Ứng dụng công nghệ thông tin trong quy trình hiệp thương, ứng cử đại biểu Quốc hội

Sáng 26/9, tiếp tục Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc xây dựng Nghị quyết liên tịch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hướng dẫn quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031...

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho biết Ủy ban thống nhất với sự cần thiết ban hành Nghị quyết.

Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội cho rằng các mốc thời gian trong quy trình hiệp thương và giới thiệu người ứng cử quy định trong dự thảo nghị quyết phù hợp với các mốc thời gian đã được quy định tại Nghị quyết số 199/2025/QH15 của Quốc hội về việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; Ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 và quy trình các bước hiệp thương được quy định trong Luật Bầu cử đã được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Luật số 83/2025/QH15.

Ủy ban Công tác đại biểu nhất trí với các mốc thời gian thực hiện các lần hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân trong dự thảo Nghị quyết.

Khoản 1 Điều 26 và khoản 1 Điều 28 dự thảo Nghị quyết quy định: "Những trường hợp người ứng cử không đạt sự tín nhiệm của trên 50% tổng số cử tri tham dự hội nghị cử tri nơi cư trú thì không đưa vào danh sách giới thiệu tại hội nghị hiệp thương lần thứ ba, trừ trường hợp đặc biệt cần báo cáo rõ để hội nghị hiệp thương xem xét, quyết định".

Về vấn đề này, Ủy ban Công tác đại biểu nhận thấy quy định này đã kế thừa Nghị quyết liên tịch số 09. Tuy nhiên để bảo đảm thuận tiện trong áp dụng, cần xác định rõ thẩm quyền xem xét đối với các trường hợp đặc biệt nêu trên.

Theo đó, Ủy ban Công tác đại biểu đề nghị quy định theo hướng: ở Trung ương, thẩm quyền thuộc Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ở địa phương, thẩm quyền thuộc Ban lãnh đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp cơ quan trực tiếp tổ chức hội nghị hiệp thương.

“Việc quy định như vậy sẽ bảo đảm cơ sở pháp lý thống nhất, hạn chế áp dụng tùy tiện đối với các trường hợp đặc biệt khi không đủ sự tín nhiệm trên 50% như quy định”, báo cáo thẩm tra nhấn mạnh.

Ủy ban Công tác đại biểu cũng cho rằng trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực thì đề nghị cần bổ sung vào Nghị quyết quy định: “khuyến khích và cho phép việc khai và nộp hồ sơ của người ứng cử, gửi biên bản các hội nghị hiệp thương bằng hình thức điện tử thông qua các nền tảng trực tuyến bảo mật được Hội đồng bầu cử quốc gia quy định".

Điều này nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch, tiết kiệm thời gian, nguồn lực; đảm bảo khả năng triển khai trong các trường hợp bất khả kháng, đặc biệt tại các khu vực vùng sâu, vùng xa, hải đảo, các xã có địa bàn rộng.

Đồng thời, để đáp ứng yêu cầu tiến độ theo các mốc thời gian được nêu trong Dự thảo Nghị quyết, Ủy ban Công tác đại biểu đề nghị cho phép tổ chức hội nghị hiệp thương kết hợp giữa hình thức trực tiếp và trực tuyến đối với các tỉnh có địa bàn rộng, số xã nhiều, qua đó bảo đảm tính hiệu quả, kịp thời và đồng bộ trong toàn bộ quy trình hiệp thương giữa các cấp.