Trong khi Chính phủ đánh giá cao hiệu quả việc giảm thuế cho doanh nghiệp thì nhiều đại biểu lẫn cơ quan thẩm tra lại không cùng suy nghĩ.

Sáng 12/6, tại buổi thảo luận của Quốc hội cho ý kiến về đề xuất miễn, giảm một số loại thuế cho doanh nghiệp trong năm 2012 của Chính phủ, đại diện Chính phủ và Ủy ban Tài chính - Ngân sách đã có báo cáo về kết quả thực hiện chính sách miễn, giảm thuế cho doanh nghiệp trong năm 2011, thực hiện theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 08/2011 của Quốc hội.

Hơn 2,8 triệu người được miễn thuế

Báo cáo của Chính phủ cho biết, nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và cá nhân, ngày 6/8/2011, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 08/2011 bổ sung một số giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và cá nhân.

Về miễn thuế thu nhập cá nhân từ ngày 1/8/2011 đến hết ngày 31/12/2011 đối với cá nhân có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế, tổng số cá nhân có thu nhập được miễn là 2,837 triệu người, với tổng số thuế được miễn là 1.545 tỷ đồng.

Ngoài ra, Chính phủ cũng giảm 50% mức thuế khoán (thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp) cho khoảng 150 doanh nghiệp với số tiền thuế được giảm khoảng 3 tỷ đồng; và 25.000 hộ và cá nhân kinh doanh nhà trọ, suất ăn ca cho công nhân, với số tiền thuế khoảng 7 tỷ đồng...

Theo đánh giá của Chính phủ, mặc dù số thuế và thuế thu nhập doanh nghiệp đã giảm cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh nêu trên không lớn nhưng đã góp phần chia sẻ khó khăn cho các đối tượng nghèo là công nhân, sinh viên, học sinh.

Đặc biệt, việc miễn thuế thu nhập cá nhân kịp thời đã giúp ổn định thu nhập cho người dân khi giá cả tăng cao, từ đó kích thích tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phát triển. Việc miễn, giảm thuế này cũng đã góp phần giúp doanh nghiệp giảm bớt chi phí, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp duy trì, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh.

Để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho doanh nghiệp, ngày 10/5 vừa qua, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị quyết 13 về  một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường.

Theo đó, Chính phủ  sẽ gia hạn một số loại thuế: giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp; giảm tiền thuê đất… cho một số đối tượng doanh nghiệp nhất định theo đề xuất của Bộ Tài chính.

Bên cạnh đó, tại phiên họp sáng nay, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ đã báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định một số giải pháp, kiến nghị của Chính phủ.

Cụ thể, sẽ giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2012 đối với một số doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp được xếp hạng 1, hạng đặc biệt thuộc tập đoàn kinh tế, tổng công ty…

Chính phủ cũng kiến nghị miễn thuế khoán giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2012 đối với cá nhân, hộ kinh doanh nhà trọ, phòng trọ cho thuê đối với công nhân, người lao động, sinh viên…

Không nên miễn thuế khoán

Trong báo cáo thẩm tra về việc tiếp tục ban hành một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ thị trường, Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội lại cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban này tán thành với đề xuất giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp của Chính phủ.

Tuy nhiên, đối với đề xuất miễn thuế khoán (thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp) và thuế thu nhập cá nhân, hầu hết các ý kiến trong Ủy ban không tán thành đề xuất của Chính phủ.

Theo cơ quan này, việc thực hiện chính sách giảm 50% thuế khoán và thuế thu nhập cá nhân trong năm 2011 như báo cáo của Chính phủ không mang lại hiệu quả thiết thực vì giá trị tuyệt đối số tiền thuế được giảm quá khiêm tốn (bình quân mỗi hộ chỉ được giảm khoảng 50.000 đồng/tháng) nên tác động được cho là không đáng kể.

Hơn nữa, việc xác định đối tượng đủ điều kiện để áp dụng miễn thuế là không khả thi và khó có thể xác định được các hộ, cá nhân nào cung ứng dịch vụ giữ giá như cuối năm 2011, thực chất là như cuối năm 2010.

Cùng với đó, không có cơ chế để kiểm soát việc cung ứng dịch vụ cho người dân và không có chế tài xử lý nếu không thực hiện đúng quy định như tờ trình của Chính phủ.

Đặc biệt, trong năm 2011 Quốc hội đã cho phép áp dụng chính sách giảm 50% thuế khoán và thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân, hộ kinh doanh nhà trọ, phòng trọ cho thuê đối với công nhân, người lao động, sinh viên, học sinh… Tuy nhiên, đến nay Chính phủ chưa báo cáo cụ thể về hiệu quả đạt được, do đó chưa có cơ sở thuyết phục để đề xuất tiếp tục ban hành chính sách tương tự trong năm 2012.

Về đề nghị miễn thuế thu nhập cá nhân, giảm thuế giá trị gia tăng, ủy ban này cho hay, một số ý kiến trong ủy ban đề nghị xem xét miễn thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế ở bậc và giảm thuế VAT để kích thích tiêu dùng nhằm góp phần hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Trong phần thảo luận sau đó, hầu hết các đại biểu đều cho rằng, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp thông qua miễn, giảm thuế chỉ mang tính chất khích lệ, vì thực tế, muốn hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả, Chính phủ, cơ quan quản lý phải hiểu được họ đang vật lộn với khó khăn gì.

Tuy nhiên, cũng có đại biểu cho rằng, đây chỉ là giải pháp giải quyết khó khăn trước mắt, không phải tính cho lâu dài.

Đại biểu Trần Du Lịch (Tp.HCM) cho rằng, hiện doanh nghiệp đang khó khăn do vấn đề tài chính, không, sản xuất đình đốn, không có lợi nhuận…

Do đó, việc giảm thuế thuế thu nhập doanh nghiệp, theo như đại biểu này chẳng khác gì “đưa kính sáng cho người mù, thà cho họ cây gậy để họ còn mò lần mà đi được”.

Trong trường hợp vẫn thực hiện giải pháp thuế, theo đại biểu Lịch nên giảm mạnh và ngay thuế thu nhập doanh nghiệp từ 25 xuống còn 20% ngay trong năm nay. Còn nếu chưa giảm thì cũng phải có động thái tạo niềm tin cho doanh nghiệp, rằng Chính phủ có thể giảm từ năm 2013.

Dự kiến, các giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ thị trường theo đề xuất của Chính phủ nói trên sẽ được Quốc hội thông qua vào cuối kỳ họp.