất thường được căn cứ vào kết quả kinh doanh của năm trước. Trong quá trình kinh doanh, doanh thu có thể tăng mạnh vào những tháng cuối năm do yếu tố thị trường thuận lợi, đơn hàng phát sinh hoặc mở rộng quy mô, dẫn đến việc vượt ngưỡng doanh thu và thay đổi bậc thuế suất.

“Đây là diễn biến bình thường, không phản ánh hành vi chậm trễ hay né tránh nghĩa vụ thuế của người nộp thuế”, VCCI kiến nghị.

Vì vậy, VCCI đề xuất sửa đổi quy định theo hướng người nộp thuế chỉ phải nộp bổ sung phần thuế còn thiếu tương ứng với mức thuế suất mới, không áp dụng tiền chậm nộp trong trường hợp mức thuế suất được xác định tương tự mức áp dụng của năm trước đó.

Bên cạnh đó, VCCI cũng kiến nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thời điểm cụ thể mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải thực hiện quyết toán các sắc thuế, bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, nhằm tạo thuận lợi cho người nộp thuế trong quá trình thực hiện nghĩa vụ và hạn chế phát sinh vướng mắc trong thực tiễn.