Việt Nam công bố 3 mạng lưới công nghệ chiến lược

Ngày 25/8, trong không khí trang trọng hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Bộ Tài chính, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, đã tổ chức Lễ công bố thành lập 3 Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia ngành công nghệ chiến lược, bao gồm: Lượng tử (VNQuantum), An ninh mạng (ViSecurity) và Hàng không, vũ trụ, thiết bị bay không người lái (UAV Việt Nam).

Sự kiện này không chỉ là một dấu mốc quan trọng trong hành trình làm chủ công nghệ mà còn khẳng định mạnh mẽ quyết tâm xây dựng một Việt Nam độc lập, tự cường bằng sức mạnh của trí tuệ và đổi mới sáng tạo.

Các mạng lưới này là thành phần của Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam, do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) thuộc Bộ Tài chính bảo trợ từ năm 2018. Đến nay, hệ thống này đã phát triển mạnh mẽ với 10 mạng lưới thành viên tại 22 quốc gia, quy tụ hơn 2.000 chuyên gia, trí thức người Việt ở nước ngoài, cùng 5 mạng lưới chuyên ngành trong nước nhằm giải quyết các bài toán lớn của quốc gia.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh sau gần 40 năm Đổi mới, từ một nước nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, Việt Nam đã vươn lên thuộc nhóm 34 nền kinh tế lớn nhất thế giới và nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về quy mô thương mại và thu hút FDI.

Đến nay, GDP bình quân đầu người đạt hơn 4.800 USD, thuộc nhóm các nước có thu nhập trung bình cao (theo tiêu chuẩn của World Bank nhóm thu nhập trung bình cao từ 4.500 USD – 14.000 USD) nhưng vẫn thấp hơn Thái Lan - 7.767 USD; Malaysia - 13.100 USD); Indonesia - 5.000 USD, Trung Quốc – 13.600 USD.

“Vì vậy, thách thức đặt ra đối với Việt Nam trong giai đoạn hiện nay là làm thế nào để giải phóng được các nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững và thực hiện thành công 2 mục tiêu 100 năm. Qua đó, đưa đất nước trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Muốn đạt được mục tiêu đó, Việt Nam không thể đi sau, không thể chậm chân, mà phải chủ động nắm bắt những cơ hội to lớn do cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang lại.

“Tôi mong rằng với trí tuệ, tâm huyết và sự kết nối toàn cầu, 3 Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia ngành công nghệ chiến lược sẽ đồng hành cùng Chính phủ, cùng các bộ ngành, doanh nghiệp trong việc hoạch định chiến lược, xây dựng chính sách, thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ mới, qua đó góp phần giải quyết những thách thức lớn, biến “bài toán khó” của đất nước thành “cơ hội lớn” cho tương lai”, Phó Thủ tướng bày tỏ hy vọng và cam kết Chính phủ sẽ đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các Mạng lưới hoạt động hiệu quả, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp phát triển quốc gia.

Để vượt qua “bẫy thu nhập trung bình”, kinh nghiệm thành công của các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore hay Israel chỉ ra rằng chìa khóa nằm ở việc “thúc đẩy phát triển dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; lấy khoa học công nghệ là động lực chính cho tăng trưởng”.

Chính vì vậy, việc phát triển các ngành công nghệ chiến lược “không còn là sự lựa chọn, mà là mệnh lệnh phát triển của dân tộc”. Các Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia vừa được công bố chính là hành động cụ thể hóa các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, như Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và Quyết định 1131 của Thủ tướng Chính phủ xác định 11 nhóm ngành công nghệ chiến lược, trong đó có lượng tử, an ninh mạng và hàng không vũ trụ.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung khẳng định, việc ra mắt 3 mạng lưới mới đã góp phần hoàn thiện “một hệ sinh thái trí tuệ Việt toàn cầu”, “một cộng đồng đổi mới sáng tạo và công nghệ chiến lược mạnh mẽ, trở thành lực lượng nòng cốt giúp đất nước bắt kịp, tiến cùng và vượt lên trong một số lĩnh vực trọng yếu”.

Ba mạng lưới mới được thành lập với những mục tiêu và sứ mệnh cụ thể, bám sát xu thế công nghệ toàn cầu và nhu cầu phát triển của Việt Nam.

Trong đó, mạng lưới VNQuantum được thành lập với tầm nhìn đưa Việt Nam trở thành điểm sáng trên bản đồ công nghệ lượng tử toàn cầu. Mạng lưới sẽ tập trung vào nghiên cứu, đào tạo nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ lượng tử trong các lĩnh vực trọng yếu như tài chính, y tế, an ninh quốc phòng. Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng giao nhiệm vụ cho Mạng lưới Lượng tử cần thúc đẩy ứng dụng vào tính toán hiệu năng cao, truyền thông bảo mật và cảm biến chính xác để Việt Nam không bị bỏ lại phía sau.

Mạng lưới ViSecurity hướng tới mục tiêu làm chủ công nghệ bảo mật, phát triển các giải pháp “Make in Vietnam” để bảo vệ hạ tầng số quốc gia. Nhiệm vụ của mạng lưới là xây dựng năng lực phòng thủ chủ động, bảo vệ chủ quyền số và đồng hành cùng Chính phủ, doanh nghiệp đảm bảo một không gian mạng an toàn, tin cậy.

Mạng lưới UAV Việt Nam mang sứ mệnh đưa Việt Nam từ một thị trường tiêu thụ trở thành quốc gia sản xuất và sáng tạo trong chuỗi giá trị toàn cầu của ngành công nghiệp hàng không, vũ trụ và UAV. Mạng lưới sẽ tập trung vào việc hoàn thiện khung pháp lý, đẩy mạnh R&D và ứng dụng UAV trong các lĩnh vực quốc phòng, nông nghiệp, logistics và quản lý đô thị.

Sự ra đời của ba mạng lưới này, cùng với hai mạng lưới về bán dẫn và trí tuệ nhân tạo đã được thành lập từ năm 2024, được kỳ vọng sẽ trở thành những “hạt nhân đổi mới sáng tạo” trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược, góp phần đưa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và hiện thực hóa khát vọng hùng cường.

Trong khuôn khổ buổi lễ cũng đã diễn ra Lễ trao các thỏa thuận hợp tác giữa NIC và các mạng lưới, cũng như giữa Tập đoàn Sovico và NIC nhằm đồng hành hỗ trợ, phát triển Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam trong năm 2025.