13:44 10/11/2010

Ủy ban Chứng khoán cần được trao thêm quyền?

Nguyên Bình

Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán

Chỉ có 10 đại biểu tham gia thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán.
Chỉ có 10 đại biểu tham gia thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán.
Cả đại biểu và Bộ trưởng Bộ Tài chính đều cho rằng cần trao thêm quyền chứng minh những chứng cứ gian dối trong hoạt động đầu tư chứng khoán cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Phiên thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán sáng nay (10/11) không có nhiều ý kiến phát biểu, bởi đây là dự án luật quá “chuyên sâu, chuyên ngành”. Mặc dù vậy, các ý kiến đều đồng tình cần thiết phải sửa một số điều của Luật Chứng khoán hiện hành, mặc dù mới thực hiện được 4 năm, để tăng cường quản lý cũng như tăng tính minh bạch, công khai cho thị trường quan trọng này.

Liên quan đến các vấn đề cụ thể, mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Cao Sỹ Kiêm cho rằng, nếu được thì nên giao cho Ủy ban Chứng khoán được thực hiện một số hoạt động để xác minh những hành vi vi phạm. Vì hiện nay khả năng quản lý và xử lý những vấn đề nổi lên trên trị trường của ủy ban chưa thực hiện được nhiều vì công cụ, điều kiện chưa được đầy đủ.

Từ thực tế khảo sát một số công ty chứng khoán, đại biểu Trần Du Lịch nhận định, “dù học hết sách đi nữa cũng không phân tích được thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay”, bởi vì thị trường mang nặng yếu tố đầu cơ, làm giá, không theo một lý thuyết nào cả.

“Nhưng trước tình trạng này, Ủy ban Chứng khoán không làm gì được”, đại biểu Lịch nhấn mạnh. Và ông đề nghị, dự án luật phải đưa quyền tương đối độc lập và thẩm quyền tìm chứng cứ của Ủy ban Chứng khoán. Ví dụ, đi xác minh tài khoản ngân hàng để tìm chứng cứ chứng minh rằng đó là những người thông đồng làm giá.

“Tôi kiến nghị luật này phải đưa ra một số thẩm quyền và quy trách nhiệm rõ Ủy ban Chứng khoán có quyền và có trách nhiệm để làm việc đó, nếu như tình trạng làm giá, đầu cơ lũng đoạn trên thị trường xảy ra”, ông Lịch nói.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh, hiện nay trong luật cũng đã trao cho Ủy ban Chứng khoán khá nhiều quyền và có thể tương đối độc lập trong quản lý thị trường chứng khoán. Duy nhất có một điểm, là việc trao cho Ủy ban Chứng khoán được một số quyền để thẩm định các nghiệp vụ, khi phát hiện ra có thể lũng đoạn chứng khoán hoặc gian lận hoặc nội gián, thì hiện nay chưa được ghi trong luật.

Bộ trưởng Ninh cho biết, Bộ Tài chính đã đề xuất vấn đề này, nhưng qua thảo luận có nhiều ý kiến khác nhau thì sau đó lại gác lại, song nếu được đưa vào dự án luật này thì rất tốt.

Rồi ông giải thích cụ thể hơn: “Chúng tôi dự kiến trao cho Ủy ban Chứng khoán quyền khi phát hiện những vấn đề nghi vấn thông qua thanh tra, kiểm tra thì đề nghị yêu cầu các cơ quan, tổ chức cá nhân liên quan cung cấp thông tin về mối quan hệ thân nhân của đối tượng thanh tra với người có liên quan đến khi nghi vấn có gian lận, cung cấp, sao kê các cuộc gọi điện thoại, thư điện tử của đối tượng thanh tra; sao kê tài khoản chứng từ và dữ liệu giao dịch liên quan đến chứng khoán tại ngân hàng của đối tượng thanh tra và các thông tin, tài liệu liên quan khác”.

Cũng theo Bộ trưởng, nếu không có nghiệp vụ này thì trên thực tế vừa qua phát hiện gian lận vô cùng khó khăn. Mặc dù Ủy ban Chứng khoán có ký liên kết với cơ quan cảnh sát điều tra để phối hợp điều tra, nhưng không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được một cách kịp thời. Hơn nữa, “bên các cơ quan cảnh sát điều tra thường rất bận, cho nên có những vụ việc thẩm tra vấn đề này rất khó khăn”, Bộ trưởng nói.

Dẫn kinh nghiệm quốc tế, Bộ trưởng cho hay, 75% các hoạt động thanh tra của Ủy ban Chứng khoán Mỹ có kết quả dựa trên việc thẩm tra các dữ liệu thông qua nguồn ngân hàng để xác định luồng tiền vận hành như thế nào, thông qua đầu mối và các nhà đầu tư ra sao. 50% hoạt động thanh tra của Ủy ban Chứng khoán Mỹ có kết quả là dựa trên việc thẩm tra các cuộc gọi điện thoại và email.

“Rất nhiều uỷ ban chứng khoán khác người ta được trao quyền này, và chúng tôi cũng rất muốn được trao quyền này”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên, việc trao cho Ủy ban Chứng khoán quyền được xác định chứng minh chứng cứ gian dối, thao túng thị trường chứng khoán, mặc dù mang tính đặc thù, nhưng lại liên quan đến một lĩnh vực nhạy cảm, đó là quyền bảo mật về thư tín và quyền bảo mật về tiền gửi của dân cư cũng như các tổ chức khác. Cho nên, cần cân nhắc để xác định mức độ như thế nào cho hợp lý.

Bên cạnh nội dung trên, nhiều nội dung cơ bản được đề xuất sửa đổi, bổ sung liên quan đến hoạt động chào bán chứng khoán riêng lẻ, chào bán chứng khoán ra công chúng, chào mua công khai, về công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công bố thông tin và xử lý vi phạm… nhận được sự đồng thuận khá cao.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít băn khoăn về một số nội dung mới. Như việc không áp dụng quy định hạn chế tỷ lệ đầu tư 10% giá trị tài sản quỹ vào bất động sản đối với quỹ đầu tư bất động sản.

Theo phân tích của đại biểu Trần Du Lịch, hiện nay luật pháp Việt Nam chưa có chế định thế nào là quỹ đầu tư bất động sản, trong khi đây là loại hình cực kỳ quan trọng để khai thông giữa thị trường vốn và thị trường bất động sản.

Tình trạng người dân riêng lẻ đi kinh doanh bất động sản tạo ra một thị trường mất trật tự và thiếu tính chuyên nghiệp. Do đó, đại biểu Lịch kiến nghị trong luật này đưa một điều định nghĩa quỹ đầu tư bất động sản và giao cho Chính phủ ban hành nghị định để tổ chức họat động quỹ này, đặc biệt là các quỹ đầu tư tín thác về bất động sản để hướng các nhà đầu tư riêng lẻ thành những nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Đây là một công cụ làm cho ổn định, lành mạnh cả hai thị trường. “Nhiều lần tôi kiến nghị nhưng trong luật chưa ghi, chúng ta không thể chờ Chính phủ”, đại biểu Lịch phát biểu.

Với đề nghị sửa đổi, bổ sung 20 điều và bãi bỏ 1 điều của Luật Chứng khoán hiện hành, dự án luật này sẽ được Quốc hội thông qua ngay tại kỳ họp thứ tám.